Copenhagen Fashion Week is een koploper op het vlak van duurzame mode. Merken moeten zich van hun properste kant laten zien om hier een show te geven. ELLE zat front row bij publiekslieveling Baum und Pferdgarten.
Kopenhagen, 3 februari 2022. Ik ben uitgenodigd op het hoofdkantoor van Baum und Pferdgarten, het geliefde Deense modelabel dat “vrouwen mooi en gelukkig wil maken”. Gisterenavond stelden Helle Hestehave en Rikke Baumgarten hun nieuwste herfst-wintercollectie ‘Pursuing Polaris’ voor: wollen truien, zijden pyjamalooks, midi-jurken met abstracte prints en dik gewatteerde broeken, rokken en jassen – de knalrode variant blijkt zoals verwacht een hit bij de internationale buyers die hier stilaan de showruimte vullen. De kleur clasht heerlijk met de statigheid van het pand, en net om die clash is het de ontwerpsters al sinds de opstart in 1999 te doen. “Zelfs onze karakters en stijlen zijn heel verschillend,” vertelt Helle, de minimalistische van de twee. “Op school was Rikke vooral geïnspireerd door Vivienne Westwood, ik door Comme des Garçons. Dat zegt genoeg. (lacht) Maar we waren wel geïntrigeerd door elkaars werk. Als een soort van nieuwsgierigheid naar het onbekende. Ik kon niet wat zij deed, en omgekeerd. Tot op vandaag focus ik me meer op de tailoring en de mannelijkere stuks in de collectie, terwijl Rikke het fantastische talent heeft om te prikkelen met een mix van prints en kleuren.”
Vriendschap vertaald in kleding
Na hun modestudies aan de Royal Danish Academy of Design werden Rikke en Helle hartsvriendinnen en businesspartners. Ze lanceerden Baum und Pferdgarten op 1 januari 1999 vanuit Helle’s slaapkamer. Gekkenwerk noemen ze het nu ze eraan terugdenken. Hoe stroef en hoe langzaam alles op gang kwam. De naam ‘Baum und Pferdgarten’ – een van de moeilijkst uitspreekbare in fashion – was wel snel beklonken. Tijdens een brainstormsessie met de lieven erbij en véél alcohol, herinnert Rikke het zich. Helle houdt er een andere versie op na: “Zonder drank! (lacht) We hadden een schoolproject en moesten een merknaam bedenken voor ons persbericht. Dus speelden we wat met Duitse woorden, zoals we hier in Denemarken wel vaker doen.” Rikke: “Mijn achternaam is Baumgarten en Helle’s achternaam Hestehave wordt in het Duits Pferdgarten. Samen zijn we een boom- en paardentuin. Heel logisch, toch?”
Dat schoolproject waar ze destijds aan werkten, was er een rond recycling. Toen al een hot topic. “We dachten nog niet in termen van duurzaamheid zoals we dat nu doen,” zegt Rikke. “Maar de kwaliteit van onze kleding is altijd een van onze prioriteiten geweest. Het is de bedoeling dat je Baum jarenlang kunt dragen, ook na 40 wasbeurten. En misschien zelfs van generatie op generatie kunt doorgeven. Ook dat is duurzaam denken.” Ik vraag me af hoe lastig het moet zijn voor een gevestigde waarde als Baum und Pferdgarten om elk aspect, elk hoekje van het bedrijf op groen te zetten, terwijl dat voor een jong merk tegenwoordig bijna vanzelf gaat. Helle: “Mochten we het vandaag opnieuw doen, dan zou onze focus automatisch op het milieu liggen. Dat was 23 jaar geleden anders. We hadden toen de luxe om puur creatief met mode bezig te zijn.” Rikke vult aan: “Het is een uitdaging om een groot schip als het onze te doen keren. Er zijn de evidente to do’s, zoals katoen vervangen door biokatoen, en polyester door gerecycleerd polyester. Maar daarnaast zijn er ook een aantal zaken die we moeilijker kunnen verwezenlijken. Betere producten maken is geen lineair proces, op sommige vlakken boeken we sneller vooruitgang dan op andere. Maar we blijven proberen en geven niet op.”
Eisenpakket
Dat ze bij Baum und Pferdgarten proberen lijdt geen twijfel. Het Deense modelabel publiceert jaarlijks een lijvig CSR-rapport waarin het zijn groene inspanningen deelt en ook een duurzaamheidsplan voor de toekomst uiteenzet. Tegen 2024 betekent dat: 100% biokatoen, 100% gerecycleerde nylon, 100% duurzame wol, 100% herbruikbare plastic verpakkingen… De ambities van Rikke en Helle zijn niet van de minste, maar de vereisten om überhaupt te mogen deelnemen aan Copenhagen Fashion Week zijn dat evenmin. De 2023 Sustainability Requirements omvatten maar liefst 17 standaarden waaraan een brand minimaal moet voldoen om een plekje op de officiële kalender te bemachtigen. Dat gaat van de belofte om minstens 50% gecertificeerde kleding te produceren en geen onverkochte items te vernietigen tot een zero waste set design voor de show zelf.
