In elk geval wordt ze gerecycleerd. Bij ieder nieuw seizoen spreekt men niet langer over innovaties, maar over de 'revival' van trends. Komt het nieuwe erop neer dat het telkens opnieuw begint? Laten we beginnen met het resultaat.
Op dit moment is het de beurt aan de jaren negentig, die al enkele seizoenen lang hot & happening zijn. Maar sinds de geboorte van de hogetaillejeans en vleermuismouwen zit er ondertussen wel al een volledige generatie. Terwijl men aan het begin van de nineties juist sprak over de comeback van de hippiejaren, met trending oranje Cimarron-jeans en ronde zonnebrillen genre John Lennon. In het midden van de heropleving van de flower power brak echter de grunge door, terwijl punk, de lederen, anarchistische versie ervan, nooit gestopt is met nieuwe aanhangers voor zich te winnen, zelfs onder de huidige jeugd. De oude garde, ondertussen nog altijd gepiercete zestigers maar dan wel met een nettere broek, moeten zich nog altijd onder invloed van drugs & rock 'n' roll wanen wanneer ze vandaag tieners zien, getooid met een hanenkam.
Nostalgie begint tijdens fashion week
Hoe je het ook draait of keert, revivals worden weldegelijk verrijkt door de moderne codes. De wijde jeansbroeken die we vandaag zien, zijn geen letterlijke kopieën van de modellen uit de jaren zeventig. Zowel de naam, de snit als de proporties zijn aangepast. Laat ons ook niet vergeten dat we een basiskledingsstuk zoals de rok niet kunnen heruitvinden, en dat herinterpretaties dus onvermijdelijk zijn. Maar achter elke vintagetrend schuilt er ook een maatschappelijk vraagstuk. Laurent Dombrowicz, journalist, stylist en consultant, ontcijfert de evolutie van de mode, gaande van de avant-garde kant tot de meer commerciële echelons. Als waarnemer van zowel opkomende als terugkerende trends, heeft hij een genuanceerde blik op de modecycli. Hij herinnert er ons dan ook aan dat er meerdere zijn en dat ze ook gelijktijdig kunnen voorkomen. "Er bestaan uiteraard modecycli, maar je moet de korte van de lange onderscheiden. De lange cyclussen, die 20 tot 25 jaar duren - ongeveer een generatie - zijn de meest natuurlijke varianten", legt Dombrowicz uit.
De Versace Tribute-collectie lente-zomer 2018 was een bijna identieke remake van de iconische modellen uit de collecties uit 1991 tot 1995 en ook de herlancering van Marc Jacobs grungecollectie voor Perry Ellis uit 1992 heeft een generationele betekenis, ondanks de compleet andere stijl: aan de ene kant barokke glamour, aan de andere kant provocering tot op het randje van schandaal. Maar voor Laurent Dombrowicz "zit er een legitimiteit in het doen herontdekken van succesvolle modecollecties en hun visies na het passeren van een generatie".
Cycli die getuigen van de ambities van de tijd
Bovenop de grote historische clichés - zoals Balmains eighties schoudervullingen voor volgende zomer - doet de mode zijn eigen cycli draaien. Sonja Noël richtte 35 jaar geleden Stijl op, de eerste boetiek met Belgische ontwerpers in Brussel, en dat in de Dansaertstraat, ondertussen het hart van de Belgische School. Ze heeft dan ook meerdere generaties ontwerpers zien defileren. Volgens haar analyse beweegt de mode zoals de pedalen van een fiets: wanneer een trend de hoogte inschiet, daalt een andere af naar beneden en vice versa. "Wanneer bijvoorbeeld de hele wereld sportswear wil, blijven de couturemerken op dat moment in de schaduw. Maar na een tijd verlangt men opnieuw naar getailleerde kledij en modehuizen zoals Tim Van Steenbergen of Dries Van Noten, die meer geconstrueerde stukken brengen, treden dan terug op de voorgrond.
