Denk je aan stoppen met de pil maar ben je bang voor hoe je huid zal reageren? Een dermatoloog legt uit wat je kan verwachten en geeft tips om hormonale acne te bestrijden.
In ons land gebruiken 8 op 10 seksueel actieve vrouwen tussen 15 en 49 jaar een vorm van anticonceptie, blijkt uit onderzoek door Sciensano. Het populairste anticonceptiemiddel is veruit de pil, vooral bij jonge vrouwen, gevolgd door andere methoden als een spiraal of de vaginale ring. Vaak krijgen jonge meisjes echter anticonceptie voorgeschreven om heel andere redenen: pijnlijke menstruatie, onregelmatige maandstonden of al het voorgenoemde én acne. Want waar hormonen gieren, kan acne welig tieren. Een onzuivere huid wordt daarom vaak geassocieerd met tieners, maar komt even goed voor bij volwassen vrouwen wanneer hormoonspiegels veranderen tijdens de cyclus.
De pil en acne: wat is het verband?
De pil is doeltreffend, want de hormonen oestrogeen en progesteron verlagen de hoeveelheid androgenen in het lichaam. Resultaat? Minder talg, en dus ook minder acne. Alleen is het zo dat wanneer je stopt met het nemen van de pil (of andere hormonale anticonceptie), je hormonen opnieuw op een rollercoaster gezet worden. En op het einde van die rit wacht je vaak weer een rondje acne.
“De meeste combinatiepillen onderdrukken acne dankzij het oestrogeen en progestageen. Wie langdurig de pil neemt en plots stopt, kan een acne-opstoot krijgen,” bevestigt dermatoloog Isabelle Fraipont. Dit geldt gelukkig niet voor elke vorm van anticonceptie “Een hormonaal spiraal staat er bijvoorbeeld om bekend dat het acne kan uitlokken. Wanneer je ermee stopt, kan je huid dus net verbeteren”, aldus de dermatoloog.
Hoelang duurt het vooraleer acne opkomt en verdwijnt na het stoppen met de pil?
Dr. Fraipont: “Als je acne krijgt, vrees ik dat je huid niet zomaar weer in de plooi valt. Meestal moet je rekening houden dat een verandering van hormonen pas na een drietal maanden zijn uitwerking heeft op je huid, maar dat kan ook langer duren.”
Wat kan je zelf doen tegen hormonale acne?
Dr. Fraipont: “Gebruik verzorgingsproducten met vitamine A (retinol), fruitzuren, salicylzuur en crèmes met probiotica, maar denk ook aan de juiste voeding en supplementen. Suiker doet het insulinepeil stijgen en heeft invloed op je hormonen, wat dus invloed heeft op acne. Je kan ook zinktabletten proberen en je stresslevels zo laag mogelijk houden.”
Wanneer moet je naar de dokter?
Dr. Fraipont: “Raadpleeg een dermatoloog wanneer je er zelf niet vanaf raakt om een medische zalf voor te schrijven, al dan niet in combinatie met antibioticapillen of - in geval van hevige acne – een isotretinoïnekuur. In sommige gevallen werkt de contraceptiepil ook.”
Zo pakte ik mijn hormonale acne aan na de pil
Toegegeven, ik los met plezier de beautyvragen van anderen op, maar voor dit onderwerp handelde ik grotendeels uit eigenbelang. Na tien jaar besloot ik te stoppen met de pil om verschillende reden behalve de meest voordehand liggende. Ik dacht nog niet aan kinderen, eerder aan mezelf. Niet in de laatste plaats wilde ik ervaren hoe mijn lichamelijke en mentale toestand het stelden zonder dagelijkse dosis hormonen. Niet dat ik plots anti-anticonceptie ben - de pil heeft me jarenlang behoedt voor ongewenste zwangerschappen, potentieel verpeste zwemvakanties, pijnlijke maandstonden én acne. Al was ik op dat laatste vlak niet helemaal tevreden: na vier keer wisselen van combinatiepil en een korte maar dramatische ervaring met de vaginale ring, zag mijn huid er naar mijn strenge standaarden niet zuiver genoeg uit. Ik wist dat stoppen met de pil geen geschenk ging zijn voor mijn gelaat, maar besloot het er toch op te wagen.
