Vrouwen en hun borsten? It’s complicated. Groot, klein, slap, plat … Meloenen, tietjes, Twin Towers … Hoe ze er ook uitzien of welke naam ze ook krijgen: boobies zijn voor hun eigenares zelden neutraal terrein. We maken onze borst nat en onderzoeken de body positivity beweging.
Onlangs heb ik voor het eerst een topless selfie verstuurd. Geen stoute foto bedoeld om te prikkelen: de ontvanger was een vrouw die ik nog nooit had ontmoet. Emma Law is een kunstenares en keramiste uit Leeds die je op Instagram vindt als Pot Yer Tits Away Luv. Een maand en 35 pond later stuurde ze me een potje met een exacte replica van mijn borsten – tot en met hun vier sproeten.
Het is ingewikkeld
Zoals zoveel vrouwen heb ik een gecompliceerde relatie met mijn borsten. Als tiener haatte ik ze. Iedereen die beweerde dat ik ‘fantastische tieten’ (of iets gelijkaardigs) had, werd beloond met woede of tranen. Ik hou van borsten – grote borsten die je over je schouder zou kunnen slingeren, kleintjes die weinig meer zijn dan een tepel – alleen kon ik me niet verzoenen met de mijne. Ze maakten me te zichtbaar. Te bloot. Wat moet een E-cup op een lichaam met maatje 36? Ik droeg samendrukkende bh’s en liep voorovergebogen om mijn borsten te verbergen. Tot ik op twintigjarige leeftijd de borstverkleining onderging waar ik al lang over droomde, in een chirurgenpraktijk in Harley Street die deed denken aan een salon uit de jaren zeventig.
Aan de ene kant heb je de modetietjes, aan de andere kant de pin-upborsten. De mijne passen niet in die tweedeling.
De operatie veranderde de grootte van mijn borsten, maar mijn band ermee bleef grofweg ongewijzigd. Al waren ze kleiner, ik voelde nog steeds een lichte antipathie. Het lijkt wel alsof ik ze nu pas kan zien voor wat ze zijn, sinds ik vorig jaar een kind kreeg en ze zag opzwellen tot gigantische proporties voor ze leegliepen tot de zachte theezakjes van vandaag. Dat komt niet omdat ze nu eindelijk ‘hun doel gediend hebben’ door melk te geven aan mijn nageslacht. Fuck het idee dat het moederschap de ware bestemming van een vrouwenlijf is. Maar de borstvoeding maakte het me onmogelijk om mijn borsten nog langer te negeren. Doen alsof ze niet bestonden, zoals ik bijna twee decennia had gedaan, was geen optie meer. Ik was verplicht om ze te accepteren als de mijne.
#SAGGYBOOBSMATTER
Genotsheuvels. Joekels. Boezem. Bloemkolen. Meloenen. Tetten. Melkklieren. Tietjes. Koplampen. Memmen. Voorgevel. Er zijn duizenden woorden voor borsten – en duizenden borsten die eraan beantwoorden. Maar slechts weinig van die synoniemen duiken op in cultureel verantwoorde conversaties. Aan de ene kant heb je de kunstig uitgelichte, pronte modetietjes - grote borsten krijgen maar zelden aandacht in designercollecties, en bh’s nog minder, iets wat veel vrouwen terecht furieus maakt. Aan de andere kant heb je de wiebelende pin-upborsten à la Betty Boop. Tot zover de borsten in het openbaar domein. Privéborsten – die van jou en mij – passen niet in de strenge tweedeling. Op hangende borsten, slappe borsten en borsten die niet blank zijn, werd doorheen de geschiedenis neergekeken.
Maar er is verandering op komst. Chidera Eggerue, aka The Slumflower, is blogger en auteur van ‘What a Time to be alone’. In 2017 lanceerde ze #saggyboobsmatter als antwoord op body shaming. Onder een bh-loze selfie op Instagram schreef ze: “Hoe kun je slappe borsten stylen: een handleiding. Stap 1: draag die outfit gewoon. Stap 2: onthoud dat je je nergens iets van aantrekt. Dood gaan we allemaal.”
