Het toxic shock syndroom of de tamponziekte is jammer genoeg een terugkerend nieuwsitem geworden en doet heel wat vragen rijzen. Wat zijn de oorzaken? Hoe herken je het? Hoe kan je jezelf ertegen beschermen? Wij overlopen even wat je erover moet weten.
Het toxic shock syndroom, wat is dat precies?
Het toxic shock syndroom (TSS) is een zeldzame maar ernstige en soms zelfs fatale infectieziekte die meestal veroorzaakt wordt door een bacterie genaamd Staphylococcus aureus.
Tegenwoordig wordt er regelmatig gesproken over een specifieke vorm van het toxic shock syndroom, namelijk de tamponziekte. Dat komt omdat bepaalde hygiënische beschermingen bij de menstruatie, zoals de tampon of de cup, ervoor kunnen zorgen dat er bloed stagneert in de vagina. Daardoor wordt een omgeving gecreëerd die gunstig is voor de ontwikkeling van de bacterie.
Deze bacteriën produceren gevaarlijke toxines die in de bloedbaan terechtkomen. Die giftige stoffen kunnen verschillende organen zoals de lever, nieren of longen aanvallen en de gezondheidstoestand van de patiënt sterk verzwakken, waardoor die hieraan zelfs kan overlijden.
Wetenschappers hebben vastgesteld dat de tamponziekte het vaakst jonge vrouwen tussen 14 en 24 jaar treft.
Het is zo dat deze bacterie van nature in ons lichaam aanwezig is en sommige gezonde dragers van de Staphylococcus aureus nooit problemen zullen ondervinden. We voeren daarom niet allemaal een gelijke strijd tegen dit syndroom, al is daar nog geen wetenschappelijke verklaring voor.
Hoewel de ziekte volgens deskundigen zeldzaam blijft, zijn er toch al enkele gevallen gemeld, waaronder in België. Hier overleed Maëlle op 17-jarige leeftijd aan een toxische shock die veroorzaakt was door een tampon en te laat werd gediagnosticeerd door de artsen. Het geval dat in de Verenigde Staten het meest in de media kwam, is dat van model Lauren Wasser. Zij moest in 2012 haar benen laten amputeren na een TSS veroorzaakt door een tampon.
Wat zijn de symptomen van de tamponziekte ?
In het eerste stadium van de infectie worden de symptomen van het toxischeshocksyndroom soms verward met die van de griep. Als je een van de volgende symptomen ervaart tijdens je menstruatie, raadpleeg dan meteen een medische zorgverlener. Het is belangrijk dat je hem meteen verteld dat je ongesteld bent om een verkeerde diagnose te voorkomen.
Dit zijn de symptomen van een toxische shock:
- Plotselinge koorts (38,9°C of meer)
- Je voelt je zwak of onwel
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Spijsverteringsproblemen, zoals diarree of braken
- Huiduitslag zoals bij een zonneslag
Als deze symptomen optreden, is het van belang dat je het vaginale hulpmiddel onmiddellijk verwijdert en dringend een arts raadpleegt.
Wanneer de toxische shock zich voordoet, uit die zich in een lage bloeddruk, versnelde hartkloppingen of bewustzijnsverlies. Deze symptomen kunnen in de meest dramatische gevallen de amputatie van een ledemaat of de dood tot gevolg hebben.
Wat zijn de oorzaken van het toxic shock syndrome?
"20 tot 30% van de vrouwen zijn dragers van de Staphylococcus aureus", vertelt Professor Gérard Lina, een microbioloog die gespecialiseerd is in het syndroom. "Als de menstruatievloeistof door een tampon in de vagina wordt geblokkeerd, zullen de bacteriën het als kweekmedium gebruiken en groeien. De bacterie geeft vervolgens een uiterst gevaarlijke toxine af en veroorzaakt een algemene infectie waar je van kan sterven als die niet juist verzorgd wordt.”
Het gebruik van tampons, en in het bijzonder de "superabsorberende" versie, of het langdurig inhouden van een tampon of cup kan een toxische shock veroorzaken.
Hoe bescherm je jezelf tegen de tamponziekte?
Om het risico op infectie te voorkomen is het van essentieel belang om bepaalde hygiënevoorschriften na te leven:
- Was je handen voor en na het aanbrengen van een tampon of menstruatiecup.
- Vervang je tampon of menstruatiecup om de 4 uur.
- Houd nooit een tampon of menstruatiecup een hele nacht in (kies voor een externe bescherming).
- Gebruik de minst absorberende tampons mogelijk.
- Zorg voor een goede algemene hygiëne, zeker in de vaginastreek.
- Steriliseer je menstruatiecup door ze in water te koken tussen ieder gebruik.
Welke behandelingen zijn er?
Als je meer dan een van deze symptomen vertoont en je je regels hebt, verwijder dan onmiddellijk je tampon of menstruatiecup. Aarzel niet om naar de spoeddienst te gaan en zoveel mogelijk informatie aan de artsen te geven zodat je snel verzorgd kan worden. Als je inderdaad het toxischeshocksyndroom ontwikkelt, wordt een intraveneuze behandeling opgestart om de bloeddruk op peil te houden. Daarnaast wordt ook een antibioticabehandeling voorgeschreven om de bacteriën te vernietigen en zo de productie van gevaarlijke toxines te stoppen.
Wat zijn de alternatieven voor tampons?
Tampons en menstruatiecups zijn niet rechtstreeks verantwoordelijk voor de tamponziekte. Zoals we hierboven gezien hebben, is het toch essentieel om bepaalde voorzorgsmaatregelen bij het gebruik ervan te respecteren om het risico op de ontwikkeling van een toxische shock te voorkomen.
Weet wel dat er alternatieven zijn als je geen tampon of cup meer wilt gebruiken:
- Maandverband (al dan niet wasbaar)
- Wasbare menstruatieslipjes
- De vrije vloei
LEES OOK:
Clean beauty: wat is dat nu eigenlijk?
9 x dingen die enkel vrouwen met kleine borsten begrijpen
