Geen schoen die meer tot de verbeelding spreekt dan de roze pointes van een ballerina. Maar weet jij waarom prima ballerina's hun teergeliefde danskameraden keer op keer met een hamer te lijf gaan?
In het oktobernummer van ELLE België lees je het volledige interview met Tom De Jager, balletdanser en verantwoordelijke voor de aankoop van schoenen bij Ballet Vlaanderen. Hier geeft de danser alvast tien verrassende weetjes prijs.
1. Marie Taglioni
Ballerina's dansen pas sinds de tweede helft van de 19de eeuw op pointes. Voor die tijd dansten ze gewoon op de toppen van hun tenen of werden ze met hulp van kabels in de lucht gehouden. De Italiaans-Zweedse Marie Taglioni was de eerste ballerina die er in 1832 in slaagde om slechts in satijnen slippers met een zool van leer de voorstelling van La Sylphide op haar tippen te dansen. Nadien werden de eerste pointes met harde tippen ontwikkeld waardoor het zou lijken alsof de ballerina over de bühne zweeft.
2. Prijs
Een paar traditionele Britse spitzen kost 45 euro. Voor een paar Amerikaanse pointes betaal je al snel 100 euro. Ieder jaar worden door het Ballet Vlaanderen 4000 schoentjes aan flarden gedanst. Pointes manager Tom De Jager heeft een artistiek budget van 95.000 euro om alle dansers van de nodige schoenen te voorzien.
3. VK versus VS
Er bestaan Britse en Amerikaanse pointes. De traditionele Britse hebben en tip van papier maché (en dus niet van hout zoals velen denken), bij Amerikaanse pointes zijn de tip en zool gemaakt van plastiek. Daardoor gaan ze drie tot drie maanden mee maar zijn ze ook drie keer zo duur als gewone spitzen. Een prima ballerina danst per voorstelling een paar aan flarden, gemiddeld gaan de schoentjes twee weken mee.
4. Maatwerk
Alle schoenen van de ballerina's uit het gezelschap worden met de hand én op maat gemaakt. Iedere ballerina heeft in haar fabriek naar keuze (uit Londen, New York of Australië) een eigen schoenmaker die de noden van haar voeten als geen ander kent.
5. Hamer, stanleymes en aansteker
Een ballerina heeft altijd een hamer, een stanleymes en een aansteker in haar tasje zitten. De hamer gebruiken ze om op te tippen de slaan waardoor ze zachter worden, met het stanleymes maken ze kleine krasjes in de zool waardoor die flexibeler wordt. Met de aansteker branden ze de randjes van de linten af waardoor die niet rafelen. Tegenwoordig kiezen ballerina’s trouwens voor elastische linten omdat die minder knellen en de bloedtoevoer niet afsnijden.
6. Neptenen
Op spitzen dansen is verplichte kost voor wie het wil maken als prima ballerina, maar de danstechniek is enorm belastend voor de voeten. Na een avond op de tenen dansen zijn de voeten vaak bijna verbrijzeld en heel wat danseressen ontwikkelen een pijnlijke eeltknobbel. Om de overbelasting tegen de gaan, doen ze ene beroep op 'neptenen', een soort van siliconensokjes om te tenen extra te beschermen.
7. Niet altijd roze
In de Verenigde Staten danst superster Misty Copeland, de eerste zwarte ballerina die het tot principal dancer bij het American Ballet Theatre schopte, sinds kort op speciaal voor haar gemaakte pointes die bij haar huidskleur aansluiten. Vroeger behielp ze zich, net als veel van haar zwarte collega’s, met theatermake-up om haar pointes de gewenste kleur te geven.
8. Sneeuwvlokjes
Pointes moeten aansluiten bij de huidkleur van de danser omdat ze vanuit het publiek als een verlengde van het been moeten lijken. Enkel de Sneeuwvlokjes uit De Notenkraker dansen op witte pointes, heel af en toe wordt er voor een specifieke rol op zwarte pointes gedanst.
8/
9. Ook voor jongens
Hoewel het doorgaans enkel de ballerina's zijn die op pointes dansen zijn er een paar rollen waarvoor ook de mannelijke dansers de spitzen moeten ombinden. Zo worden de twee gemene stiefzusters uit 'Assepoester' vaak door op pointes dansende jongens vertolkt, net als de ezel uit het romantische ballet 'Een Midzomernachtsdroom'.
9/
10. Gesigneerd
'Uitgedanste' pointes eindigen niet in de vuilbak, maar wel in de shoe room van het Ballet Vlaanderen, waar de gesigneerde exemplaren voor 25 euro kunnen worden aangekocht. Zo haal je een stukje van je favoriete ballerina in huis én sponsor je het unieke gezelschap. Meer info via www.operaballet.be
