Zin om de zon te zien? Tijd voor een opfriscursus 'veilig bruinen'. Van UVA-stralen tot zonnefilter: deze basics moet je weten.
Zomer betekent niet alleen fun en vakantie, maar ook verantwoord omgaan met zonlicht en zorg dragen voor je huid – en daar zijn wij Belgen niet zo sterk in. Dermatoloog Thomas Maselis: “De gemiddelde Belg komt tijdens de wintermaanden te weinig buiten. We stappen ’s ochtends in de auto en brengen daarna een hele dag door op kantoor. Wanneer we tijdens de zomer eindelijk op vakantie gaan, willen we maximaal van de zon profiteren. Met als gevolg dat we onze huid soms tot acht uur lang met te weinig bescherming blootstellen aan de zon.”
De cijfers liegen er niet om: jaarlijks komen er in ons land bijna 39 000 nieuwe huidkankerpatiënten bij, dat is een stijging van maar liefst 350 procent sinds 2004. Wie in de zon komt moet zich beschermen, dat zijn we ons grootste orgaan verplicht. Bovendien werkt blootstelling aan UV-stralen vroegtijdige huidveroudering in de hand (Rimpels! Pigmentvlekken!) en ook daar zit niemand op te wachten. En dus gaan we slim smeren, de schaduw opzoeken tijdens de uren waarop de zon het hoogst aan de hemel staat en beschermende kleding dragen. Be-loofd.
UVA versus UVB
“Zonlicht is opgebouwd uit verschillende soorten straling, waaronder ultravioletstraling, kortweg UV. Die is op haar beurt onderverdeeld in UVA- en UVB-straling”, zegt Barbara Geusens, doctor in de Dermatologische Wetenschappen en oprichtster van huidverzorgingsmerk Nomige. “UVB zorgt ervoor dat je bruin wordt, maar óók dat je verbrandt als je te lang in de zon zit. UVB is ook verantwoordelijk voor de aanmaak van vitamine D. UVA is een grotere boosdoener. Deze straling dringt namelijk dieper in je huid en kan vroegtijdige huidveroudering en huidkanker veroorzaken.”
Chemische versus minerale filters
“De kwaliteit en veiligheid van UV-filters staan ter discussie. Sommige filters beweren beter te zijn dan andere, maar er zijn geen eenduidige bewijzen. Beide filters hebben voor- en nadelen.”
Chemische filters “Organische zonnefilters bevatten moleculen die de straling absorberen en de energie omzetten in een onschadelijke vorm. Deze ondergaan een chemische omzetting bij contact met UV-straling, waarbij zij de energie absorberen en afstaan in de vorm van warmte of infraroodstraling.”
Minerale filters “Minerale zonnefilters bevatten twee anorganische stoffen: titaniumdioxide en zinkoxide. Ze leggen een soort laagje op de huid, werken als een spiegel en zorgen voor reflectie en verstrooiing van het zonlicht. Het nadeel van deze filters is dat ze minder aangenaam aanvoelen en dat ze een doffe en witte gloed op het lichaam of gelaat achterlaten.”
Vitamine D
Uiteraard is niet alles aan de zon gevaarlijk en slecht. Zonlicht is noodzakelijk voor de aanmaak van vitamine D, daarom is het oké om dagelijks tussen de 15 en 30 minuten (afhankelijk van je huidtype) onbeschermd buiten te komen. Vitamine D zorgt voor sterke botten, vermindert het risico op depressie en bevordert onder andere het immuunsysteem en het geheugen.
SPF
De beschermingsfactor SPF (Sun Protection Factor) drukt de werkzaamheid van je zonnecrème uit. Het gaat om het UV-absorberend vermogen van de crème. Anders gezegd: de SPF geeft aan hoeveel langer iemand in de zon kan zitten zonder te verbranden bij gebruik van een zonnecrème in vergelijking met iemand die geen bescherming aanheeft. Als je huid zonder bescherming rood wordt na 10 minuten, dan zou je met SPF15 tot 15 keer langer in de zon mogen liggen. Maar opgepast, want de SPF die je op je zonnecrème verpakking ziet staan, verklapt je enkel in welke mate het product je beschermt tegen UVB-stralen, niet UVA. Hou hier rekening mee bij de keuze van je zonnecrème. Ga dus op zoek naar zonnecrèmes die expliciet vermelden dat ze ook tegen UVA beschermen."
Wat smeren?
"Welke beschermingsfactor het meest geschikt is voor jou, hangt onder meer af van je huidtype. Dit wordt onder meer bepaald door hoeveel pigment je in je huid hebt. Hoe bleker je bent, hoe regelmatiger je zal moeten smeren. SPF is wiskundig echter niet zo eenvoudig als het lijkt. Het is namelijk niet zo dat een SPF30 twee keer zo lang of twee keer beter werkt dan een SPF15. Ook is het niet zo dat als je 2 keer een laagje crème met SPF15 over mekaar smeert, dat je dan hetzelfde beschermende effect hebt als een SPF30. Het is wel zo dat méér smeren altijd beter is. Het verschil in zonnebescherming tussen SPF30 en SPF50 is helemaal niet zo groot als je misschien denkt. Een SPF30 blokkeert 96,6% van de straling. SPF50 biedt rond de 98% bescherming. Geen enkele zonnecrème blokkeert 100% van de UV straling. Dus SPF100 is voor die reden dan ook zeer misleidend.
