Dit jaar loopt er in het Brusselse Mode & Kant Museum een tentoonstelling rond Diane von Furstenberg. Je ontdekt daar veel over de hoogtepunten van haar carrière, haar leven, haar uitdagingen en haar inspiratiebronnen. Maar wie is de ontwerpster echt?
Voor mij was DVF een concept, een ‘icoon’. Maar dat woord is intussen al zoveel gebruikt dat het nauwelijks nog impact heeft. Diane was voor mij geen ‘symbool’, maar eerder een combinatie van symbolen: de geëngageerde strijdster op de barricades, de glamour lady, de zakenvrouw, iemand met het lef om dingen te doen die anderen niet durfden. Maar er was ook een andere kant: New York, de zeiljachten, vakanties in Gstaad en haar prinsessentitel. Op het interview heb ik haar boek mee. Ik ben er net in begonnen, want de afspraak is pas de dag ervoor geregeld. Ze ontvangt me in haar suite in hotel Amigo. Daar is ze dan, Diane von Furstenberg, met haar intense blik, wilde haardos en sterke persoonlijkheid.
Niet verzamelen, maar verbinden
Over de tentoonstelling die de aanleiding is voor het gesprek zegt ze: “Het is absoluut geen retrospectieve.” En dat zou ook eigenlijk niet bij haar passen, want ze staat letterlijk en figuurlijk nooit stil. Ze vervolgt: “Het was ook helemaal niet mijn idee, maar dat van curator Nicolas. Hij is 29, een echte fashionista, voormalig archivaris bij Chanel en curator van diverse exposities.
Ik heb hem zelfs gevraagd waarom een jongeman als hij een tentoonstelling wilde over mij, een oude dame. (lacht) Hij had Margiela, Raf Simons, Dries Van Noten kunnen kiezen! Maar eerlijk is eerlijk, ik ben er heel blij mee.
Hij antwoordde dat hij me relevant vindt, niet alleen nu, maar ook voor de mode van de toekomst. Het is trouwens niet de eerste keer in mijn carrière dat jonge mensen me komen opzoeken.” Ik vraag Nicolas Lor, de curator van de tentoonstelling, hoe hij op het idee is gekomen. Hij komt uit Normandië, studeerde kunstgeschiedenis en werkte al voor enkele grote namen uit de modewereld (Chloé, Chanel, Margiela,Dior …). Sinds 2022 werkt hij bij het Mode & Kant Museum en woont hij in Brussel. “Wil je weten wat ze vroeger voor mij betekende of nu ik met haar heb samengewerkt? (lacht) Ik moet zeggen dat het idee langzaam is gerijpt.
“MIJN MOEDER OVERLEEFDE DE HOLOCAUST EN IK BEN HET BEWIJS DAT HET LEVEN TRIOMFEERT”
Toen ik in Brussel aankwam, heb ik me verdiept in de lokale ontwerpers. Zo ontdekte ik dat Diane hier geboren is, terwijl ik dacht dat ze een Amerikaanse was. Ik ging dus verder zoeken en realiseerde me dat ze in Italië is begonnen, dat ze meteen internationaal doorbrak en dat ze toen ook in de Verenigde Staten carrière heeft gemaakt. DVF-kleding was in mijn ogen draagbaar en praktisch. En dan was er de wikkeljurk. Ik nam dus contact met haar op en de ongelofelijk warme manier waarop Diane reageerde, overtuigde me om dit project te doen.” Diane opende letterlijk de deuren van haar Huis voor Nicolas. “Hij is me in Connecticut komen opzoeken en heeft een week in mijn archieven doorgebracht.
Deze tentoonstelling is dan ook volledig vanuit zijn visie opgesteld.” Dagenlang ploegde hij door honderden archiefstukken en uiteindelijk maakte hij een selectie. Veel kleding, uiteraard, maar ook foto’s, video’s, tijdschriften en labels. Diane bewaart alles, zelfs haar dagboeken. Is ze een echte verzamelaarster? “Ik zou eerder zeggen dat ze verschillende momenten van het leven
met elkaar verbindt,” zegt Nicolas. “Ze blikt graag terug op dingen die voorbij zijn. Ze staat regelmatig stil bij wat is gebeurd en probeert die momenten dan met andere ogen te bekijken.” Ze verzamelt dus herinneringen, en in deze expositie maakt Diane von Furstenberg de balans op van haar leven: “Mijn merk is een erfenis die ik doorgeef aan mijn kleindochter Talita. Maar wat is DVF precies? De focus ligt op de vrouw, en de mode is het uniform van iemand die ‘in charge’ is!”
