Vzw ArmenTeKort wil kansarmoede de wereld uithelpen op een bijzondere manier. Via een buddysysteem worden kanszoekenden en kansbiedenden aan elkaar gekoppeld en op date gestuurd. ELLE was op de afspraak.
Eigenwaarde
Kirsten Van Camp, een van de mensen achter ArmenTeKort, legt uit waar het om gaat in deze vzw: “Naast financiële armoede is er ook armoede in kansen. Je geen auto kunnen veroorloven en daardoor uitgesloten worden voor bepaalde jobs, op school achterop hinken omdat je thuis niet ondersteund wordt, geen weet hebben van het recht op bepaalde steunmaatregelen … Kansarmoede is een probleem dat van generatie op generatie overgaat en waar je moeilijk uit raakt.
ArmenTeKort, een tienjarig demonstratieproject dat opgericht werd door Marijke Moens en Theo Vaes, doet onderzoek naar oorzaken van kansarmoede. De conclusie: “We moeten mensen geen vis geven, maar leren vissen. Eigenwaarde is daarbij een heel belangrijke factor. In plaats van kansarmen aan een job te helpen, geef je hen de veerkracht om een nieuwe job te zoeken indien ze zonder komen te zitten.” Weerbaarheid is een essentiële kracht om uit de kansarmoede te klimmen. En daarbij kan het buddysysteem helpen.
Wildegijmemij?
Dat systeem werkt zo: kanszoekende wordt gekoppeld aan een kansbiedende. Twee jaar lang gaan ze één keer per week op date. Die match komt er op basis van gemeenschappelijke interesses, waarden, leeftijd of fysieke afstand.
Marie en Manuela, een van de duo’s, zijn elkaars spiegelbeeld. Manuela: “We zijn even oud, hebben elk twee studerende dochters van begin twintig, doen vrijwilligerswerk en volgden een gelijkaardige opleiding.” Marie is gezondheidsconsulente en voormalig eigenares van pyjamamerk Gingerbread, Manuela heeft een bachelor in de psychologie en een carrière in de ICT achter de rug.
Manuela’s leven is vol obstakels. Eenzaamheid vormt een rode draad. Ze groeide op als enig kind van gescheiden ouders, zonder naaste familie. “Daarna werd ik alleenstaande mama van tweelingmeisjes. Zo raakte ik onbedoeld in een isolement. Eenzaamheid gaat zwaarder wegen naarmate je ouder wordt, zeker als je de ene na de andere tegenslag te verwerken krijgt. Daarom leek zo’n buddy me wel fijn.”
Marie is het type om tijd te investeren in plaats van financieel te sponsoren. “Ik onderneem liever. Voor het buddytraject volgde ik als kansbiedende een opleiding, die leerrijk, maar best pittig was.”
Hopen op een klik
Kirsten: “Onze (gratis) opleiding bestaat uit negen workshops waarin we context aanreiken omtrent de sociale kaart, praktijksessies organiseren met rollenspelen en vaardigheden trainen om de krachten van kanszoekenden op te peppen.” Buddy’s hoeven geen verantwoording af te leggen, maar kunnen wel deelnemen aan intervisies om casussen te bespreken.
Opvallend is dat de meeste kansbiedenden hoger opgeleid zijn en soms een verrassend profiel hebben. “We hadden verwacht dat veel buddy’s uit de sociale sector zouden komen, maar we zien mensen uit zeer uiteenlopende beroepscategorieën die het traject willen volgen: professoren, ondernemers … De eerste date is meestal hier op kantoor, dan kunnen beide partijen elkaar leren kennen en kijken of er een klik is. Een week na de eerste date polsen we hoe het gaat, daarna checken we driemaandelijks even in.”
De eerste ontmoeting van Marie en Manuela was een schot in de roos. Manuela: “We spraken af om te gaan wandelen en waren na twee uur nog niet uitgepraat. De volgende dag zagen we elkaar weer en tetterden de namiddag opnieuw vol.”
