Het winteruur is ingezet en 2024 loopt op zijn einde, maar er lijkt meer aan de hand te zijn achter de collectieve vermoeidheid die velen van ons momenteel voelen.
Het mysterie achter onze vermoeidheid
Het is normaal om af en toe een dag te hebben waarop uit bed komen net zo moeilijk voelt als je belastingaangifte doen (zo goed als onmogelijk dus). Maar het is minder gebruikelijk om elke dag moe te zijn, ongeacht wat je slaaptracker aangeeft. De afgelopen weken heb ik mezelf meerdere keren afgevraagd: "Waarom ben ik zo moe?" Vooral wanneer een golf van uitputting mijn lichaam overneemt die niet te verklaren is door een nachtje minder slaap.
Toegegeven, ik heb een bewogen jaar achter de rug: een nare break-up, een nieuwe baan, mijn eerste huis gekocht en nu de start van een renovatie... Maar toch lijkt het wel alsof er nu een algemene vermoeidheid in de lucht hangt - bevestigd door mijn collega’s bij ELLE UK, die allemaal beamen dat er iets slaperigs in de lucht hangt, meer dan normaal.
De wetenschap achter de winterdip
Er is een wetenschappelijke verklaring voor waarom we dit nu allemaal voelen. De kortere dagen bieden meestal een logische verklaring – we missen vitamine D! Maar op dit moment dragen we ’s ochtends al jassen naar ons werk en ’s middags zijn T-shirts alweer genoeg. Onze interne klok, ofwel circadiaan ritme, is daardoor flink van slag.
In deze tijd van het jaar zouden we ons normaal gesproken klaarmaken voor een wintercocon, maar het onvoorspelbare weer zorgt ervoor dat we dat niet doen. Voeg daar de eindejaarsmoeheid bij, angst voor het nieuws en opgebouwde stress, en het is makkelijk te begrijpen waarom we allemaal zo vreselijk moe zijn.
Waarom ben je nu zo moe?
"De drastische verandering in licht kan ons circadiane ritme beïnvloeden, wat ervoor zorgt dat we ons vermoeider voelen," legt Rhian Stephenson uit, voedingsdeskundige en oprichter van Artah. "Daarnaast krijgen we minder vitamine D, dus tenzij je proactief supplementen neemt, kan dit hard aankomen." Maar zoals ze uitlegt, zijn er ook andere factoren die meespelen:
- 58% van de mensen is minder actief tijdens de koudere, donkere maanden.
- Over het algemeen wandelen we minder en brengen we minder tijd buiten door.
- Uit onderzoek blijkt dat mensen meer alcohol drinken van eind november tot januari.
- Vanaf september begint het seizoen van verkoudheid en griep, wat in combinatie met een laag vitamine D-gehalte, minder frisse lucht en meer alcohol kan leiden tot herhaalde ziektes waar moeilijk van te herstellen valt.
- Onze hormonen worden verstoord door de teruggedraaide klok, en tenzij er tijd wordt genomen om uit te rusten, kan dit ons bioritme verder verstoren.
Stress en vermoeidheid
Huisarts Dr. Safia Debar zegt aan ELLE UK dat stress ook een belangrijke factor is. "We moeten niet vergeten dat stress cumulatief is, tenzij het wordt verwerkt," waarschuwt ze. "Het einde van het jaar brengt vaak een algemeen gevoel van vermoeidheid, overweldiging en uitputting met zich mee, door verhoogde cortisol- of chronische stressniveaus." We weten dat minder zonlicht ons humeur en onze hormonen kan verstoren, maar zoals zij uitlegt, "zijn het niet alleen de stressfactoren zelf; het is de opeenstapeling en het gebrek aan herstel waardoor het einde van het jaar een uitdaging kan zijn."
8 eenvoudige stappen om minder moe te zijn
1. Neem vitamine D3
"Ik raad vaak aan om vitamine D te nemen samen met vitamine K, maar laat je waarden eerst testen, vooral als je hogere doseringen neemt. Lage vitamine D-niveaus dragen bij aan vermoeidheid, een neerslachtig gevoel en lusteloosheid," zegt Dr. Debar.
2. Probeer lichttherapie
Zoals Lumie-slaapexpert Dr. Sophie Bostock uitlegt: "De hersenen vertrouwen op fel licht om onze intern 24-uurs bioritme te coördineren. Licht helpt ons overdag alert te zijn en duisternis helpt ons ’s nachts te slapen." Lichttherapie, met behulp van een speciale lamp, verbetert de stemming en energie voor iedereen die last heeft van seizoensgebonden affectieve stoornis (SAD) in de winter wanneer we minder zonlicht ervaren.
3. Stressondersteuning
"Als je iemand bent die meer stress ervaart in de wintermaanden, kan een goede stressondersteuning helpen. Supplementen die ondersteuning bieden aan je stemming, energie, stress en veerkracht kunnen helpen," deelt Stephenson. "Het is ook verstandig om professionele hulp te zoeken om te ontdekken hoe jouw individuele stressrespons eruitziet," voegt Dr. Debar toe.
4. Medische check-up
"Ik zou een medische check-up aanraden om vitaminegebrek, schildklierproblemen, enzovoort uit te sluiten," zegt Dr. Debar. "Wees bewust van mitochondriale gezondheid – onze mitochondriën zijn onze energiecentrales en hebben bepaalde voedingsstoffen, hormonen en neurotransmitters nodig om optimaal te functioneren. Dit kan betekenen dat je je vitamine D, B-complex en magnesium moet verhogen."
5. Neem tijd voor herstel
"Wat we niet vaak genoeg horen, is dat ons microbioom en interne omgeving weken tot maanden nodig hebben om te herstellen na ziekte, dus het is belangrijk om geduldig te zijn en actief aan herstel te werken door langzaam weer op te bouwen," zegt Stephenson, die aanraadt om vezels en prebiotica toe te voegen voor een gezonde darmflora.
6. Rust voor je geest
"Bedenk dat je gedachten ook energie verbruiken," deelt Dr. Debar. "Als je in een staat van angst, verdriet, rouw of piekeren verkeert, verbruik je energie en kun je als het ware stilvallen." Ze waarschuwt ook dat het onderdrukken of negeren van emoties invloed kan hebben op je energieniveau. "Onze psychologische gezondheid is verbonden met onze energie en vitaliteit, dus prioriteit geven aan slaap, rust, lichte beweging en buiten zijn met je dierbaren, is essentieel."
Wat je beter niet kunt doen als je moe bent
- Intense HIIT-training als je chronische stress hebt
- Teveel cafeïne
- Schermen zonder blauwlichtfilters
- Suikerrijke snacks
Als dit jouw patroon van de afgelopen tijd is geweest, waarschuwt Dr. Debar dat dit kan leiden tot energiedalingen en het instanthouden van een vicieuze cirkel. "Als je afhankelijk bent van adrenaline- of cortisolboosts zoals intensieve HIIT-training of koude douches, dan kan dit contraproductief zijn, vooral als je niet volledig herstelt tussendoor," voegt ze toe.
Het beste wat je kunt doen, is stilstaan bij de seizoensverandering en hoe je je voelt, en je tempo hierop aanpassen. Als je met een opeenstapeling van stressfactoren te maken hebt, zorg dan dat je meer rust inplant, zodat je je energieniveau in balans kunt houden.
Via ELLE UK
