Non-monogame relaties lijken aan een opmars bezig. Van open relaties tot polyamorie en swingen: het spectrum is breed en de opties eindeloos. En dat roept, bij ons althans, heel wat vragen op. We gingen dan ook te rade bij een expert over de ins & outs van de laatste trend op datingvlak.
Vooraleer we tot de kern van de zaak komen, even een belangrijke kanttekening: er is een groot verschil tussen ethische non-monogamie en onethische non-monogamie. Deze laatste staat namelijk gelijk aan vreemdgaan en houden we hier even buiten beschouwing. Bij ethische non-monogamie gaat het namelijk om een niet-exclusieve relatie waarin partners elkaar de toestemming geven om ook seksuele of amoureuze relaties te verkennen met anderen. Dat houdt in dat ze open en eerlijk communiceren over dates, avontuurtjes en/of gevoelens voor anderen.
LEES OOK: Daten met een collega? Dit zijn de do's & dont's
Non-monogame relaties zijn niet nieuw
Annemieke Dubois, oprichtster en matchmaker van Jade & Jules wijdt in haar boek ‘Relationele Intelligentie’ een hoofdstuk aan non-monogame relaties en legt uit hoe we de opkomst van deze relatievorm kunnen verklaren. "Antropologen zijn het erover eens dat mensen in de prehistorie non-monogaam waren. Doorheen de geschiedenis evolueerde de relatiestandaard echter omwille van socio-economische en vervolgens religieuze redenen van polygamie naar monogamie. Na afloop van de seksuele revolutie van de jaren '60, waarbij voornamelijk vrijheid hoogtij vierde, keerde de samenleving terug naar een meer genuanceerd relatiebeeld. Want ondanks alles willen nog steeds in de liefde geloven. Aan het einde van de dag hopen de meesten onder ons om voor een partner te kunnen kiezen, die vervolgens ook voor ons kiest." Back to monogamie dus. Of moeten we seriële monogamie zeggen?
De Nederlandse gedragsbioloog Liesbeth Sterck stelt immers dat mensen wél een natuurlijke drang hebben om monogaam te zijn. Niet voor het leven maar wel serieel monogaam. Daarbij zijn koppels monogaam met hun partner zolang de relatie standhoudt. Wanneer de relatie voorbij is, gaan ze op zoek naar een nieuwe partner om een monogame relatie mee te starten. Deze vorm van monogamie lijkt vandaag de dag de norm te zijn, maar volstaat dus niet voor iedereen.
De eindeloze zoektocht naar perfectie
“We evolueerden de laatste jaren naar een identiteitseconomie, waarbij we steeds meer streven naar perfectie”, aldus Annemieke. “Zo gaan we op zoek naar een partner die het beste in ons naar boven haalt, zowel op relationeel als professioneel vlak. We verwachten dat onze wederhelft niet alleen een passionele liefdespartner is maar tegelijkertijd ook onze beste vriend en sparringpartner." En daarmee leggen we veel druk op onze (potentiële) partner.
Verder zorgen de eindeloze opties die we vandaag de dag voorgeschoteld krijgen - en die social media en dating apps in de hand werken - voor keuzestress. Dat alles maakt dat sommigen heil zoeken - en vinden - in polyamoureuze relaties. Op die manier hoeven ze immers geen keuze te maken en beschikken ze daarbovenop over verschillende partners die elk een andere rol spelen en bepaalde behoeften kunnen beantwoorden.
5 verschillende soorten non-monogame relaties
1. Open relatie
In een open relatie komen koppels overeen dat ze allebei vrij zijn om seks te hebben met anderen. Gevoelens zijn daarbij doorgaans niet oké.
2. Polyamorie
Hierbij heb je een relatie met meer dan een partner. Je hebt in dat geval voor verschillende personen gevoelens en/of met verschillende personen seks.
3. Hiërarchische polyamorie
Naast één hoofdrelatie met een vaste partner, heb je een of meer andere relaties waar je minder belang aan hecht.
4. Egalitaire polyamorie
Elke partner binnen een egalitaire polyamoreuze relatie is gelijk. Het gaat hier om gesloten driehoeks- en vierkantsrelaties.
5. Swingen
Binnen hun vaste relatie hebben partners samen seks met andere stellen.
Welke relatievorm dan ook: net als in een monogame relatie, is open en eerlijke communicatie essentieel. Het is belangrijk om verwachtingen, grenzen en regels op voorhand vast te leggen. Dankzij duidelijkheid worden misverstanden en gekwetste gevoelens vermeden.
Hoe zien de relaties van de toekomst eruit?
Hoeveel non-monogame relaties er momenteel in België zijn is onduidelijk. Het online platform over polyamorie 'Pluk de Liefde' schat op basis van een studie dat meer dan een vijfde van de Europese bevolking ooit een non-monogame relatie had. Toch is non-monogamie niet voor iedereen weggelegd. "Dergelijke relationele en seksuele experimenten kunnen mensen beschadigen en voor emotionele bagage zorgen", waarschuwt Annemieke. "Bovendien lopen personen met non-monogame relaties in vele gevallen tegen een muur aan bij hun omgeving, die vaak weinig begrip kunnen opbrengen voor hun situatie."
Hoewel non-monogame relaties steeds meer voorkomen, hebben ze dus moeite om het taboe van zich af te schudden. Toch lijken ze een antwoord te bieden op verschillende vraagstukken waar we als moderne samenleving mee kampen. Maar of non-monogamie de kroon van de heersende seriële monogamie op termijn zal overnemen? Daarvan zijn we voorlopig niet overtuigd.