Nu zien ze elkaar één keer in de week, op woensdag. Daarnaast bellen ze regelmatig, als Manuela haar hart wil uitstorten, maar ook als er goed nieuws is. Of een leuk ideetje. Marie: “Manuela is een vat vol inspiratie wat betreft uitstappen. Ik ben met haar op plekken geweest die ik anders nooit bezocht zou hebben: de Japanse tuinen in Hasselt, het Modemuseum, Schone Schijn in Deurne …”
Sugar buddy
Kansbiedenden krijgen, naast een positieve ervaring, inzage in wat armoede is. “Al te vaak wordt gedacht dat kansarmoede een kwestie is van verkeerde keuzes maken of een gebrek aan werkethiek, maar de oorzaak is veeleer structureel,” zegt Kirsten. Kanszoekenden werken met hun buddy aan zelfvertrouwen en vinden hun kracht terug. “Door dat verhoogd zelfvertrouwen ondernemen ze stappen op verschillende levensdomeinen: werk, huisvesting, opleiding …” Gelijkwaardigheid is de belangrijkste pijler voor buddy’s. De kansbiedende is geen redder. Het gaat om een uitwisseling, zonder vooroordelen.
Marie hielp Manuela een punt te zetten achter enkele giftige relaties in haar leven. Marie: “Ik bewonder Manuela enorm. Na elke tegenslag krabbelt ze weer overeind. Ze slaagt erin haar dochters een zorgeloze kindertijd te geven en ze alle kansen te bieden in het hoger onderwijs. Ik leer veel over weerbaarheid van Manuela.”
Manuela: “Ik ben met mijn gat in de boter gevallen met Marie. Ik heb geen sugar daddy, maar een sugar buddy. Voor mij is het een verrijking op elk vlak: emotioneel, maar ook praktisch.” Zo hielp Marie met het oplossen van kleine klusjes in huis: een lade die blokkeert, een kast die gerepareerd moest worden … Ook geeft ze Manuela al eens een lift zodat ze geen drie treinen moet nemen.
Marie: “Zo’n autoritje is een klein praktisch iets, maar het is nooit verloren tijd. De vriendschap is diep en elke ontmoeting geeft energie.” Samen reden ze al eens naar de plek waar Manuela opgroeide, een therapeutische tocht voor beiden.
Marie: "Het buddyschap is soms heftig. Ik krijg van Manuela zaken te horen waarvan ik niet meteen weet wat ik ermee moet aanvangen. Haar leven is niet makkelijk geweest en haar verhaal heeft een emotionele impact op mij. Anderzijds ben ik blij dat de tijd die ik schenk zo kostbaar is voor haar.”
Manuela twijfelde in het begin of zij iets kunnen inbrengen in de relatie. Ze wil niet alleen maar haar hart uitstorten. Maar Marie merkt dat zij ook terecht kan bij Manuela. Het is een (h)echte uitwisseling geworden voor allebei.
Succesverhalen
ArmenTeKort ziet resultaten. Zo vond een kanszoekende een job bij een hightech bedrijf in Londen en schreef een buddy een boek met zijn levensverhaal. En dan is er de kanszoekende die afkickte van de drugs en een diploma psychologie binnenhaalde. Kirsten: “Er zijn ook andere voorbeelden: twee buddy’s die samen de Ten Miles uitlopen, een kansbiedende die z’n buddy leert fietsen of stimuleert om voor die droomjob te gaan. Eén van onze kansbiedenden was zelfs getuige bij het huwelijk van z’n buddy.”
Voor Manuela is er ook iets veranderd. Onder impuls van Marie schreef ze zich opnieuw in als vrijwilliger bij het dierenasiel. Nu is ze vaak te vinden tussen de viervoeters, wat haar enorm veel voldoening geeft. In februari 2024 loopt het buddyschap van Marie en Manuela af, maar ook daarna blijven ze regelmatig een nieuwe date plannen.
ArmenTeKort stelde al 1000 duo’s samen. De komende jaren ziet de vzw dat aantal graag oplopen tot 5000. Hoe groter het draagvlak voor de afschaffing van kansarmoede, hoe beter.
Zelf interesse in een buddyschap? ArmenTeKort organiseert wekelijks infosessies, online en in real life. Leer anders kijken naar kansarmoede, ga voor vrijwilligerswerk met impact en sluit nieuwe vriendschappen. Surf naar armentekort.be voor de (vrijwilligers)job van je leven.