Voldoende smeren en blijven smeren
"Te weinig smeren heeft als effect dat de beschermingsfactor van je dagcrème een stuk lager ligt dan er op de verpakking staat. Dus als je slechts een dun laagje SPF30 op je gezicht smeert, is de daadwerkelijke beschermingsfactor misschien slechts SPF10. Smeer daarom altijd ruim voldoende dagcrème of zonnecrème op je huid. Daarnaast is het geen fabeltje dat je SPF bescherming al na enkele uren is uitgewerkt. Dus of je nu een zonnecrème of een dagcrème met SPF gebruikt: blijven smeren als je de zon in gaat. Zit je de hele dag binnen? Dan is het uiteraard niet nodig om meerdere keren dagcrème aan te brengen. Al kan dat hydratatie-technisch weer zijn voordelen hebben. Eén ding is zeker, je huid beschermen moet je doen."
5 Mythes doorprikt
1. Als het bewolkt is, heb ik geen zonnebescherming nodig
Zelfs op bewolkte dagen kan tot wel 80% van de schadelijke UV-stralen in de huid dringen. UV-stralen worden bovendien door de ondergrond gereflecteerd: zand reflecteert 15% van de UV-straling, water 25%.
2. Als ik me insmeer, krijg ik geen mooi kleurtje
Bruin worden doe je ook met zonnebescherming, alleen veel trager. Er is geen enkele reden om je niet te beschermen.
3. Ik verbrand nooit, dus ik hoef me niet in te smeren
Een veilig kleurtje bestaat niet. Mensen die niet (snel) verbranden of van nature een donkere huid hebben, zijn even gevoelig voor zonneschade als mensen met een lichte huid.
4. Alle zonnebescherming is even krachtig
De SPF (Sun Protection Factor) geeft aan hoe lang het duurt voordat UVB-stralen schade veroorzaken. Dat staat los van de UVA-stralen die een rol spelen bij het ontwikkelen van huidkanker. Kies daarom voor een zonnebescherming met het ‘Broad Spectrum’-label, wat betekent dat het product tegen UVA- én UVB-stralen beschermt.
5. Een hoge SPF gaat langer mee
Het verschil in zonnebescherming tussen SPF30 en SPF50 is niet zo groot. Een SPF30 blokkeert 96,6% van de straling, SPF50 biedt zo’n 98% bescherming. Geen enkele zonnecrème blokkeert 100% van de UV-straling. Sterker nog, alles boven SPF50 biedt quasi geen extra bescherming.
Cijfers
- 80% van de zichtbare huidveroudering is te wijten aan UV-blootstelling.
- Slechts 6% van de bevolking brengt voldoende zonnebescherming aan.
- Wie voor zijn 20ste levensjaar 5 keer ernstig verbrand is geweest, heeft 80% meer kans om een melanoom te krijgen.
- Smeer je zeker om de vier uur opnieuw in. Als je sport, zwemt of zweet moet je om de twee uur een nieuwe laag aanbrengen.
Tips
- Zonneproducten worden slecht. Bewaar ze niet langer dan één jaar na opening. Eigenlijk zou je zonnecrème het einde van de zomer, of zelfs het einde van je vakantie, niet mogen halen.
- Zorg ervoor dat er altijd een travel size zonnecrème in je handtas zit. Je weet nooit wanneer je aan de rand van een zwembad belandt.
- Doe zoals Kourtney Kardashian en smeer restjes zonnecrème op de bovenkant van je handen om ook daar vroegtijdige huidveroudering en pigmentatie te voorkomen.
Zonnebescherming van kruin tot teen
SPF is essentieel, dat hoeft niet gezegd. Maar ook je lippen verdienen extra TLC wanneer je de zon opzoekt. De lippenbalsem van Kiehl's voorkomt een 'pigmentsnor', oftewel een verkleuring van de huid boven je lippen. Vaak ontstaat die door blootstelling aan de zon, want haar stralen stimuleren de aanmaak van melanine.
Niet alleen je huid, maar ook je haar kan beschadigd raken door de zon. Bescherm het daarom tegen UV-stralen en chloor met een verzorgende olie zoals de Milky Oil van Nuxe, die je zowel op nat als droog haar kan aanbrengen.
Om ervoor te zorgen dat je poriën kunnen blijven ademen en je gezicht er niet te glanzend uitziet, is het belangrijk om voor je gelaat een speciale zonnecrème te gebruiken. De getinte lotion met SPF50+ van Isdin is een alleskunner: de ultralichte textuur egaliseert de teint, camoufleert imperfecties en hydrateert intensief.
Een gevoelige huid? Bescherm en kalmeer met een aangepaste zonnecrème die zacht is qua formule maar ultradoeltreffend in z'n werking tegen UVA, UVB en blauw licht.
Aftersun is niet alleen noodzakelijk wanneer je verbrand bent, als je het dagelijks gebruikt tijdens en na je vakantie zorgt het er ook voor dat je je kleurtje langer behoudt.
