ELLE gaat in de leer bij mensen die het maken. Ze steken hun handen uit de mouwen en creëren parels van objecten die het midden houden tussen kunst en craft. Deze maand: Inneke Goyvaerts en Maarten Tordoir, de bezielers achter het Mechelse juwelenmerk Simple comme Bonjour.
Ine Nijs van Stories by Mabel verwoordde het vorige maand zo treffend in onze Wonder Woman-rubriek: “De dood bespreekbaar maken is van levensbelang.” En dat is ook precies wat meester goudsmid Inneke Goyvaerts (37) en haar man Maarten Tordoir (36) van het juwelenmerk Simple comme Bonjour doen. Met ‘Près de Toi’ lanceren ze een basiscollectie van handgemaakte rouwjuwelen, die verder gepersonaliseerd kunnen worden met een vingerafdruk, gravure of asverwerking. “We zijn al enkele jaren bezig met rouwjuwelen op aanvraag, maar nog nooit zo uitgesproken als vandaag. We merkten dat mensen bij een groot verlies niet altijd de kracht of energie hebben om na te denken over een nieuw ontwerp. Met deze collectie nemen we het denkwerk van hen over,” zegt Maarten, die de zakelijke kant van het bedrijf op zich neemt. “Als je net iemand verloren hebt, ben je ook een beetje verloren in het kiezen,” pikt Inneke in. “Je zit hier met een totaal ander gevoel dan wanneer je voor een trouwring komt.”
Simpel handgebaar
Het idee om een sieraad te creëren dat steun, troost en hoop biedt in moeilijke tijden, ontstond bij Inneke toen haar eigen grootvader op sterven lag. Ze wou iets van hem vereeuwigen. Niet iets om op de schouw te plaatsen, maar om elke dag dicht bij zich te hebben. Inneke: “Mijn vake was meubelmaker; zijn handen spraken boekdelen. Op basis van de verloren wastechniek ontwikkelde ik zelf een procedé, nam zijn vingerafdruk en maakte er een armband van. Het resultaat overtrof mijn verwachtingen, geen detail ging verloren. Ik kon zelfs elk littekentje voelen.”
Naast vingerafdrukken verwerkt Inneke ook assen in haar rouwjuwelen. Geen typische askokers die je aan een ketting hangt maar fijne, delicate sieraden zoals je het van een Simple comme Bonjour mag verwachten. “De assen zitten meestal verborgen onder een briljant of edelsteentje,” legt Inneke uit. “Of ik maak een kleine inkeping in de band van een ring en strooi daar wat as in voor ik het weer dichtmaak. We krijgen wel vaker ouders op bezoek die net hun kind hebben verloren. Hun verdriet is zo groot dat het de hele ruimte vult. Zij hebben geen behoefte aan een opvallend juweel waarover ze veel vragen zullen krijgen. Ze willen gewoon een stukje van hun dochter of zoon met zich meedragen.” “Heel subtiel en discreet,” vult Maarten aan. “Soms, als het licht vanuit een bepaalde hoek op een heldere steen valt, kun je de assen wel zien zitten. Bij een saffier bijvoorbeeld. Maar dan moet je eigenlijk al weten dat ze er zijn, je zou ze nooit spontaan opmerken.”
Juwelen met een verhaal
Het zijn vooral die ervaringen, van ouders die hun kind kwijtraken, die er hard inhakken bij Inneke en Maarten. Ze hebben zelf een dochter van twee, Coco, en huilen dikwijls met hun klanten mee. Inneke herinnert zich nog de ontmoeting met een jonge mama die haar baby verloor op 38 weken zwangerschap. “Ze was hier samen met haar eigen mama. Als twee gebroken vrouwen. Ze droegen een mondmasker, maar je kon het verdriet zo aflezen van hun ogen. Hartverscheurend was dat.”
Wordt het dan niet té heavy, de job van juwelenontwerper? Opstaan en weer gaan slapen met verdriet? Inneke: “Hoe dichter je bij iemands leven staat, hoe moeilijker het wordt om de pijn en onmacht van je af te schudden. Dat is zo. Toch probeer ik er altijd de schoonheid van in te zien. De dood is rauw, maar ik hou ervan hoe mensen oplichten wanneer ze over hun dierbare praten. Tijdens zo’n gesprek ontdooit die enorme brok verdriet voor een deel en dan komt er ineens veel warmte vrij. In het begin moest ik ook wel wennen aan al die potjes vol assen op mijn werkbank. Ik vond dat luguber. Maar nu praat ik er zelfs tegen.” Maarten kijkt verbaasd: “Echt? Dat is me nog niet opgevallen.” Inneke: “Ja, dan zeg ik: ‘We gaan van jou iets moois maken.’ En dat meen ik ook, met heel mijn hart.”
Sinds afgelopen april hebben Maarten en Inneke er een luisterend oor bij. Schoonzus Inge regelt alle afspraken en ontvangt de klanten in het atelier van Simple comme Bonjour, aan de rand van Mechelen centrum. Lang niet elke bezoeker komt met een triest verhaal aankloppen. “De vraag naar rouwjuwelen is sedert de pandemie flink toegenomen, maar we vieren hier nog steeds vooral geboortes, verjaardagen, verlovingen en bruiloften,” bevestigt Maarten. “De oma’s die hun kleindochter op een verjaardagsjuweel trakteren, blijven mijn persoonlijke favoriet. Dat levert altijd topgesprekken op.” Inneke: “Het is ook al gebeurd dat ik een ring ontwierp voor de 18de verjaardag van een kleindochter, en dat zij me jaren later vraagt om ‘m aan te passen voor haar huwelijk. Het juweel groeit met haar mee. En dat vinden we natuurlijk fijn, dat we zo nu en dan eens mogen meewandelen door het leven van de klant.”
