Er broeit iets in de wijngaarden van de Champagnestreek. Klimaatveranderingen, maar ook een groeiend bewustzijn van de impact op onze planeet doen beseffen dat het anders moet én kan.
Een bezoek aan de Champagnestreek doet beseffen hoeveel bloed, zweet en tranen dat ene perfecte glas bubbels kost. Daar komt de laatste jaren een uitdaging bij: de aarde warmt op, het klimaat is onvoorspelbaar en we zijn ons bewuster van onze impact op de aarde. In plaats van vast te houden aan beproefde formules, is het tijd voor verandering. En de nieuwe wind die door heel wat grote en kleine Champagnehuizen waait, is ronduit inspirerend.
DUURZAME DOELSTELLINGEN
De Champagnestreek was de eerste wijnbouwregio om zich actief bezig te houden met klimaatverandering, onder meer via een CO2-voetafdruk beoordelingssysteem en de identificatie van de belangrijkste bronnen van uitstoot. Het doel? De totale uitstoot met 75% verminderen tegen 2050. De eerste resultaten zijn er al, want de CO2-uitstoot per Champagnefles is sinds 2003 met 20% gedaald. Anderzijds spreken we over het Franse wijngebied met het laagste percentage biologische teelt, slechtst 3,5% van de totale oppervlakte. Hoewel er volgens l’Association des Champagnes Biologiques een inhaalbeweging bezig is, blijft bio Champagne een uitzondering. De reden? In het semi-continentale, vochtige klimaat van de streek gedijen schimmels en ziektes goed. De omschakeling naar biologische landbouw kan in moeilijke oogstjaren desastreuze gevolgen hebben.
STAPPEN IN DE GROENE RICHTING
Het is duidelijk: de Champagnewereld heeft nood aan pioniers die de sprong wagen. Gevestigde namen als Leclerc Briant en Louis Roederer spelen met hun biologische productie een belangrijke voortrekkersrol. Meer recent kondigde Vrancken-Pommery een gedeeltelijke omschakeling aan. Niet alle huizen staan zover, maar achterblijven is geen optie. Veronique Bonnet, agronoom en oenoloog bij Moët & Chandon, getuigt: “Omdat we zo’n groot huis zijn – we werken met tweeduizend producenten – is het niet makkelijk om van de ene op de andere dag die switch te maken. Voorlopig is 20% van onze druiven biologisch, maar we streven natuurlijk naar 100%.”
Veronique Bonnet in de wijngaarden van Moët & Chandon
Een eerste stap is het verminderen van gewasbestrijding, want tegen 2025 wil Champagne alle herbiciden uit de streek geband zien. Moët & Chandon stopte al met het gebruik van herbiciden en investeerde in elektrische tractoren die 90% brandstof besparen. Daarnaast focust het grootste Champagnehuis op wetenschappelijk onderzoek. Haar École Pratique de Viticulture Moët & Chandon, een wijnbouw- en oenologische school en onderzoeksinstituut heeft als doel wetenschappelijke technieken te ontwikkelen en kennis van wijnbouwpraktijken te delen.
De elektrische tractoren bij Moët & Chandon
Ook Maison Ruinart gebruikt geen herbiciden meer en recycleert 100% van de bijproducten van het vinificatieproces. Maar het is vooral de vernieuwde verpakking die de aandacht trekt. Met haar Second Skin case uit 100% recycleerbaar papier tekent ook het alleroudste Champagnehuis voor een groenere toekomst.
De Second Skin-case van Maison Ruinart
KLEIN DOMEIN, GIGA IMPACT: MOUSSÉ FILS
Een doorgedreven ecologisch voorbeeld vind je bij Moussé Fils in het charmante Cuilles, waar Cédric Moussé momenteel aan het roer staat. Hij is de eerste van vier generaties wijnbouwers die radicaal voor een duurzaam pad kiest. “Zo’n vijftien jaar geleden startte ik met het produceren van milieuvriendelijke wijnen. Ik maak bijvoorbeeld zelf natuurlijke, minerale sulfieten en gebruik niet langer synthetische pesticiden,” aldus Moussé. Kleine stapjes in de goede richting zou je denken, maar de wijnboer gaat veel verder. Zijn volledige wijnmakerij is zelfvoorzienend en alle grondstoffen komen uit de buurt. En dat betekent soms moeilijke keuzes maken. Zo verkiest hij niet-biologische suiker uit de streek boven de biologische variant die doorgaans uit Thailand komt.
Cédric Moussé tussen zijn wijnranken © Janne Gooiker
Zoals in elke sector is het zoeken naar een aanpak die duurzaam, maar tegelijk haalbaar is. Er kwamen bijvoorbeeld ooit paarden om de grond te bewerken, maar die verruilde Cédric Moussé voor zijn eigen kippen. “De kippen zijn een goedkopere oplossing en komen op plekken waar de tractor niet bij kan. Ze voegen op hun beurt gunstige mineralen toe.” Ook het veranderende klimaat zorgt voor uitdagingen. Als 2021 voor weinig mensen een topjaar was, dan zeker niet voor wijnboeren. Cédric Moussé moest met lede ogen aanzien hoe stormbuien en meeldauw zijn kostbare trossen verwoestten.
© Janne Gooiker
Is ecologisch produceren dan wel de toekomst? “Het is moeilijk”, geeft Cédric toe. “Enerzijds is de vraag naar bio druiven gigantisch, maar door extreme weersomstandigheden kan alles zomaar verloren gaan.” Toch laat de wijnmaker de moed niet hangen, de passie voor zijn product is te groot. En hij is daarin niet alleen, want Moussé Champagne wordt uitgeschonken in sterrenrestaurants over de hele wereld. De natuurlijke wijnproductie komt immers niet alleen het milieu, maar ook de smaken ten goede. Nog een aspect dat aantoont: de bubbels van de toekomst kleuren groen.
Groen proeven & vertoeven
De beste adresjes voor een verantwoord verblijf in de Champagnestreek.
Elektrische fietstocht: Pierre Fedyk
In het pittoreske Hautvillers biedt Champagnehuis Pierre Fedyk naast proeverijen en overnachtingen ook elektrische fietstochten aan, waarmee je zelfs na een glaasje of twee de heuvels opraakt.
© Janne Gooiker
Adres: Rue Henri Martin 53, 51160 Hautvillers
Duurzame design cottages: Cottages Antoinette
Verblijf letterlijk in het hart van de Champagne in de ecologische houten huisjes van Cottages Antoinette. Je krijgt er een 360-graden uitzicht op de wijngaarden dankzij de grote glaspartijen. Het hedendaagse design en de voorzieningen mogen niet onderdoen voor luxehotels.
Cottages Antoinette
Adres: Allée Frédéric Chopin 6, 51500 Chigny-les-Roses
Een unieke champagnetasting: Moussé Fils
Bij Moussé Fils neemt Cédric Moussé je mee naar zijn wijngaard, van waar hij zijn zelfvoorzienende productiemethodes uit de doeken doet. Dichter bij de natuur kan haast niet. Als afsluiter proef je het uitzonderlijke resultaat van dat harde labeur.
Adres: Rue de Jonquery 5, 51700 Cuisles
