Relatiestatus: Culturally single

Solo tripping

Vorig jaar besloot ik een shorttrip naar Ibiza te boeken. Een ingeving van het moment, zeg maar. Ik vond een gezellige guesthouse in het bohodorpje San Carlos en zag mezelf al dagelijkse rondjes joggen op het strand of met een healthy sapje aan het zwembad de romans lezen die al jaren op mijn nachtkastje lagen. Ik wisselde mijn airmiles in en nam de verlofdagen op die ik nog had staan. Pas toen realiseerde ik me dat mijn lief - als in: de man met wie ik al even samenwoon - van niets wist.

“Ik ga in mei een week naar Ibiza”, zei ik casually. “Zorg jij voor de hond?”

“Zal wel”, zei hij teleurgesteld.

“Had ik het moeten zeggen voor ik de tickets boekte?”

“Misschien wel.”

Culturally single

Oké, hij had een punt. Maar de situatie was dan ook nieuw voor me. Noem me gerust onbezonnen, achteloos of onattent. De waarheid is dat ik - om het met een zelfverzonnen buzzword te zeggen - ‘culturally single’ ben. Eigenhandig een reis plannen is mijn tweede natuur na een decennium lang solotrippen. Single zijn werd met de jaren mijn normale ‘state of mind’.  Dat veranderde niet in één keer toen ik recent ging samenwonen.

Volgens mijn - alweer zelfbedachte - definitie bezit de culturally single een sterk ontwikkelde single-identiteit die volledig losstaat van zijn of haar relatiestatus. Het gaat om de manier waarop je je leven organiseert, in grote zelfstandigheid, of je nu een partner hebt of niet. Voor de culturally single is een relatie geen levensdoel an sich en de singlestatus geen probleem dat per se moet worden opgelost.

Uit de kast

De eerste keer dat ik me bij mijn lief outte als ‘culturally single’, gebruikte ik het argument vooral als excuus voor het feit dat ik hem steevast vergat als ik plannen maakte. Toen ik het onderwerp in m’n vriendinnengroep gooide – allemaal gelijkgezinde vrouwen die lange tijd single zijn geweest - bleken zij grofweg dezelfde vrijheidsprincipes te hanteren.

Feit is: als je ooit toekomstplannen hebt gemaakt in de veronderstelling dat je singlesituatie voor het leven is, dan leer je het heft in eigen handen nemen. En dat verleer je niet op slag wanneer je uiteindelijk toch aan de man geraakt.

Plus one

Mijn singlestatus heeft me op vele plaatsen gebracht. En op vele trouwpartijen - 37 om precies te zijn. Nu houdt iedereen van een huwelijksfeest op tijd en stond - maar 37 bruiloften afvinken vóór je 36ste is van het goede teveel. Zeker als je op z’n minst 32 van die feesten hebt moeten afhandelen zonder ‘plus one’. Op elke uitnodiging volgde diezelfde subtiele wanhoopspoging van mijn bijna-getrouwde vriendinnen om mij aan een gelegenheidsdate te helpen. Ik moest toch wel een presentabele benefietvriend achter de hand hebben met wie ik in het openbaar kon verschijnen?

Het was overigens niet toevallig dat ik zoveel uitnodigingen kreeg en maar zo weinig geschikt dating material ter beschikking had. Zonder lief kon ik extra investeren in mijn vriendschappen. Meer vriend(inn)en betekende meer uitnodigingen. Maar hoe drukker mijn sociale leven werd, hoe minder tijd ik had voor de liefde. Alsof mijn vriendenkring en mijn liefdesleven omgekeerd evenredig waren.

Bridget Jones

Ik ben niet altijd culturally single geweest. In mijn tiener- en vroege twintigerjaren was ik overtuigd serieel monogaam. Ik omschreef mezelf als een relatiepersoon. De langste periode tussen twee vriendjes moet in die tijd ongeveer tien dagen hebben geduurd. Een lief hebben leek toen de maatschappelijke norm.

Rond mijn negentiende kwam de eerste Bridget Jones-film uit. Een eyeopener van formaat. Ik leerde ervan dat een alleenstaande thirtysomething niet in staat is om haar leven op de rails te krijgen en anderzijds wanhopig hunkert naar een man. Dat was in 2001. Toen mijn derde vriendje me vlak voor mijn 24ste verjaardag liet zitten, ging ik dan ook kapot van verdriet. Maar ik troostte me met de gedachte dat ik over enkele weken opnieuw verliefd zou zijn – dat was alleszins het plan.

In plaats van een nieuw lief kreeg ik een amoureuze black-out. Was het de leeftijd? Of had ik moeite om de datingcodes te ontcijferen in de nieuwe stad waar ik nu woonde? In elk geval: ik was single en leek dat te zullen blijven. Bij gebrek aan een partner en zonder de voordelen van een gesetteld bestaan – gedeelde rekeningen, gezamenlijke vakantieplannen, iemand die naar me luisterde als ik een offday had of die me verzekerde dat mijn nieuwe kapsel ‘best nog meeviel’ – begon ik het leven als single als de nieuwe standaard te zien. Niet te verwarren met celibatair of eenzaam.

Van relatiedrang naar vrijheidsdrang

In mijn zoektocht naar de ware passeerden een aantal Mr. Not-So-Rights de revue. Maar in afwezigheid van een vaste partner maakte mijn eerdere relatiedwang plaats voor een verfrissende vrijheidsdrang. Ik kwam stilaan op het punt dat ik ‘een relatie hebben’ kon schrappen van mijn lijstje met lifegoals. Na jaren van Bridget Jones-indoctrinatie betekende dat een kleine aardverschuiving.

