Plantaardige alternatieven voor retinol: doen ze hun werk?

Wat zijn de voordelen van retinol?

Retinol, een van de bekendste derivaten van vitamine A, staat erom bekend rimpels te verminderen, de huid te verstevigen en zowel acne als pigmentvlekken aan te pakken. Retinoïden, de overkoepelende groep waartoe retinol behoort, stimuleren immers de aanmaak van collageen en elastine. Daarenboven remmen ze ook nog eens de enzymen af die collageen en elastine afbreken. Dankzij deze dubbele werking slagen retinoïden erin je huid zichtbaarder te verbeteren dan de andere skincare ingrediënten op de markt. Dit mits je ze een langere tijd én juist gebruikt.

En de nadelen?

Retinol en andere vitamine A-zuren kunnen namelijk irritatie en vervelende bijwerkingen zoals droogheid en huidschilfers veroorzaken. Daarom is het belangrijk dat je het gebruik altijd rustig opbouwt, start met een lage concentratie en vervolgens kijkt hoe je huid hierop reageert. Niet iedereen verdraagt retinoïden immers even goed. Zo blijven mensen met een gevoelige huid, die zwanger zijn of borstvoeding geven vaak best uit de buurt van retinol en andere vitamine A-derivaten.

Daarenboven komt nog eens dat de EU sinds een aantal jaren ook striktere regels oplegt wat de concentratie van retinol in cosmetica betreft. Zo mogen crèmes en serums met meer dan 0,3% retinol vanaf 2026 niet meer vrij verkocht worden in Europa.

Dit maakt dat steeds meer mensen op zoek gaan naar mildere en plantaardige alternatieven voor retinol, zoals bakuchiol.

Plantaardige alternatieven voor retinol

Bakuchiol wint steeds meer aan populariteit als een van de meest effectieve plantaardige alternatieven voor retinol, maar is lang niet de enige optie. Dr. Samira Baharlou, dermatoloog verbonden aan het UZ Brussel licht de verschillende plantaardige alternatieven voor retinol toe.

Bakuchiol (Psoralea corylifolia)

“Bakuchiol is misschien wel het meest besproken natuurlijke alternatief voor retinol. Het wordt gewonnen uit de bladeren en zaden van de Psoralea corylifolia-plant, ook wel bekend als de Babchi-plant”, legt Dr. Baharlou uit.

“Bakuchiol heeft antioxiderende, ontstekingsremmende en antimicrobiële eigenschappen, en het blijkt vergelijkbare effecten te hebben als retinol, zoals het verminderen van fijne lijntjes, het verbeteren van de huidtextuur en het bevorderen van de collageenproductie, maar zonder de irriterende bijwerkingen die vaak met retinol gepaard gaan, zoals droogheid of roodheid.”

Rooibos (Aspalathus linearis)

“Rooibos is een Zuid-Afrikaanse plant die rijk is aan antioxidanten, waaronder flavonoïden en polyfenolen. Het heeft bewezen ontstekingsremmende eigenschappen en kan helpen bij het verbeteren van de huidstructuur door het bevorderen van celvernieuwing“, aldus Dr. Baharlou.

“Hoewel het niet direct dezelfde effecten heeft als retinol, kan het wel bijdragen aan een gezondere, stralendere huid.”

Centella Asiatica (Gotu Kola)

“Centella Asiatica is een kruid dat veel wordt gebruikt in de huidverzorging vanwege zijn genezende en ontstekingsremmende eigenschappen“, vertelt Dr. Baharlou.

“Het bevordert de collageenproductie en versnelt het genezingsproces van de huid. Hoewel het niet dezelfde cellulaire vernieuwing stimuleert als retinol, kan het helpen bij het herstellen van beschadigde huid, het verbeteren van de elasticiteit en het verminderen van het verschijnen van littekens.”

Aloë Vera

“Aloë Vera is bekend om zijn kalmerende en hydraterende eigenschappen, maar bevat ook antioxidanten die bijdragen aan het bevorderen van een gezonde huid”, zegt Dr. Baharlou

“Hoewel het niet zo krachtig is als retinol in termen van celvernieuwing, kan het wel helpen bij het verminderen van ontstekingen en het bevorderen van de hydratatie van de huid, wat de algehele huidkwaliteit ten goede komt.”

Vitamine C (Ascorbinezuur)

“Hoewel vitamine C geen direct alternatief is voor retinol, heeft het krachtige antioxiderende eigenschappen die de huid helpen beschermen tegen schade door vrije radicalen.”

“Het bevordert de aanmaak van collageen en kan helpen bij het vervagen van hyperpigmentatie, waardoor het in sommige gevallen een aanvulling kan zijn op de huidverzorging bij het gebruik van retinol”, benadrukt Dr. Baharlou.

Granaatappelextract

“Granaatappels zijn rijk aan antioxidanten die helpen bij het verbeteren van de huidtextuur en het verminderen van tekenen van veroudering.”

“Dit extract kan helpen om de huid te beschermen tegen schade door zonlicht en vervuiling, en heeft een verjongend effect door het bevorderen van de celvernieuwing en het verbeteren van de elasticiteit van de huid“, legt Dr. Baharlou uit.

Zijn plantaardige alternatieven voor retinol even effectief?

De hamvraag blijft of deze plantaardige alternatieven voor retinol even effectief zijn als het vitamine A-zuur, én of hun werking wetenschappelijk bewezen is.

Een onderzoek uit 2018 gepubliceerd in The British Journal of Dermatology bestudeerde de effecten van bakuchiol en retinol op huidveroudering. De resultaten toonden aan dat bakuchiol tekenen van fotoveroudering verbeterde, waaronder rimpels en huidelasticiteit, met vergelijkbare resultaten als retinol maar met minder irritatie. Van Bakuchiol is dus aangetoond dat het de huidtextuur en stevigheid verbetert terwijl het minder snel irritatie veroorzaakt dan retinol, waardoor het een uitstekende optie is voor mensen met een gevoelige huid. Het heeft ook niet dezelfde nadelen voor zongevoeligheid als retinol.

Toch benadrukt Dr. Baharlou dat hoewel de bovengenoemde plantaardige alternatieven voor retinol veelbelovend zijn en voordelen bieden voor de huid, hun werking doorgaans milder is dan die van retinol.”

“Voor patiënten die op zoek zijn naar een krachtiger effect tegen veroudering, zoals diepe rimpels of ernstige acne, blijven retinol of de sterkere vormen van vitamine A vaak effectiever. Echter, voor diegenen die gevoelig zijn voor retinol of voor wie natuurlijke alternatieven de voorkeur hebben, kunnen deze plantenextracten een waardevolle aanvulling zijn in hun huidverzorgingsroutine”, besluit Dr. Baharlou.

Tot slot drukt Dr. Baharlou ons nog eens op het hart dat je best een dermatoloog raadpleegt voor advies op maat vooraleer je begint te experimenteren met huidverzorgingsingrediënten, zéker wanneer je gevoelig bent voor huidreacties.