Kerst. Dat heerlijke feest van licht en gezelligheid. En helaas ook van keukendrama’s, cadeaustress en samenzijn met mensen van wie je je niet kan voorstellen dat ze biologisch verwant aan je zijn. Herkenbaar?
Wacht nog even voor je van pure stress onder een rendierslee springt. Het succes van kerst zit namelijk vooral in wat je NIET doet. Makkelijk toch? Tien to don’t-tips voor een écht gezellige kerst.
1. Maak geen stiekeme foto’s van dronken familieleden
Jazeker, het is hilarisch dat tante Josée al de hele avond rondloopt met haar rok in haar onderbroek - en nu struikelt ze ook nog over de kerstverlichting en LOL ze valt bovenop de boom ... Maar je kan echt geen foto mailen, posten of publiceren zonder haar toestemming. Net zoals je geen foto kan posten van een onbekende op de trein. Je hebt al foto’s gepost van onbekenden op de trein? Jij... Monster!
2. Zit niet voortdurend op je smartphone
Tenzij je - zoals ik vorig jaar - graag aan een bende 70-plussers wil uitleggen wat Snapchat is. Geloof me, het sop is de kool niet waard. Je 324 instagram followers kunnen heus wel een dagje zonder jou. Geef je aandacht aan de mensen met wie je samen bent. Enkele gulden regels:
1) Check een dagje geen mails.
We maken een uitzondering voor wie graag kerstwensen ontvangt van Sodexo of ING.
2) Post je cadeaus niet op je social media*.
Leuk, je hebt een cadeau gekregen en dat zou je alle voldoening moeten schenken die je nodig hebt. Je bent immers geen kleuter meer en je hoeft nergens over op te scheppen. Besef dat er mensen zijn die nooit cadeautjes krijgen.
*Hetzelfde geldt voor je gebraad, je groenten en je kroketten.
3. Als je niet kan koken, kook dan niet
Zitten er 25 hongerige, aangeschoten zielen in je woonkamer? Mooi, dan is dit dus niet het moment om te experimenteren met foreltimbaaltjes, traag gegaarde kalkoenen en Japanse dumplings. Stress, chaos, ontoereikende keukenuitrusting ... meer ervaren chefs dan jij gingen voor minder onderuit. Aanvaard je beperkingen en zoek een goede traiteur. Daags voor het feest bezorg je hem je kookpotten en serveerschalen, en zorg je dat je perfect weet wat hij maakt en hoe. Strijk zonder enige gewetenswroeging de eer op: “Natuurlijk heb ik alles zelf gemaakt!” Dat leugentje zit heus wel inbegrepen in de prijs. Intussen steek jij je energie in wat je écht goed kan: boompje opzetten, leuke cadeaus uitkiezen, een playlist samenstellen, drankjes mixen en relaxen.
4. Drink niet (te veel)
Als een kerstfeest ontspoort is dit in 97,34 % van de gevallen te wijten aan alcohol*. Wie slechts sporadisch alcohol nuttigt, is behoorlijk in de wind na twee glazen aperitief. En wie het hele jaar door al te veel drinkt, neemt op kerst graag eentje extra. “Want ja, als het dan al niet mag?” Als je enkele zogeheten kerstoholics in je familie hebt, schenk dan als aperitief een heerlijke ‘customized’ cocktail. Door jou op maat gemixt. Je tante Zelda die al jaren trouw naar de AA gaat, serveer je een virgin cocktail, maar nonkel Fons, die zijn borreltje nodig heeft om te ontspannen, krijgt een gulle scheut extra. Nonkel Jos met de losse handjes moet het met een lightversie stellen. Iedereen content en niemand die het verschil ziet. Extreem belangrijk: zorg dat de juiste cocktail bij de juiste persoon terechtkomt.
*Andere veelvoorkomende oorzaken zijn slechte tv-programma’s en het uitblijven van sneeuw.
5. Geef niet toe aan je kerstkater
De vorige tip even daargelaten: geen enkel feest is compleet zonder kater achteraf. Kerstavond is wat dat betreft geen uitzondering. Alleen moet je de volgende middag weer monter en fris bij je schoonfamilie staan. Je hoofd bonst, je lever kreunt en je ervaart een mengeling van melancholie, depressie en angst voor de toekomst. Hellooow kerstkater!
