Wanneer we ongesteld zijn, grijpen we vaak nog steeds automatisch naar wegwerpbescherming. En dat terwijl die net zo schadelijk is voor het milieu. Er bestaan intussen al oplossingen die veel duurzamer zijn, maar die vinden maar moeilijk de weg naar onze maandelijkse routine.
Sinds enkele jaren is er een nieuwe, volledig natuurlijke methode die ons tijdens onze maandstonden kan helpen. Ze wordt de Free Instinctive Flow (FIL) genoemd, is afkomstig uit de Verenigde Staten en dook in 2015 in Frankrijk op. Toch is dit alternatief pas de voorbije maanden aan populariteit gaan winnen, dankzij social media, blogs en YouTubefilmpjes. Het concept: in plaats van je menstruatiebloed zomaar te laten doen wat het doet, ga je het bewust en gecontroleerd ophouden om het pas op het toilet vrij te laten. Je gebruikt tijdens je maandstonden dus geen enkele bescherming meer en beheerst de bloedstroom instinctief met de spieren van het perineum. Het is daarom echt een 100% milieuvriendelijke en afvalvrije methode die ook nog eens heel goedkoop is. Je hoeft er immers niets voor te kopen. Iedereen kan het proberen en er bestaat nog geen enkele studie die deze methode afraadt. Desondanks blijft de Free Instinctive Flow grotendeels onbekend bij het grote publiek en twijfelen veel vrouwen of het wel werkt.
Milieuvriendelijke bescherming is niet nieuw
De FIL is nochtants niet het eerste alternatief voor wegwerpbescherming. Er bestaan al lang andere, milieuvriendelijkere oplossingen. Denk maar aan de menstruatiecup. Die is officieel uitgevonden in 1933 en beleefde in de jaren zestig zijn glorietijd. Tijdens de jaren 2000 deed de menstruatiecup - die tot dan toe vooral bij Amerikaanse hippies populair was - zijn intrede in Europa. Verder zijn er de wasbare maandverbanden. Die waren al bij het begin van de twintigste eeuw erg populair. Toen in 1963 de wegwerpmaandverbanden verschenen, verdween de wasbare versie tijdelijk van het toneel, maar inmiddels is die terug van weggeweest. Tot slot is er de menstruatieslip, het jongste milieuvriendelijke alternatief dat in 2014 voor het eerste in de VS werd verkocht. Vandaag hebben herbruikbare oplossingen de wind in de rug. Ze zijn immers milieuvriendelijk en houden geen gevaar in voor onze gezondheid. Maar ook de wegwerpoplossingen zijn nog steeds erg geliefd, ondanks hun negatieve impact op het milieu en op ons lichaam.
Alleen al in 2018 zijn in de Verenigde Staten 5,8 miljoen tampons verkocht. Als je weet dat elke vrouw tijdens haar leven gemiddeld 480 keer ongesteld wordt, dan betekent dat volgens het boek "Flow: The Cultural History of Menstruation” dat ze in totaal tussen 100 en 150 kg producten voor intieme hygiëne weggooit. Die wegwerpverbanden bestaan grotendeels uit plastic en doen er dus 500 tot 800 jaar over om te ontbinden. Kortom: een ramp voor de planeet. Bovendien zijn die beschermingsmiddelen een waar vergif voor de vrouwen die ze gebruiken. In 2017 werd bij 60 miljoen consumenten een onderzoek uitgevoerd. Daaruit bleek dat tampons en wegwerpmaandverbanden resten bevatten van giftige stoffen waarvan wordt vermoed dat ze de werking van de endocriene klieren verstoren.
We houden vast aan onze 'menstruatiegewoontes'
Ondanks alles vinden we het nog altijd moeilijk om de stap te zetten naar milieuvriendelijke beschermingsmiddelen. Hoewel maandstonden steeds minder een taboe zijn, ervaren we ze vaak nog steeds als iets vies. We hebben het er liever niet over en stellen ons verder geen vragen over de impact op ons lichaam en op de planeet. Onze kennis over de menstruatiecyclus en over de gevolgen van de klassieke wegwerpverbanden is beperkt. Daarom blijven veel vrouwen op die klassieke methodes terugvallen en denken ze zelfs niet na over mogelijke alternatieven. Tampons en wegwerpmaandverbanden blijven zo onlosmakelijk deel uitmaken van onze consumptiegewoontes. Je koopt natuurlijk ook veel makkelijker een doosje tampons in de supermarkt dan dat je een menstruatieslip vindt. Veel mensen vinden het moeilijk om hun gewoontes te veranderen en een nieuwe routine op te bouwen. De klassieke beschermingsmiddelen gooi je na gebruik gewoon in de vuilnisbak. Wasbare maandverbanden vragen meer onderhoud, je moet er meer moeite voor doen.
Maar de belangrijkste reden die door vrouwen wordt aangehaald, is het prijskaartje dat aan die nieuwe, milieuvriendelijke alternatieven hangt. We kunnen ze niet echt ongelijk geven. Een cup kost tussen 15 en 35 euro en een wasbaar maandverband tussen 15 en 20 euro. De prijzen van menstruatieslips variëren tussen een 30- en een 50-tal euro per stuk. Je moet er dus inderdaad een fors bedrag voor neertellen en dat kan sommige mensen afschrikken. Dat geld heb je echter snel gerecupereerd en op de lange termijn zijn deze producten rendabeler. Maar voor wie aan het einde van de maand moeite heeft om de eindjes aan elkaar te knopen, blijft dit een te grote investering. We weten dat veel vrouwen, zoals studentes of mensen in een precaire positie, soms amper klassieke beschermingsmiddelen kunnen kopen. Het spreekt dan ook voor zich dat die milieuvriendelijke oplossingen buiten hun bereik liggen. Net zoals 'made in Belgium'- of bioproducten, richt ook milieuvriendelijke menstruatiebescherming zich tot slechts een bepaald deel van de bevolking. Is het milieu dan een luxe die alleen voor de rijken is weggelegd?
LEES OOK
Dit is waarom je zou moeten sporten volgens je menstruatiecyclus