De beweging ging viraal en bevestigde Chidera’s positie als body positivity-activiste. “Ik was het beu om een afkeer te hebben van mezelf, beu om redenen te vinden om mezelf te veroordelen, en ik was het beu om bepaalde outfits te vermijden omdat ze de vorm van mijn borsten blootgaven”, zegt ze. “Op mijn negentiende besliste ik geen bh meer te dragen. Vandaag weiger ik om me te laten intimideren door jurkjes of topjes met decolleté.” Zoek de hashtag op Instagram en je vindt duizenden vrolijke beelden van vrouwen over de hele wereld die trots zijn op hun borsten, wat hun vorm of maat ook is.
DE MANNELIJKE BLIK
Regelmatig duikt er een beweging op die borsten wil ‘bevrijden’ van de mannelijke, geseksualiseerde blik. Toch kreeg een vrouw die borstvoeding gaf in het Londense luxehotel Claridge’s nog in 2014 de aanmaning om zichzelf te bedekken. De recente documentaire ‘Breastfeeding Uncovered’ van Kate Quilton op het Britse Channel 4 hekelt dat en ijvert om het taboe op borstvoeding in publieke ruimtes te doorbreken.
Ook actrice Natalie Portman spreekt zich daarover uit: “Mensen zijn zoogdieren en ons opvallendste kenmerk zijn onze borsten. Wij weten dat, mannen weten dat, en baby’s zeker. Op onze eerste meeting met Time’s Up was ik mijn dochter borstvoeding aan het geven in een gezelschap dat dat niet alleen toeliet, maar ook verwelkomde en toejuichte. In elk geval: onze borsten zijn fantastisch en onze melkklieren verkondigen een duidelijke boodschap. Namelijk: hoe meer melk je geeft, hoe meer melk je aanmaakt; hoe meer liefde je geeft, hoe meer liefde je hebt – een mooi principe om toe te passen op het vlak van gendergelijkheid.”
#FreeTheNipple?
Daarna was er #FreeTheNipple, dat voor het eerst op Instagram verscheen in 2012, als reactie op het Instagram-verbod op zichtbare vrouwentepels. Maar die beweging werd al snel kritisch opzijgezet als Insta-feminisme. Want van hoeveel rebellie, samenhorigheid of visie getuigt een beweging van slanke, blanke vrouwen die hun kogelvormige tepels showen als een soort modeaccessoire?
Hoe kun je slappe borsten stylen? Stap 1: draag die outfit toch gewoon. Stap 2: onthoud dat je je nergens iets van aantrekt.
In tegenstelling tot #FreeTheNipple wordt de huidige beweging gekenmerkt door inclusiviteit. Gekleurde vrouwen verdienen een stem binnen de body positivity-beweging en andere vormen van feminisme. Daarom is Chidera’s hashtag expliciet bedoeld voor ‘dikke, donkerhuidige zwarte vrouwen’. “Historisch is er altijd een discours geweest dat zwarte vrouwenlichamen ofwel hyperseksualiseert, ofwel behandelt als iets grensoverschrijdends”, zegt Kenya Hunt, adjunct-hoofdredacteur van ELLE UK, die haar eigen borstenpotje liet maken nadat ik haar Emma’s keramiekwerk toonde.
TEPELS IN DE WIND
In de VS is ook journalist Mara Altman, auteur van de briljante body positivity-essaybundel 'Gross Anatomy Dispatches from the Front (and Back)', bezig aan een kruistocht tegen de algemeen aanvaarde schoonheidsidealen op vlak van borsten. “Mijn borsten zijn er altijd geweest voor iemand anders”, zegt ze. “In het middelbaar wilde ik ze groter hebben zodat jongens me aantrekkelijk zouden vinden. Voor dokters zijn mijn borsten een lichaamsdeel waarmee het kan foutlopen. Voor mijn nageslacht zijn ze een voedingsbron. Voor de mode-industrie zijn ze een vehikel voor accessoires.”