Je hebt twee keuzes: a) je drinkt drie liter water om je verschrompelde brein te rehydrateren of b) je volgt het advies van de Britse staatsman Winston Churchill. Hij vierde ooit kerst met de Amerikaanse president Theodore Roosevelt. Die laatste had drie dagen nodig om weer uit zijn bed te geraken. Churchill was ‘s anderendaags al zo fris als een hoentje. Zijn geheim? Een Raise the Dead-cocktail: 25ml Plymouth gin, 25ml Cointreau, 25ml Lillet Blanc, 25ml vers limoensap en een scheut pastis. Drink ad fundum leeg op je nuchtere maag, steek je hoofd in een emmer ijswater en broebel zo luid als je maar kan: “Zalig f*kking kerstfeest!”
6. Praat niet over politiek, religie of seks met
65-plussers
Het water is sowieso te diep. Toch kan het moeilijk zijn om je mond te houden eens de discussie zich aandient. Daarom is het belangrijk om vooraf je strategie te bepalen. Er zijn ruw genomen vier basisattitudes: a) de intellectuele overdondering, b) de retorische tegenaanval, c) het verzoenende je-m’en-foutisme of d) de frontale confrontatie. Uiteraard kan je voor elk onderwerp een nieuwe strategie kiezen naargelang je vakkennis of intoxicatiegehalte. De bedoeling is dat je het strijdtoneel doelgericht betreedt en niet als een verwilderde psychopaat - tenzij dat je strategie is. Bijvoorbeeld:
Tante Angèle: “Bart De Wever is tenminste een eerlijke politicus.”
a) “Vind je? Had hij ons niet meer nettoloon beloofd? Diende die taxshift daar niet voor? Ik heb zopas met een microscoop zitten zoeken naar de lastenverlaging. Uiteindelijk heb ik ze gevonden, een heel eind na de komma. Erger nog: door de indexsprong daalt de koopkracht al sinds 2009 en is de inflatie dubbel zo hoog als in de rest van de Eurozone. Dat heb je met die hogere taksen, BTW en accijnzen op alles en nog wat. Dat glas wijn in je hand had een stuk goedkoper gekund. Santé!”
b) “Kan je een suikertaks heffen op Cola Zero?”
c) “In dat pandaberenpak zag hij er inderdaad redelijk geloofwaardig uit.”
d) “Ik hoop dat ze je deporteren!”
Nonkel Gérard: “Iedereen weet dat de klimaatopwarming flauwekul is.”
a) “Uit een recent gepubliceerd Nasa-rapport blijkt nochtans dat het Noordpoolijs de voorbije 40 jaar met 40% geslonken is en in de winter van 2016 werd er een historisch minimum aan ijs gemeten. Nasa verwacht dat de ijskappen tegen 2100 volledig verdwenen zijn, als direct gevolg van de klimaatopwarming.”
b) “Als de mensheid morgen uitsterft, hoe lang zou het dan duren voor de aarde er weer prehistorisch uitziet?”
c) “Zal ik nog wat hout op de kachel gooien?”
d) “Sterf, idioot.”
7. Maak van kerst niet de zoveelste seksistische traditie
Je kan er niet omheen: er zit een seksistisch kantje aan kerst - aan religie in het algemeen trouwens. Vrouwen decoreren de boom, kopen en verpakken cadeaus, dekken tafels, doen boodschappen, maken eten, sturen kaartjes ... De huishoudelijke taken vermeerderen met 476%, en intussen heb je natuurlijk ook nog je handen vol met je werk en je kinderen. Wel blijven lachen, zo niet verpest je de kerstsfeer.
Hier en daar staat er een nieuwe man op die weet hoe je een gebraad in de oven schuift, maar na decennia van feminisme zouden we iets verder mogen staan. Laat de kerstperiode geen clusterf*ck worden en delegeer de taken. Verandering vraagt tijd: toon je vriend/partner al weken op voorhand YouTube filmpjes met cadeau-inpaktips en stuur hem op tafeldecoratiecursus. Nee, je bent niet egoïstisch, je tracht alleen maar een duizenden jaren oude kloof te dichten.
