Vegan leer: wat is dat eigenlijk?

Wat betekent de term 'vegan leer'?

Steeds vaker duiken filmpjes op over wreedheden tegen dieren, waardoor veel mensen hun gewoontes en koopgedrag willen veranderen, ook op het vlak van mode. Enkele jaren geleden maakte vegan leer zijn opwachting, met merken als Dr. Martens, Ralph Lauren en Marks & Spencer die hun items maar wat graag als 'vegan' labelden. Maar wat koop je nu precies als je voor 'vegan leer' kiest?

Wat blijkt? In de praktijk bieden relatief weinig merken een milieuvriendelijk alternatief voor leer. Vaak - en dat is bijvoorbeeld het geval bij de namen die we hierboven vernoemden - bestaan de vervangende items eigenlijk uit plastic. We hebben het dan over 'nepleer' of 'similileer' en bij Dr. Martens krijgt het de naam 'Felix Rub-Off' mee, wat uiteindelijk ook neerkomt op plastic.

Dan is er ook nog het 'vegetable tanned leather', plantaardig gelooid leer dus. Het gaat hier wel degelijk over dierenhuid, maar die wordt gelooid met plantaardige producten. Dat is dus veel minder schadelijk voor het milieu dan het gewone (minerale) looien. Een aantal handtassen van het merk Mansur Gavriel maakt bijvoorbeeld aanspraak op die benaming. Maar het blijven uiteraard wel dierlijke producten, het is dus geen vegan leer.

Maak je geen zorgen, dier- en milieuvriendelijke alternatieven voor leer bestaan wel degelijk. Het eerste waarop je moet letten, is dat het product het 'PETA-Approved Vegan'-logo draagt. Dat garandeert dat het merk ook echt vegan en diervriendelijk is. De lijst met merken die het label hebben verkregen, vind je trouwens hier. Daarna hoef je maar naar de samenstelling van het product te kijken. Zie je ergens 'polyurethaan' of 'kunstvezels' opduiken, dan heb je geen biologisch afbreekbaar product in handen, maar gewoon plastic.

Welke verschillende soorten 'vegan leer' bestaan er?

Piñatex, Muskin, Apple Skin. Wat zijn dat precies?

Bedenk eerst en vooral dat de benaming 'vegan leer' niets meer is dan een marketingverzinsel. Producenten van plantaardige alternatieven voor leer herhalen het graag: hun producten bestaan uit plantaardige vezels. Het is dus geen echt leer.

Nu dat duidelijk is, kunnen we wat dieper op de samenstelling van het textiel ingaan. Je kan uit verschillende types kiezen, maar Piñatex en Apple Skin zijn de meest gangbare alternatieven.

• Piñatex

Het bedrijf Ananas Anam heeft het patent en is de enige leverancier van Piñatex. Piñatex is ontwikkeld door dokter Carmen Hijosa. Zij won de Cartier Women's Initiative Awards, een internationale wedstrijd voor ondernemerschap door vrouwen, en de Women in Innovation Award van Innovate UK, dat innovatieve vrouwen in de bloemetjes zet.

Piñatex wordt gemaakt op basis van ananasbladeren. Dat deel van de plant wordt anders weggegooid. Met het afval van de tien grootste ananaskwekers zou Piñatex naar eigen zeggen meer dan 50% van de wereldproductie van dierlijk leer kunnen vervangen. Zonder hiervoor ook maar één ananasplant te hoeven kweken.

Net zoals de andere alternatieven voor leer is Piñatex echter niet 100% biologisch afbreekbaar. En ja, om het resultaat even sterk en duurzaam te maken als dierenhuid, is er een coating in polyurethaan - plastic dus - nodig. De totale samenstelling van Piñatex bestaat zo voor 10% uit plastic.

• Apple Skin

Apple Skin, wat letterlijk "appelhuid" betekent, is gemaakt van gerecycleerde fruitvezels en wordt verdeeld door Frumat. Dat is een Italiaanse firma met roots in Tirol, een van de belangrijkste regio's voor appelteelt ter wereld. Net zoals bij Piñatex wordt bij de productie van Apple Skin "fruitafval" gebruikt, wat het hele proces milieuvriendelijker maakt.