Hetzelfde is het geval bij Y/Project, met zijn unieke en experimentele snits, het zijn de modellen met een vleugje couture die het best werken. Neem bijvoorbeeld de kleur zwart: modehuizen zoals Ann Demeulemeester, met haar voorkeur voor zwart en wit, kenden een erg lange tijd een enorm succes. Nu wil men net kleur, maar ik weet zeker dat haar perfecte coupes een sobere kleurgebruik met succes zullen terugkomen."
De mode kent ook korte cycli
Volgens Laurent Dombrowicz zijn sommige modetrends ook voorbestemd om slechts tijdelijk te bestaan, zoals de erg gehypte XXL sneakers. Andere trends, zoals de jaren tachtig, verdienen dan weer meerdere herinterpretaties. Om dat soort trends te illustreren geeft de journalist het voorbeeld van de total look. "Op de catwalk doen we nu alles matchen; de kleren met de make-up en met de kapsels, zoals Lady Gaga op de Golden Globes, met haar lilakleurige jurk en lokken."
Feit is dat de 'De Waarheid' relatief is, en dat iets niet voor iedereen op hetzelfde moment geldt. Modecycli gaan ook steeds sneller en kunnen zich vermenigvuldigen. Je moet een trend dan ook zien als een stadsplan: daar waar er heel wat kruispunten zijn, bevindt zich een huidige trend. Een grote boulevard is dan weer vergelijkbaar met de 'traditionele' mode, zoals de New Look van Christian Dior. En aangezien we nog nooit zoveel toegang gehad hebben tot informatie kan iedereen zijn persoonlijke selectie maken uit de vele trends.
Modes volgen elkaar op, maar zijn niet identiek hetzelfde
Wat geldt voor de wereld, klopt ook voor de mode. Sonja Noël stelt vast dat er geen seizoenen meer zijn. "Vandaag kopen we nog winterkleren in februari en we zijn ook minder enthousiast over de nieuwigheden voor komende zomer, die nochtans al in de rekken hangen." Dat is een logische reactie van consumenten op een productiesysteem dat zichzelf voorbij galoppeert, met irrationele interne cycli. Terugkeren naar veilige waarden is daarom een gezonde reflex. Dat is de cyclus van de 'herinneringen', die geherinterpreteerd worden volgens de criteria van de hedendaagse mode. Deze lente lanceert bijvoorbeeld Vilebrequin, een badkledijmerk doordrenkt van de seventies, Saint-Tropez-geest, zijn eerste ready-to-wear lijn, met jeans voor mannen.
CEO Roland Herlory zocht naar een tijdloos stuk dat zich kon vasthaken aan de historische identiteit van het merk. "Coolness en vrijheid zijn waarden die we symboliseren. Daarom lanceren we onze eerste capsulecollectie die geïnspireerd is op het hippietijdperk, met invloeden van piloten -of monteurskostuums. Olifantenpijpen, een kort jeansvestje, een short,... Looks die mijn vader meenam wanneer hij naar Saint-Tropez reisde." Het is ook een manier om een deel uit te maken van de duurzame cyclus van kwaliteitskledij. Met dezelfde gedachte in het achterhoofd komt er in 2020 ook een capsulecollectie uit met tijdloze stukken voor vrouwen.
Ontsnappen aan een déjà-vu gevoel
Het heeft geen zin om onze favoriete kleren nauwgezet te bewaren in de hoop dat we ze binnen 15 jaar opnieuw zullen kunnen dragen, want ze zullen een remake gekregen hebben naar de trends van het moment. (Tenzij het gaat over designerstukken, in dat geval spreken we over 'archieven'.) De modecycli, die geïnspireerd worden door sociologische trends, doen wel de evolutie van een tijdperk in vraag stellen. De huidige nostalgie naar de jaren 40, 60 of 80 spreekt boekdelen over de verlangens en verzuchtingen van een generatie die toen nog niet eens was geboren.
Conclusie: de huidige, supersnelle cycli kunnen enkel leiden tot overdrive. Nog meer reden dus om op modevlak te focussen op kwalitatieve, mooie materialen, verzorgde afwerkingen en sterke snits.