8. Val niemand lastig met je dieet
Vermijd woorden als koolhydraten, lactose, gluten, paleo, glycemische index, Pascale Naessens ... Niemand, maar dan ook niemand, is op kerstdag geïnteresseerd in voedselrestricties. De kok van dienst heeft vele beproevingen getrotseerd om voor jou iets lekker te bereiden: van ellenlange wachtrijen tot overprijsde producten en hete fornuizen. Wees dankbaar.
9. Ga niet overboord met cadeaus
Kerst is het feest van de hersenloze consumptie. Geven en krijgen zullen we, elk cadeau is beter dan geen cadeau, ook al maakt het niemand echt gelukkig. Niets articuleert de leegte van het bestaan zo luid en duidelijk als een kamer vol kapotgescheurd papier en nutteloze spullen. Weet je wat volgens trendwatchers goed op weg is om het populairste kerstcadeau van 2017 te worden? Een draadloos oplaadstation voor je smartphone. Zo kan je je gsm eindelijk ‘moeiteloos’ opladen, want stel je voor dat je je lader moet pakken en in een stopcontact steken. Gelukkig kan je nu je smartphone op een laadstation zetten (dat je dan blijkbaar toch nog altijd in een stopcontact moet steken).
Het zou een van die dingen zijn waarvan ‘je niet wist dat je ze nodig had’ - wat meestal betekent dat je ze echt niet nodig hebt. Mijn vriendin S. kreeg er eentje voor haar verjaardag: “Ja kijk, ik zou het nooit gekocht hebben, maar nu ik eraan gewoon ben, kan ik echt niet meer zonder.” Junkies zeggen min of meer hetzelfde over heroïne.
Laten we het hierop houden: koop zinvolle cadeaus (zie p 64) of koop helemaal geen cadeaus. Waarom zou je niet gewoon vragen wat iemand goed kan gebruiken? Als een van je familieleden hierbij om een draadloos oplaadstation voor een smartphone vraagt, zal ik het hoogstpersoonlijk gaan kopen, inpakken en afgeven.
10. Vergeet Driekoningen niet
Laat niet alles van kerstdag afhangen en spreid de festiviteiten over enkele weken. Volgens de christelijke traditie eindigt Kerstmis pas met Driekoningen. Dit is natuurlijk niet naar de zin van de marketing boys, die je van Kerstmis zo gauw mogelijk willen doorsluizen naar de volgende commerciële hoogdag: Nieuwjaar. Je kan hier tegenin gaan door nog twee weken lang aan je collega’s en vrienden te vragen: “Wat doe jij vandaag voor kerst?”. Houd hardnekkig je kersttrui aan en neurie Stille Nacht tot iedereen er knetter van wordt.
Op 6 januari vier je dat de wijzen uit het oosten eindelijk aankwamen in het stalletje van Bethlehem. Dat dit feest naar de achtergrond verdween, heeft veel te maken met het feit dat het commercieel niet interessant is. Het kostenplaatje van een geslaagd driekoningenfeest ligt rond de tien euro voor knutsel- en bakmateriaal. Kinderen zingen aan de deur voor een snoepje of een cent, er wordt een platte frangipanetaart gegeten en wie daarin toevallig een boon vindt, mag een geknutselde kroon opzetten en zich één dag koning noemen. Het feest gaat over een jong koppel dat al weken in een stal kampeert met een pasgeboren baby, laat de foie gras en de bubbels dus voor één keer achterwege.
Geen keuken- of cadeaustress, geen financiële of andere katers, en iedereen helpt bij het afbreken van de boom. Exact het omgekeerde van Kerstmis zeg maar. Ik kan me geen betere manier indenken om eventuele kerstdebacles bij te leggen en het feest van vrede stijlvol af te sluiten. Koffie iemand?
Pssst. Zo beleef je niet alleen een gezellige, maar ook een stijlvolle kerst.