En dus gooide Mara in 2016 haar bh weg en sprong ze op de fiets, samen met honderden andere vrouwen, voor een topless fietstocht door New York City. “Op die dag heb ik voor het eerst genoten van mijn lichaam op mijn eigen voorwaarden, met geen ander doel dan de wind op mijn huid te voelen. Ik toonde mezelf aan een stad met ruim 8 miljoen inwoners, en mijn borsten voelden meer dan ooit als de mijne.”
Emma Law, de kunstenares achter @potyertitsawayluv, schat dat ze het voorbije jaar zo’n duizend keramieken potjes heeft gemaakt. “Ik wil borsten normaliseren”, zegt ze. “Mijn werk zal nooit af zijn. Ik ben nog maar net begonnen.”
Dit bericht bekijken op Instagram
Een bericht gedeeld door Pot Yer Tits Away Luv (@potyertitsawayluv) op
Aanvankelijk maakte Emma een potje met haar eigen borsten, voor haar vriendje. Vriendinnen vroegen haar al gauw om hun persoonlijke exemplaar. “Vandaag wil ik iedereen bij mijn werk betrekken, en dat is nog altijd redelijk ongewoon in deze wereld”, zegt Emma. Haar jongste klant is 18, haar oudste midden in de zestig. Ze schat dat ze al elke mogelijke borstenconfiguratie heeft gezien, in elke schakering van huidskleur. Zelfs het litteken van een geamputeerde borst blijft voor haar een borst.
EEN POT BORSTEN
Ik moet toegeven: Emma’s pot is niet mijn enige borstenornament. Ik heb ook een vaas van de fijne juwelierster Anissa Kermiche. En als je het vervelend vindt om je eigen borsten in keramiek te vereeuwigen, kun je een borstenpot met bikini kopen bij de keramist Isaac Nichols, van Group Partner in Brooklyn.
Toen mijn borstenpot aankwam, heb ik hem heel, heel langzaam uitgepakt. De pot in mijn handen houden voelde therapeutisch aan, bevrijdend en redelijk emotioneel. Dit was geen erotisch cadeau voor iemand anders (hoewel mijn man het wel leuk vond), dit liet ik maken voor mezelf. Ik bekeek mijn borsten objectief. Ze hadden geen tentakels of slagtanden, ze waren niet wild. Ze waren ook niet berustend, treurig of eenzaam. Ze waren er gewoon. Helemaal, totaal normaal. Minding their own business. Nauwelijks al dat interne gekissebis waard dat ik al die jaren aan ze heb besteed.
Ik weet niet precies waar mijn vroege negatieve gevoelens over mijn borsten vandaan kwamen. Hadden die te maken met de ongevraagde mannelijke aandacht tijdens mijn puberteit? Of was ik gewoon nooit voorbestemd om een geweldige relatie te hebben met mijn borsten? In elk geval heb ik eindelijk een soort acceptatie van mezelf bereikt. Net nu de maatschappij heel langzaam het idee loslaat dat een vrouw de optelsom is van haar lichaamsdelen - en punten moet krijgen voor de afmetingen van elk onderdeel.
Soms leg ik mijn handen op mijn borsten en laat ze daar gewoon rusten. Het is een vreemde gewoonte die ik heb geleerd van een oudere zus, die automatisch haar borsten bedekte zodra ze zich ontspande. Ik voel nog altijd een steek van angst, gevolgd door een nieuw gevoel van opluchting. Ik denk niet dat ik ooit van mijn borsten zal houden, maar ik begin wel genegenheid voor ze te koesteren. Zeker nu ik er mijn favoriete pennen in opberg.
Lees ook: Het Grote Borstenalfabet
