Er hangt iets zwaars in de lucht… Tussen de verschillende geopolitieke conflicten die het nieuws domineren, dreigende ecologische rampen en de economische recessie, is het lastig om de moed erin te houden. Terwijl iedereen probeert zijn angst zo goed mogelijk te beheersen, lijken Gen Z en millennials hun toevlucht te hebben gevonden in een vrij verontrustend gedrag: doom spending.
Uitgaven op de rand van de afgrond
Deze neologisme bestaat uit het woord “doom”, wat letterlijk “noodlot”, “ondergang” of “dood” betekent, en “spending”, oftewel “uitgeven”. In het Nederlands zou dit iets kunnen betekenen als “doemuitgaven”. Jongeren lijken eerder te kiezen voor nutteloze uitgaven dan voor een goed gevulde spaarrekening. Dit uit zich in luxe-accessoires voor hun honden, Instagramwaardige brunches, dure lipglosjes van grote merken of wekelijkse matcha lattes van 7 euro. Kortom, ze geven geld uit aan kleine, onmiddellijke pleziertjes in plaats van te denken aan langetermijninvesteringen.
Het motto? Aangezien de wereld op instorten staat, kunnen we maar beter nu genieten
Waarom zou je investeren…
Dit ultra-consumptiegedrag verbergt natuurlijk een latente malaise. Het motto: aangezien de wereld op instorten staat, kunnen we er maar beter nu van genieten. Dat jongeren de voorkeur geven aan impulsieve aankopen van mooie dingen, komt niet omdat ze dommer zijn dan hun voorgangers, maar omdat ze simpelweg fatalistischer zijn. Waarom investeren in een toekomst die er misschien niet is? Specialisten zien deze trend ook als een manier om stress en angst te beheersen. Het is een manier om controle terug te nemen en om een gevoel van verbondenheid te creëren door deel te nemen aan een collectieve koopwoede, zoals de aanschaf van design drinkbekers of lip maximizers die viraal gaan op TikTok. Dit gedrag wordt verder aangemoedigd door nieuwe mogelijkheden van uitgesteld betalen zoals Klarna.
@madi_paul HUGE HAUL ✌🏻 #fashiontok #roomaesthetic #roominspo #aestheticvideos #fashiontiktok #beautytiktok #tjmaxx #tjmaxxfinds #fashioninspo #haul #haultok ♬ Bossa Nova / cafe / food comfortable with a guitar – MATSU
Jongeren denken op korte termijn door het ongebreideld kopen van kleine, frivole dingen, omdat het hen simpelweg onmogelijk is om tegenwoordig grote dingen te verwerven. Kijk maar naar de prijzen van een appartement of huis. Bovendien heeft de stijgende levensduurte het steeds moeilijker gemaakt om een solide spaarpot op te bouwen. Het idee van “een gezin stichten” heeft vandaag ook een heel andere betekenis. Voor degenen die geen kinderen willen, heeft investeren in een groot vermogen dat ze later niet kunnen nalaten weinig zin. Ze kunnen er dus maar beter nu van profiteren.
Hoe stop je met uitgeven?
Het spreekt voor zich dat eindeloos uitgeven onze problemen niet zal oplossen. Integendeel, het risico bestaat dat we in een ongezonde vicieuze cirkel terechtkomen waarbij stress een bron van uitgaven wordt en uitgaven een bron van stress. Wat als we zouden stoppen met het najagen van die onmiddellijke bevrediging? Hier zijn drie technieken om de controle terug te krijgen.
1. Blijf weg van die smartphone
Instagram, TikTok, Facebook… onze telefoon bombardeert ons dagelijks met ultraverleidelijke gadgets. Wat als we onze relatie met onze smartphone zouden herzien? Stop met het bekijken van influencers met eindeloze kledingkasten en gerichte advertenties die precies aanbieden wat je denkt nodig te hebben. Volg in plaats daarvan inspirerende pagina’s die je voeden met interessante en relevante inhoud. Kortom, verruim je horizon.
2. Maak een lijst met activiteiten als alternatief
Wanneer een dipje toeslaat, zoeken we vaak wat serotonine in impulsieve aankopen. Wat als je in plaats daarvan een lijst zou maken van gratis activiteiten die je beter doen voelen? Dit kan een loopsessie zijn, een lekker bad, een videocall met een vriend(in), een meditatie- of yogasessie, of journaling. Het kan ook nuttig zijn om je prioriteiten in het leven te identificeren en die voorrang te geven boven je uitgaven. Dit kan zijn: socialising, je goed voelen in je lichaam, minstens één creatieve activiteit doen.
3. Begin met sparen
Soms lijkt het gespaarde bedrag zo miniem dat het totaal nutteloos lijkt. Toch is het nooit te laat om een klein geldreserve op te bouwen dat later goed van pas zal komen. Denk op lange termijn, aan het bedrag dat je over tien, twintig of dertig jaar zou kunnen hebben.