Vijf maand post-pil brak de hel los
Tot vier maanden post-pil zag alles er rooskleurig uit. Zou mijn huid zichzelf na tien jaar kunnen reguleren, zoals mijn huisarts optimistisch opperde? Dat bleek te mooi om waar te zijn, want in mei (ik stopte eind januari) brak de hel even onverwacht en agressief los als de wereldwijde pandemie anderhalf jaar eerder. Mijn arsenaal aan beautyproducten bleek er niet tegen bestand, net als de verschillende zalfjes en antibioticakuren die mijn huisarts bleef voorschrijven. Toen die na twee maand aarzelend voorstelde om "misschien toch maar weer met de pil te beginnen", was ik net niet in tranen. Nu opnieuw hormonale anticonceptie nemen voelde als opgeven, en ook de lichamelijke en mentale verbeteringen die ik intussen ondervond lieten me niet koud.
'Van je huid houden' klinkt als New Age nonsens, maar bleek een belangrijk onderdeel op weg naar beterschap
Een hoger libido, emoties in balans en een betere algemene gezondheid versus de last van een huid op stelten... 'Women can have it all' zeggen ze anno 2022, maar ik was allesbehalve overtuigd. Na wat voelde als een eeuwige strijd met mijn huid, één die ik duidelijk ook mentaal zwaar aan het verliezen was, besloot ik samen met de dokter om over te stappen op de lichtste dosis Roaccutane (isotretinoïne). Dit voelde dubbel, want verruilde ik niet gewoon de ene medicatie voor de andere, eentje met zwaardere bijwerkingen dan nog? De apotheker schoof me mijn eerste dosis toe met de waarschuwing dat ik onder geen beding zwanger mocht worden. "Je neemt best een anticonceptiepil om dat risico te voorkomen", adviseerde ze goedbedoeld.
Leren houden van je huid
Traag maar gestaag begon ik verbetering te zien. Op advies van mijn schoonheidsspecialiste Kristina probeerde ik de schade die isotretinoïne aanrichtte (gebarsten lippen, vervelling, een beschadigde huidbarrière) te counteren met zachte producten en een dito mindset. Want van je huid houden klinkt als New Age nonsens, maar bleek een belangrijk onderdeel op mijn pad naar beterschap.
Drie maanden en verschillende gezondheidschecks later (isotretinoïne kan onder meer de lever aantasten), verdween de acne en besloot ik te stoppen met de kuur. De daaropvolgende maanden bleef ik bang voor een terugval, maar een jaar later kan ik zeggen dat de Roaccutane-kuur zijn werk gedaan heeft. Ik krijg nog puistjes wanneer ik ongesteld ben of na een glas wijn te veel, maar heb ook geleerd om me er minder druk om te maken. En minder stress betekent minder puistjes, zoals dermatoloog Fraipont al aanhaalde.
Wat ik heb geleerd van deze hele beproeving? Er zijn altijd opties. Luister naar verschillende experten, naar vriendinnen met gelijkaardige ervaringen, maar vooral naar je eigen lichaam.
5 producten die helpen bij acne en acnelittekens
Het vinden van een geschikte huidverzorgingsroutine is uiterst persoonlijk en een proces van trial en error (veel error in mijn geval). Deze 5 producten overleefden de eliminatie en hielpen mijn huid tijdens en na de isotretinoïdekuur.
Lait U Cleansing Milk van Biologique Recherche
Een reinigingsmelk die de huid schoonmaakt zonder uit te drogen en verzachtend werkt.
DermoPure Triple Action Serum van Eucerin
Een serum met salicylzuur en zoethoutwortelextract dat post-acnevlekken vermindert en nieuwe onzuiverheden voorkomt.
Acne Pimple Master Patch van COSRX
De beste pimple patches om puistjes uit te drogen en te beschermen tegen bacteriën. De pleisters hechten goed en zijn nagenoeg onzichtbaar.
Sun Sensitive Oil-Free Milky Fluid SPF 50 van Lancaster
Je huid beschermen tegen de zon is cruciaal om littekens te voorkomen - zeker tijdens een isotretinoïnekuur. Dit zakformaat van Lancasters olievrije zonnelotion is aangenaam om aan te brengen, niet-comedogeen en waterresistent.
Cleanance Comedomed Drying Emulsion van Avène
Een zuiverende emulsie met glycolzuur en vitamine A die onzuiverheden uitdroogt en littekens beperkt, zelfs wanneer ze nog onderhuids zitten.