Okselvijvers
Eigenlijk is dat de kern van Simple comme Bonjour, al bijna 15 jaar lang. Unieke momenten vragen om unieke herinneringen. Dat een verdwaalde surfer eens een juweel bestelt in de webshop, zonder enige emotionele waarde of gelegenheid, komt zelden – zeg maar nooit – voor. “Er is altijd wel een goede reden om bij ons te kopen,” lacht Maarten. “Net daarom werken we uitsluitend op afspraak. We willen de mensen hun zeg laten doen en niet alleen hun ringmaat opmeten. Sommige klanten hebben eerder wat sturing nodig. We krijgen regelmatig mannen over de vloer die op zoek zijn naar een unieke verlovingsring, maar niet weten waar te beginnen. Hun okselvijvers verraden hoe zenuwachtig ze zijn. (lacht) Tijdens zo’n afspraak proberen we zo diep mogelijk te graven: welke andere sieraden draagt ze? Welk type huid heeft ze? We willen dat de klant hier een paar weken later een juweel oppikt dat hij mooi vindt én dat perfect bij zijn vriendin past. Geen passe-partout, maar een bijzonder stuk.” “Vroeger zaten we op de Grote Markt in het centrum van Mechelen, en werkten we nog niet op afspraak,” gaat Inneke verder. “Er passeerden soms mensen die zeiden: ‘maak maar iets’. Dat moest duidelijk snel gaan, zonder reflectie of wisselwerking. Zo wil ik niet werken. Als je iets koopt dat met liefde gemaakt is, dan moet je dat ook met liefde dragen.”
Inneke praat als een echte ambachtsvrouw. Ziet ze zichzelf ook zo? “Absoluut, ik let daar zelf ook op als ik een handtas of zo koop. Er is misschien hier en daar een foutje in geslopen, maar je weet wel zeker: over dit ontwerp is nagedacht en er is met bloed, zweet en tranen aan gewerkt. Wanneer ik ‘s avonds laat aan het schetsen ben, met een rood gezicht van de inspanning, dan weet ik dat ik in de juiste richting zit.” (lacht)
Simple comme Bonjour draagt het HIB-label (Handmade in Belgium). Het is lang niet het enige ambachtelijke juwelenmerk in ons land, maar wel een van de weinige dat alles in huis vervaardigt. Inneke volgde zowat elke bijkomende opleiding, van graveren tot zetwerk, via avondschool of online lessen. “Ik vind het belangrijk dat ik elke stap in het maakproces zelf kan uitvoeren,” zegt ze. “Ik heb wel twee freelancers die me helpen, Margot en Christel, maar elke creatie gaat sowieso nog door mijn handen. Het is de enige manier om de juwelen door en door te kennen, en de klant een levenslange garantie te kunnen bieden.” Maarten: “Waarschijnlijk zijn we op commercieel vlak niet erg slim bezig. Door alles zelf te doen, verliezen we tijd. Net zoals we voor elke afspraak minstens een halfuur in onze agenda blokkeren. Maar dat is Simple comme Bonjour, daar voelen we ons het prettigst bij.”
Het koppel zet ook sterk in op duurzaamheid. Daarom vervaardigt Inneke haar juwelen enkel in goud: gerecycleerd of zelfs eerlijk Fairmined goud (het oude fairtrade). In het verleden werkte ze ook met zilver, om de prijs te drukken en om aan de vraag tegemoet te komen, maar intussen is ze er alweer vanaf gestapt. “Afdrukken en gravures slijten veel sneller uit in sterling zilver”, zegt ze. “En dat strookt niet met onze levenslange garantie. Onze juwelen moeten tegen een stootje kunnen. Het is de bedoeling dat je ze elke dag draagt, ook tijdens het sporten of het verbouwen. Voor mij is dat de essentie van duurzaam design.”
Huilen aan de keukentafel
Maarten en Inneke zijn al twee decennia samen, maar Simple comme Bonjour werd pas drie jaar geleden een gedeelde carrière. Daarvoor werkte Maarten in de communicatie bij Belfius en werkte Inneke in haar eentje aan het label. Tot het acht te veel werd. “Ik zat vaak te huilen aan de keukentafel omdat ik het gevoel had dat ik het niet langer onder controle had,” vertelt ze. Ze wisten allebei dat er iets moest veranderen. Maarten nam een jaar verlof zonder wedde en hakte nadien de knoop door: hij nam ontslag en stapte mee in het verhaal. “Die eerste zes maanden waren ontzettend moeilijk,” geeft Inneke toe. “Ik heb meermaals gedacht: dit halen we niet als koppel. We zijn twee verschillende karakters – als ik naar links ga, dan gaat hij naar rechts. Maar uiteindelijk is het allemaal goed gekomen.” (lacht)
Het geheim? Loslaten, en de ander ruimte en respect geven. Maarten: “Samen groeien, en tegelijkertijd ook het merk laten groeien, vind ik de grootste uitdaging. Je botst als onderneming altijd op een limiet en dan is de vraag: hoe doorbreken we dit? Inneke berust daar meer in. Ze is tevreden met waar we vandaag staan, terwijl ik soms droom over uitbreiding in het buitenland. Al besef ik dat dat moeilijk wordt, omdat we onze identiteit en persoonlijke aanpak niet willen opgeven.” “Exact! Ik zal mijn klanten altijd willen kennen. En als we groeien, hoe houden we dat dan vol?” vraagt Inneke zich af. En dan, lacherig: “In alle anonimiteit een juweel bij ons bestellen zal nooit een optie zijn, vrees ik ...”
