In oktober 2018 bracht vicepremier Alexander De Croo zijn boek “De eeuw van de vrouw” uit, een pleidooi voor gendergelijkheid. Maar binnen een weinig feministische overheid kwam dit boek als een verrassing. Een boodschap, politiek spel of diepe overtuiging? We ontmoetten hem om te weten te komen wat zijn bedoelingen zijn, maar vooral welke acties hij onderneemt.
Gesprek
Waarom heeft u dit boek geschreven?
Ik ben ervan overtuigd dat we vandaag niet al het potentieel benutten waarover we in de samenleving beschikken. En dat komt vooral omdat we het potentieel van vrouwen onderbenutten. Op dit moment stellen we ons in België tevreden met het feit dat we de hoogstopgeleide huisvrouwen ter wereld hebben. Maar waarom zoveel investeren in onderwijs als vrouwen – die het beter doen dan mannen – na hun studies vast komen te zitten? Dat is wat me frustreert. Daarom besloot ik dit boek te schrijven om de dingen op een andere manier uit te leggen, omdat feminisme tot nu toe als een vrouwenaangelegenheid werd beschouwd. Maar om de zaken en de toekomst van vrouwen te veranderen, moeten mannen hen begeleiden en actief ondersteunen. En het is niet omdat vrouwen een stap vooruitzetten dat mannen een stap achteruitzetten. Een beter evenwicht komt iedereen ten goede!
Op termijn zal iedereen voordeel halen uit een egalitaire samenleving. Maar voor een empowerment van de vrouwen is een “disempowerment” van de mannen nodig. Mannen zullen moeten aanvaarden om bepaalde voorrechten te verliezen zodat vrouwen ook de top van de piramide kunnen bereiken…
Ik geloof niet dat de empowerment van vrouwen enkel kan gebeuren door een “disempowerment” van mannen. Integendeel, beide geslachten zullen erop vooruitgaan. Door mannen te vertellen dat ze hun voorrechten moeten opgeven ga je niemand overtuigen. We moeten mannen niet in de verdediging doen gaan als we willen dat ze luisteren naar wat vrouwen te zeggen hebben. Er moet hen worden uitgelegd dat gelijkheid ook voor hen alleen maar méér kansen en vrijheden zal bieden.
Maar dan richt u zich in uw boek over feminisme subtiel tot mannen?
Ik heb het geschreven voor iedereen die, net zoals ik voorheen, nog steeds denkt dat we op vlak van gelijkheid alles al gedaan hebben. Mijn moeder was erg betrokken bij feministische kwesties en van mijn kant heb ik me de afgelopen jaren toegelegd op ontwikkelingssamenwerking. Hierdoor kon ik het debat over dit onderwerp heropenen doordat ik me bewust ben geworden van de ongelijkheden over de hele wereld en in België. Soms zeggen mensen me dat ik actie moet ondernemen in plaats van de betweter uit te hangen met mijn boek. Ik denk dat dit het soort houding is die het debat de mond snoert. Ik ben niet perfect, maar dat betekent niet dat ik geen inspanningen kan leveren.
U heeft uw boek beschreven als een eisenbundel die toegepast moet worden. Het werd een jaar geleden uitgegeven. Waar staan we nu concreet op vlak van de hervormingen m.b.t. loongelijkheid, vaderschapsverlof, quota, enz.?
Er is bijvoorbeeld een discussie aan de gang over de kosten van kinderopvang binnen de Vlaamse overheid. Het vaderschapsverlof werd ook op tafel gelegd in de hoop dat het opgetrokken zal worden naar 20 dagen. De wet is gewijzigd waardoor de directie van de Nationale Bank niet langer volledig mannelijk kan zijn. En ik ben er ook van overtuigd dat de volgende regering paritair zal zijn. Momenteel zijn slechts drie van de 15 ministers vrouwen. Je gaat me toch niet vertellen dat we 12 mannen hebben gekozen omdat we maar drie competente vrouwen in België konden vinden? Dat klopt niet.
U spreekt over het gebrek aan vrouwen in de regering, maar u heeft er zelf voor gekozen om drie mannen tot kabinetschef te benoemen en de vrouwen te degraderen tot het secretariaat. Waarom?
Zoals ik uitleg in mijn boek: ik ben niet perfect. Ik weet heel goed dat ik nog een lange weg te gaan heb, vooral op dit gebied. Maar ik heb mijn boek ongeveer zes maanden vóór de verkiezingen afgemaakt en ik ging mijn kabinetsstructuur niet op het laatste moment nog veranderen.
Maar boek geschreven of niet, als u gelijkheid eist, moet dit deel uitmaken van uw dagelijkse waarden. We kunnen dus dieper ingaan op deze vraag…
Dat klopt, ik denk dat we de neiging hebben om mensen te kiezen in de omgeving die we kennen. Mannen zullen van nature mannen kiezen. Quota zijn altijd een gevoelig onderwerp geweest. Vroeger was ik ertegen omdat het inhield dat een vrouw die twee rangen lager staat, wordt gepromoveerd tot hetzelfde niveau als mannen, gewoon om de regel na te leven. Maar vandaag is er geen enkele sector meer waar vrouwen niet vertegenwoordigd zijn en minstens even competent zijn als mannen. Volledig mannelijke lijsten voorstellen is niet langer zinvol. Ik had me aan dit beleid moeten houden. Achteraf bekeken denk ik dat ik gewoon voor het gemak heb gekozen. Maar vandaag zou ik niet meer dezelfde fout maken. Ik ben ervan overtuigd dat een gemengd discussiepanel efficiënter is.
U zei in een interview dat u voorheen een feminist was zonder het te beseffen en nu een toegewijde feminist bent. Is dat niet een beetje vooringenomen? Zou het niet beter zijn om over profeminisme te spreken als man?
Je moet niet arm zijn om armoede te bestrijden. Het idee dat ik absoluut wil overbrengen, is dat je geen vrouw hoeft te zijn om een feminist te zijn. Ik wil dat mannen betrokken worden bij deze kwestie. Ik beschouw mezelf als feminist omdat ik opkom voor gelijke rechten voor vrouwen als voor mannen.
Hoe beïnvloedt dit de opvoeding van uw kinderen als vader?
Ik heb twee zonen en ik vind het belangrijk om hen een egalitaire, niet-genderspecifieke en niet-seksistische opvoeding mee te geven. Vanwege mijn werk ben ik vanzelfsprekend minder aanwezig dan mijn vrouw, maar ik probeer hen te tonen dat het huishouden geen vrouwenzaak is. Mannen moeten ook koken of het huishouden doen, net als kinderen. Op dit moment heb ik de indruk dat ze nog niet zijn “besmet” door stereotypen. Maar ik maak me zorgen over hun vooruitgang in een samenleving waar progressieve en ruimdenkende overtuigingen afgeremd worden. Er duiken terug steeds meer conservatieve krachten op. We hebben het opnieuw over normen en waarden die verouderd zijn. Dat is gevaarlijk, vooral als we het hebben over gezinswaarden. Het is heel verontrustend om een president van de Verenigde Staten te hebben die vindt dat hij het recht heeft zich te gedragen tegenover vrouwen zoals hij dat nu doet.
Heb je zin om je te verdiepen in zijn boek?
Alexander De Croo
Schrijf je in en ontmoet Alexander De Croo op het ELLE Active Forum op zaterdag 16 november. Kom ontdekken waarom vrouwenrechten de sleutel vormen tot de vooruitgang die onze maatschappij nodig heeft. Info en inschrijvingen op ELLE.be.
LEES OOK:
Motivatie: welke factoren sporen ons het meest aan op de werkvloer?