Apple Skin bestaat voor 50% uit appelvezels en voor 50% uit polyurethaan.

Daarnaast bestaan er nog andere plantaardige vezels zoals MuSkin op basis van paddenstoelen, en eucalyptusvezels. Die zijn niet zo bekend omdat ze minder sterk zijn of omdat de verwerking omslachtiger is.

Deze (lokale) labels gebruiken vegan leer

• Camille

Camille is een Frans merk dat drie jaar geleden door Camille en Raphaël is opgericht. De twee zijn broer en zus, hij is ondernemer en kapitein, zij ontwerpt. Als verantwoordelijke voor grote merken was Camille zes jaar lang in India actief. Daar werd ze zich bewust van de vervuiling die het looien van leer met zich meebrengt en van de gevaren die het inhoudt voor de gezondheid van de arbeiders. Raphaël zet zich onder andere in voor de preventie en het behoud van mariene ecosystemen.

Ze zijn erg begaan met het milieu en besloten daarom een eigen merk met "respectvolle lederwaren" op de markt te brengen. Quentin Bentegeat, die instaat voor de communicatie van het merk, vertelt: "Met de oprichting van Camille wilden Camille en Raphaël een gamma aanbieden van milieuvriendelijke, vegan handtassen die in Frankrijk zijn gemaakt. Het is een ambitieus project, want het kost meer om in Frankrijk te produceren."

• Grey Whale

Dit merk werd in 2015 door Tempy Osborne in Brussel opgestart. Al snel ging de ontwerpster voor haar creaties op zoek naar milieuvriendelijke en vegan alternatieven. Zo gebruikt ze onder andere vegan leer, Belgisch linnen en biokatoen. Tempy produceert zelf haar producten, ze doet dit in onze hoofdstad en probeert zoveel mogelijk met plaatselijke materialen te werken. "Vegan betekent niet automatisch ook milieuvriendelijk", waarschuwt Tempy, die soms niet anders kan dan haar grondstoffen uit het buitenland in te voeren. "Maar ik waak erover dat mijn producten zo milieuvriendelijk en ethisch mogelijk zijn. Wat linnen betreft, koop ik bijvoorbeeld alles lokaal en voor mijn katoen werk ik met kleine producenten".

Op haar website vind je alle creaties van het merk Grey Whale.

• Allure Sauvage

Dit jonge Zwitserse merk is opgericht door de milieuactivisten Natacha en Selena. "We wilden echt milieu- en diervriendelijke producten aanbieden. Eerst hebben we daarom met Muskin gewerkt (100% biologisch afbreekbaar "leer" van paddenstoelen) maar we merkten al snel dat de kwaliteit niet hetzelfde niveau haalde als die van dierlijk leer." De twee jonge vrouwen maken er een erezaak van om premium producten aan te bieden en zagen zich dus genoodzaakt om een alternatief te zoeken. Net zoals de andere merken waar we het over hadden, zijn ze op Piñatex overgeschakeld. Dat heeft "dezelfde kwaliteit als luxeleer, zoals het leer dat door het merk Hermès wordt gebruikt".

Natacha en Selena bieden een collectie van topkwaliteit aan en volgen het ontwerp ervan van heel nabij op. Hun website vind je hier.

Helaas bestaat er dus geen 100% biologisch afbreekbaar alternatief voor dierlijk leer. Gelukkig komen er wel steeds meer technologieën op die veel minder vervuilend zijn. Het gebruik van chemische producten wordt tot een strikt minimum beperkt en hun productie berust op het gebruik van "afval" dat normaal wordt weggegooid. Naast het feit dat die merken vegan zijn - ze gebruiken geen dierlijke producten en er worden geen dieren voor uitgebuit - gaan ze ook verspilling tegen. Dit is in elk geval het basiscriterium dat ze vooropstellen. En dat is uitstekend nieuws!

LEES OOK:

Duurzame mode: 10 keer vegan sneakers

#INSTACOUTURE: Duurzame en eerlijke Instagrammode