Vandaag kan een dertigjarige single nog steeds het voorwerp van spot zijn tijdens een familiefeestje. Maar tegelijk kunnen ‘single ladies’ dezer dagen wel terugvallen op een uitgebreid netwerk van vrijgevochten soulmates om samen het leven te vieren met de hymne van Beyoncé als ultieme lijflied.

Single is ook een state of mind. Je frisse vrijheidsdrang verdwijnt niet op slag, omdat je in een relatie stapt.

Maximale zelfontplooiing

Culturally single-zijn is geen kwestie van leven zonder partner. Het is niet het toppunt van onafhankelijkheid, noch de manier om guilt-free seks te hebben met een wildvreemde (hoewel ...).  Het is in de eerste plaats een levensstijl die ruimte geeft voor maximale zelfontplooiing. Het betekent dat je de mogelijkheid hebt om te investeren in (vriendschaps)banden met een breed spectrum van mensen – met de optie om verder te gaan wanneer het jou uitkomt.

Culturally single-zijn heeft alles te maken met zelfredzaamheid. Ik heb een hele tijd niemand gehad met wie ik belangrijke beslissingen moest (of kon) overleggen. Dat was handig als het een eenvoudige keuze betrof, maar moeilijk als het om een levensbepalende beslissing ging. Ik had niemand die thuis op me zat te wachten. Soms werd ik in het midden van de nacht wakker en vroeg me af of het pathetisch was dat ik een kingsize voor mij alleen had. Maar veel vaker voelde ik me oprecht dankbaar en intens gelukkig met zoveel fijne mensen rondom me. Met zo’n gevuld leven. Met zoveel trouwfeesten om naartoe te gaan.

Platonische vriendschap

In de loop der jaren heb ik het concept platonische vriendschap tot een kunst verheven. Ik heb echte vrienden van het andere geslacht - zonder benefits. ‘Toen ik nog getrouwd was, had ik geen enkele mannelijke vriend met wie ik one-on-one wou afspreken”, vertelt mijn vriendin S. me. Ze is piepjong getrouwd, een jaar later gescheiden, en ziet zichzelf intussen ook als culturally single. “Vandaag heb ik een heel diverse groep vrienden. En ik ben van plan om ze allemaal mee te nemen als ik in een volgende vaste relatie stap.”

Culturally not so single

Na vijf jaar van daten zonder dat het ooit echt weer serieus werd, begon ik een relatie met een andere culturally single. We hadden veel dat ons bond, maar nog meer dat in de weg stond. Geen van ons twee deed ook maar enige moeite om onze levens te synchroniseren. We hielden van elkaars gezelschap, maar het ging nergens naartoe. Dus besloten we in onderling overleg om er een punt achter te zetten.

Over financiën en trouwen

Zet culturally single en freelancer in één zin en je snapt meteen dat de financiën een heikel punt kunnen zijn. Ik geef toe dat ik regelmatig jaloers ben geweest op alle zelfstandige vrouwen die kunnen terugvallen op het stabiele inkomen van hun carrièremannen om de huur te betalen, zodat zij zich kunnen ontplooien in hun creatieve – lees onderbetaalde – baantjes. Op andere momenten voelde ik me bevrijd dat ik zelfstandig grote levenskeuzes kon maken – zoals naar Berlijn verhuizen – zonder rekening te moeten houden met een partner.

In de loop der jaren ben ik gaan geloven dat het huwelijk ‘no big deal’ is. Een tricky uitspraak. Zeker omdat ik eind vorig jaar getrouwd ben. Sorry, had ik dat al verteld? Ik ben culturally single, maar heb dus mijn jawoord gegeven. De 37ste trouw waarvan eerder sprake, was die van mij. Precies een jaar geleden kwam ik een man tegen op wie ik halsoverkop verliefd werd. Hij vergaf me mijn solotrip naar Ibiza en we besloten te trouwen. Ik heb mijn gehuwde status volledig te danken aan het feit dat mijn ‘man’ - gek om dit woord te gebruiken - niet is zoals ik.

Ik heb mentaal moeten afkicken van mijn single-bestaan; hij had ervaring met samenwonen. Dus ben ik het, die eraan moet denken om een berichtje te sturen als ik later thuiskom. Ik probeer geen stapels kleren achter te laten in het midden van de living omdat ik weet dat het hem mateloos ergert. Ik stel me open voor zijn vrienden, maar vind het moeilijk dat dit minder tijd voor mijn vrienden impliceert. Afscheid nemen van mijn oude sociale leven valt me zwaarder dan nieuwe huisafspraken naleven.

Culturally single voor het leven ...

Het was geen fijne ontdekking dat mijn single soulmates me niet langer als ‘één van hen’ beschouwen. “Maar ik ben culturally single voor het leven”, houd ik vol bij de zoveelste analyse van mijn liefdesleven. Het steekt dat ik - als pasgetrouwde vrouw - minder krediet krijg dan vroeger. Terwijl mijn state of mind niet is veranderd.

We beslisten te trouwen na een open gesprek (niet na een aanzoek) en op voorwaarde dat er geen feest zou komen. Het druist nu eenmaal in tegen mijn principes om het huwelijk te vieren als life achievement – plus: ik heb een hekel aan organiseren én aan weddingplanners. Uiteindelijk gaven we ons jawoord in het stadhuis, zonder pottenkijkers. De plechtigheid duurde hooguit drie minuten. Ik droeg een roomwitte, lowbudgetjurk die ik online had gekocht. Hij zat iets te krap.

 of niet?

Ik hou van mijn man en ben dolgelukkig. De tijd zal uitwijzen of ik in mijn hart voor altijd culturally single blijf. Op dit moment vind ik het nog altijd zalig om bijvoorbeeld alleen te eten. Maar wie weet word ik ooit midden in de nacht panisch wakker in een leeg bed, omdat híj nood had aan een soloreis …