Kopen en verkopen op Vinted, hoe duurzaam is het echt?

Wist je dat de Atacama-woestijn in Chili sinds 2000 vol ligt met ons textielafval? Dat schreef De Standaard in januari, en de bijbehorende satellietbeelden waren choquerend. Meer dan 60 000 ton kleren per jaar ligt daar te vergaan. Of juist niet te vergaan, want het toxisch afval kan moeilijk gerecycleerd worden. Volgens cijfers van de Europese Unie gooien Europeanen jaarlijks zo’n elf kilogram textiel weg. En die afvalberg is nog maar een van de redenen waarom de kledingproductie zo schadelijk is voor het milieu. De berekeningen toonden ook dat de wereldwijde textiel- en kledingindustrie 79 miljard kubieke meter water gebruikte in 2015 en dat de textielsector in 2020 de op twee na grootste bron was van waterverontreiniging en landgebruik. Komt daar nog eens bij dat de mode-industrie verantwoordelijk is voor 10% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dat is meer dan de uitstoot van internationale vluchten en de zeescheepvaart samen.

Geef je kleren een tweede leven

Veel kans dat je even moet slikken als je die data leest. We weten dat er een houdbaarheidsdatum staat op de modesector zoals we die kennen, maar de harde feiten doen nog iets anders met een mens. Dan komen alternatieven als Vinted als geroepen, en dat blijkt ook uit de populariteit ervan: het Litouwse bedrijf werd in 2018 geïntroduceerd in ons land en intussen hebben meer dan drie miljoen Belgen zich geregistreerd.

De afvalberg verklein je alleen als je tweedehandsaankoop een nieuw item vervangt - Jasmien Wynants

Veel gebruikers zijn gemotiveerd door de duurzamere insteek van het platform. Dat bleek ook toen ik het mijn kennissen vroeg: ze worden aangetrokken tot Vinted om de lagere prijzen, maar ook omdat ze de items zo een nieuw leven kunnen geven. “Door de grote bekendheid heeft Vinted de tweedehandskledij toegankelijker en populairder gemaakt,” zegt Jasmien Wynants, expert in duurzame mode. “Die shift in mindset is vooral positief omdat het de levensduur van een kledingstuk verlengt en de afvalberg helpt te verkleinen.” Toch is er een grote ‘maar’. “Die afvalberg verklein je alleen als de tweedehandsaankoop een nieuw item vervangt. Alleen in dat geval spaar je ook de CO2-uitstoot uit voor de productie van een nieuw kledingstuk.”

De valkuilen van apps als Vinted

Dat positieve effect wordt versterkt naarmate je de kleding langer draagt en ze niet na een korte tijd opnieuw verkoopt. En daar knelt het schoentje, want net als vele webwinkels leidt Vinted nogal eens tot miskopen. “De grootste valkuil is dat Vinted kan leiden tot meer consumeren,” zegt duurzame blogger Eline Reynders. “Maar dat gebeurt onder het mom dat je tweedehands koopt en dus goed bezig bent. Op de gebruiksvriendelijke app kun je namelijk oneindig blijven scrollen, en omdat de kleding vintage is en vaak exclusief, wordt het koopgedrag nog aangewakkerd.” Vinted werd niet voor niets geboren uit een shopverslaving. Mede-oprichter Milda Mitkute had geen plek meer voor al haar aankopen en daarom bouwde software-ingenieur Justas Janauskas een website waarop ze die kledingstukken kon verkopen. "

Als we de mindset van fast fashion -– kleding als wegwerpproduct – overnemen bij tweedehandskleding, heeft het natuurlijk geen zin,” stelt Wynants. “De lage prijzen op Vinted werken impulsaankopen in de hand. Het feit dat iets tweedehands is, kan een manier zijn om jezelf te sussen, maar als je iets koopt dat je niet nodig hebt of niet zal dragen, ben je niet duurzaam bezig.” Bovendien zijn veel van de items op Vinted niet tweedehands, maar nog ongebruikt. Reynders deed een klein onderzoekje en kwam uit bij een gemiddelde van 1/3 nieuw aanbod. “We zijn niet minder gaan produceren en kopen, maar versnellen de gebruikscyclus nog meer. Zelfs onze miskopen sluizen we nu door via Vinted.”

Nog een factor die vragen oproept, is de CO2-uitstoot van het transport, zeker aangezien veel items uit het buitenland verstuurd worden. De Groene Amsterdammer scande het aanbod en concludeerde dat de 40 tot 45% van de kledingstukken op de Nederlandse site uit Frankrijk komen, gevolgd door Italië en Spanje. Bij de vraag hoe duurzaam Vinted is, komt het er dus vooral op aan dat we bewust blijven nadenken. “Met alle voor- en nadelen lijkt het complex om te bepalen wat duurzaam is,” zegt Wynants. “Maar eigenlijk is het niet zo ingewikkeld als je de vraag benadert vanuit jezelf als consument. Het gaat erom de algehele consumptie te verminderen en verantwoorder te shoppen. Ik denk dat we vooral daarnaar moeten kijken, ook als we tweedehands kopen.”

Tips om bewuster om te gaan met Vinted

Expert in duurzame mode Jasmien Wynants

• Denk goed na voor je iets koopt. Laat het product een week in het winkelmandje zitten en kijk dan of je het nog steeds wilt. Misschien kost iets maar drie euro, maar ga je het ook dragen en zal je niet zelf weer op Vinted zetten omdat het tegenviel?
• Miskopen vermijd je ook door naar een fysieke tweedehandswinkel te gaan, waar je de kleding kunt passen. Zo vermijd je onnodig transport en steun je de lokale economie.
• Leer anders kijken naar kleding: zie het niet als een wegwerpproduct, maar als iets om te koesteren. Het is belangrijk om weer te leren investeren in de waarde van een kledingstuk, zowel nieuw als tweedehands. Hoe beter de kwaliteit, hoe langer de levensduur en hoe gemakkelijker je het kunt recyclen.

Blogger Eline Reynders

• Stel een verlanglijst en budget op, zodat je weet wat je zoekt en welke prijs je wilt betalen. Stel de zoekopdracht vervolgens goed af zodat je niet afgeleid wordt door andere zaken. Filter ook op locatie om te checken of er een lokale optie is. Het blijft een online aankoop, maar dan kan het pakketje maar beter van dichterbij komen.
• Als verkoper kun je miskopen voor anderen vermijden door alleen items in goede staat te verkopen en duidelijke beschrijvingen en foto’s toe te voegen. Kies verder voor eerlijke prijzen, gebaseerd op hoeveel je het kledingstuk gedragen hebt. De prijs die Vinted voorstelt, is vaak te laag, wat bijdraagt aan het verlagen van de waarde van kleding.
• Bewaar de verpakkingen om ze opnieuw te gebruiken als verkoper.