Volgens Cecilie Thorsmark, CEO van de Deense modeweek, is het puntensysteem streng maar rechtvaardig. Ik ontmoet haar tussen twee shows en vraag naar het draagvlak voor dit stevige eisenpakket: “De mode-industrie staat meer dan ooit open voor verandering. Als we dit pakweg vijf jaar geleden hadden geïmplementeerd, weet ik niet zeker of we dezelfde mate van steun hadden gekregen,” aldus Thorsmark. “De meeste merken namen al duurzame maatregelen, dus het kostte hen eigenlijk weinig moeite om mee te gaan in ons verhaal.”
Vuile sokken
Helle Hestehave en Rikke Baumgarten sloegen in 2019 voor het eerst de handen in elkaar met Closed Loop, een Deens consultingbureau dat ook de ecologische groei van andere Scandinavische merken zoals By Malene Birger en Wood Wood onder de loep neemt. Een noodzakelijke stap volgens de twee creative directors, die toegeven te worstelen met hun groene doelstellingen voor de komende jaren. “We proberen onze ambities zo realistisch mogelijk te houden, maar natuurlijk willen we als modebedrijf ook een aanzienlijk verschil maken,” legt Helle uit. “Het is een constante afweging tussen wat we nastreven en wat effectief binnen onze mogelijkheden ligt.”
Halen ze bepaalde doelen niet, dan communiceren ze daar eerlijk over. In hun CSR-rapport, op hun website, via sociale media... Tegen 2022 minstens 50% gerecycleerde polyamide gebruiken lukte hen bijvoorbeeld niet. En toch moet het gezegd: Baum und Pferdgarten is vrij goed bezig. Tot die conclusie kwam Closed Loop al in 2019, tijdens die eerste bedrijfsanalyse. “Ook al zijn we niet altijd strategisch met duurzaamheid bezig geweest, we hebben wel altijd mode gemaakt met liefde,” zegt Rikke. “We vertrouwen al jaren op dezelfde producenten die geloven in faire werkomstandigheden en die niet bang zijn om onze ontwerp- en materiaalkeuzes in vraag te stellen. Zo’n 15 jaar geleden wilde ik per se een neonroze sok in de collectie. Onze Chinese producent overtuigde me dat dat veel te vervuilend zou zijn en dus gingen we samen op zoek naar een alternatief.”
Vegan leer, my ass
Het woord ‘duurzaam’ hoor je ten huize Baum und Pferdgarten zelden vallen, ze spreken liever van verantwoord ondernemen. Omdat mode nooit écht groen kan zijn. “Het is een paradox dat je als productiebedrijf zoveel mogelijk wil verkopen en tegelijk sustainable bent,” meent Helle. “Misschien als je echt alleen lokaal produceert en verkoopt, met hoogwaardige stoffen uit biologische garens. Maar daar hangt een prijskaartje aan vast, en de consument moet bereid zijn dat te betalen. Ik geloof trouwens niet dat lokaal sowieso synoniem is voor beter. De zijde uit China is van een ongekende kwaliteit, daar kunnen wij niet tegenop. Als Baum enkel in Denemarken zou produceren, dan bestonden onze collecties uit sokken en ondergoed.” (lacht) Rikke gaat verder: “Veel merken maken zich er vanaf met een headline op hun website of een groene tag aan hun kleding. Maar als je een beetje fatsoenlijk onderneemt, ga je een stap verder. Communiceer helder en transparant, probeer milieuvriendelijke alternatieven uit … En dan heb ik het niet over synthetisch spul. Vegan leer, my ass! Dat is gewoon greenwashing.”
Cecilie Thorsmark deelt die mening: “Er bestaat niet zoiets als een inherent duurzaam merk. Merken die duurzaamheid wel hoog op de agenda hebben staan, hanteren een holistische benadering en kijken evengoed naar het sociale en economische aspect. Er schuilt enorm veel potentieel in het uitdagen van de huidige marktdynamiek. Copenhagen Fashion Week wil dat stimuleren.” Voorlopig staan er samenwerkingen op stapel met de Copenhagen International Fashion Fair (CIFF), de Norwegian Fashion Hub, de Oslo Runway en de Icelandic Fashion Council, maar Thorsmark hoopt ook vooral dat de andere modeweken zullen volgen. “Als we wereldwijd een impact willen hebben, dan is onze creatieve community in Kopenhagen niet voldoende...”
Nog meer Scandinavisch modetalent? Meet Jade Cropper!