Kunst, natuur en vrijheid
De tentoonstelling opent met de beroemde wrap dress, de wikkeljurk. Of, in het Frans: ‘la robe portefeuille’. Ik moest lachen toen ik in haar boek las dat de jurk haar portemonnee goed heeft gevuld. In 1974, toen Diane in een drukkerij in Italië werkte, kwam ze op het idee om jersey te bedrukken en van een wikkelblouse een hele jurk te maken. “Maar bij de wrap dress gaat het om meer dan alleen de snit. Het is ook de jersey, de soepele manier waarop de jurk valt, de lichaamstaal, het hele plaatje.
Toen ik begon, was het niet mijn ambitie om mode te maken. Ik wilde vrouwen zelfvertrouwen geven.” Het tweede deel van de expositie gaat over haar inspiratiebronnen: kunst, natuur en vrijheid. “Hoewel Diane het zelf niet aan de grote klok hangt, heeft ze sinds de jaren 70 een vrij grote kunstverzameling aangelegd,” vertelt Nicolas. “Ik heb er zelf even in rondgeneusd en ben ervan overtuigd dat ze zich voor de motieven van haar prints laat inspireren door al het moois om haar heen: van Pollocks
“VRIJHEID IS WAT DIANE DRIJFT IN ALLES WAT ZE DOET” NICOLAS LOR
dripping-techniek tot de bloemen van Andy Warhol.” Dat ze zich door de natuur laat inspireren, ligt voor de hand. Diane vertelt me dat ze graag lange wandelingen maakt en daarbij fotografeert. Ze heeft het over de flow, over de cycli die ze linkt aan de vrouwelijke natuur. Maar in welke zin is vrijheid een inspiratiebron?
“Vrijheid is wat Diane drijft. Ze heeft altijd de drang gehad om onafhankelijk te zijn, bij alles wat ze deed en doet. In de seventies wilde ze kunnen leven als een man. Onze manier van denken is geëvolueerd, maar die drang naar vrijheid is gebleven.” Bovendien werd ze in 2019 meter van het Amerikaanse Vrijheidsbeeld. Geen geringe prestatie voor een Belgische immigrante in de Verenigde Staten.
Alles is liefde
“In de winkel vond ze niet wat ze zocht, dus begon ze het maar zelf te ontwerpen en te maken. Alleen al daarom is ze nu nog steeds zo relevant,” legt Nicolas uit. “Diezelfde spirit zagen we bij Gabrielle Chanel, of tegenwoordig bij Ester Manas (de Brusselse ontwerpster die kleding maakt op basis van afgietsels van haar lichaam, red.).”Ik ben blij als ik merk dat het derde deel van de tentoonstelling gewijd is aan Diane de zakenvrouw. The American Dream. Hoe is deze vrouw, die zonder naaiopleiding, maar met veel lef en overtuigingskracht naar Amerika reisde, erin geslaagd om een imperium uit te bouwen?
Ze was getrouwd met prins Egon von Furstenberg en ze had gerust thuis van haar luxeleventje kunnen genieten. “Maar dat wilde ik helemaal niet,” glimlacht Diane, die me waarschijnlijk ziet wegdromen bij het idee van zo’n paleisleven. “Ik heb mezelf stap voor stap uitgevonden. Ik zie mezelf als een kleine groene stengel die opschiet te midden van verbrande as. Mijn moeder overleefde de Holocaust en ik ben het bewijs dat het leven triomfeert: op de dag dat ik geboren ben, had ik al gewonnen. Dus ja, ik ben met een prins getrouwd. En ik heb zijn connecties gebruikt om mijn merk te lanceren. Je moet altijd ‘true to yourself’ blijven. Zo heb ik bijvoorbeeld het concept uitgewerkt van de vrouw die ‘in charge’ is, als een belofte aan onszelf.”
Het boek in mijn handen heet ‘The Woman I Wanted to Be’. Terwijl ze het voor me signeert, kan ik de verleiding niet weerstaan en vraag ik haar naar Studio 54 en Andy Warhol. “Ik weet niet hoe ik het toen allemaal volhield! We wervelden van de ene party naar de andere. Ik was single, had twee kinderen en had net mijn eigen zaak opgestart. Ik heb alles uit het leven gehaald wat ik kon!” Het is een feit: boven alles leeft Diane voor de liefde.
Ze heeft veel ongelofelijke/fantastische/onwaarschijnlijke romances gehad, maar er is méér: ze is verliefd op mensen, op het leven. “Ik heb veel bijgeleerd over de mode van de seventies in de Verenigde Staten, over Dianes leven en over hoe een Amerikaanse ontwerpstudio te werk gaat, maar ik heb vooral veel geleerd over mezelf,” vertrouwt Nicolas me toe. “Diane is een bijzonder gulle vrouw die het goede in de mensen ziet en hen echt verder wil helpen. Dit is de eerste keer dat mijn werk als curator zo’n grote impact heeft op mijn persoonlijke leven. Sinds we samenwerken, bellen we elkaar elke week om te weten hoe het met de ander gaat.”
Leven in eigen handen
De tentoonstelling eindigt met het thema ‘Vrouwen’. “Dit gedeelte heet ‘Wearable Stories’, draagbare verhalen. Dat is natuurlijk een verwijzing naar ‘we are able’, wij kunnen,” aldus Nicolas. “We tonen vrouwen die DVF dragen van de jaren zeventig tot nu: van Rita Hayworth en Paris Hilton tot koningin Mathilde en uiteraard ook veel minder bekende mensen, zoals vier Brusselse vrouwen die DVF showen.” De tentoonstelling sluit af met het filantropische aspect van Dianes leven. Haar engagement, haar DVF Awards voor vrouwen die het leven van andere vrouwen veranderen. Ook de motto’s ‘in charge’ en ‘own it’ komen aan bod.
“IN HET BEGIN WAS HET NIET MIJN AMBITIE OM MODE TE MAKEN, MAAR OM VROUWEN ZELFVERTROUWEN TE GEVEN”
Ze sporen vrouwen aan om zich te ontplooien en daar schrijft ze ook over in haar boek. Diane legt uit: “Als kind had ik geen idee wat ik later wou worden, maar ik wist wel wat voor soort vrouw ik wilde zijn: een vrouw die haar leven in eigen handen neemt. Het is voor haar dat ik kleding ontwerp. Hoe vertaalt zich dat naar het dagelijkse leven? Vier woorden: ‘connect, expand, inspire and advocate’. Verbinden, ontplooien, inspireren en verdedigen. Probeer elke dag iemand in contact te brengen met een ander die hij of zij anders nooit zou hebben gekend. Breng eens per week 20 minuten quality time door met iemand met wie je normaal gezien niet zou praten. Je denkt dat je het voor die ander doet, maar eigenlijk verrijk je jezelf.
Niet je succes werkt inspirerend, maar je verhaal: je kwetsbare momenten, je uitdagingen, je moeilijkheden. En tot slot moet je durven opstaan, verdedigen. Kom op voor de goede zaak, tegen geweld, tegen onrecht, er is nog zoveel te doen!” Binnenkort kunnen we haar verhaal lezen in het boek ‘Women Before Fashion’, geredigeerd door Nicolas Lor en uitgegeven door Rizzoli (oktober 2023). Er komt ook een documentaire van de Pakistaanse regisseuse Sharmeen Obaid-Chinoy, die deels in Brussel gefilmd zal worden. Voor ik vertrek vraag ik Diane wat mode vandaag voor haar betekent. Haar antwoord had ik niet verwacht: “Ken je de actrice Anne Hathaway?” Ik antwoord dat ze op de cover van ons laatste nummer stond.
“Toen Anne me aan haar moeder voorstelde, verklapte die dat ze Annes vader in een DVF-jurk had verleid en dat Anne daarin was verwekt! En actrice Isla Fisher, de vrouw van Sacha Baron Cohen, vertelde me net hetzelfde: haar drie dochters zijn verwekt in een DVF-jurk. Telkens wanneer een designer een jurk voor me ontwerpt, vraag ik me af: wie zal hierin van bil gaan? De jurk moet dus sexy zijn, maar ook soepel en licht. Waarom zouden we dit anders allemaal doen?
Dit artikel kwam tot stand in nauwe samenwerking met het Mode & Kant Museum.
www.fashionandlacemuseum.brussels
Lees ook:
Deze 3 vrouwelijke artiesten ontwerpen make-up voor CHANEL
Docks Bruxsel lanceert de Beauty & Fashion Schools en nodigt je uit voor een unieke VIP-avond!
Intimate Conversations : hedendaagse kunst in het Wiltcher's
