“Retenez que seul La Perla tatoue bien!” Een vreemd visitekaartje vond enkele maanden geleden haar weg naar mijn bureau, gevolgd door de onderarm van collega-redactrice Juliette, een arm die plots een indrukwekkend doodshoofd rijker was. Dat ze bij Emilie La Perla -dé tattoo artiest van België- langs was geweest, dat diens atelier een lust voor het oog was, dat Veerle Baetens’ Broken Circle Breakdown tattoo’s in diezelfde studio waren ontworpen… Kortom: ik moest er gewoon op bezoek!
Klein probleem: mijn afkeer voor naalden. Bijkomende drempel: Emilies afkeer voor de pers. Een onwaarschijnlijke match dus, die toch op een interessante namiddag uitdraaide. Ik overwon mijn angst voor naalden (ernaar kijken doet inderdaad geen pijn…), zij liet me uiteindelijk voorbij haar beruchte balie –de toegang naar een boeiende wereld vol naalden, een collectie schattige kraantjes, doodshoofden én een gezellige kappersstoel.
Eén ding moet je immers goed begrijpen: ook de wereld van tatoeages kent elitetroepen... “Tegenwoordig zijn tattoo’s hot met ‘dank’ aan de Justin Biebers en Rihanna’s van deze wereld. Leuk dat er aandacht voor ons beroep komt, maar het is een dubbel gevoel: tattoo’s worden gebanaliseerd en daar kan ik echt niet tegen. Er zijn verschillende manieren om de kunst te benaderen. Enerzijds heb je de commerciële wijze: mensen tatoeëren erop los, zonder enig opzoekwerk. Ze hebben absoluut geen artistieke visie en zetten gewoon wat de klant vraagt. Die laatste wil meestal de laatste trends, iets wat hij of zij op Pinterest meepikte. Of erger: op een ster heeft zien staan! Ik ken eigenlijk geen enkele ster met een mooie tattoo. Onbegrijpelijk: ze hebben al het geld van de wereld, maar laten toch ondermaatse tekeningen zetten.”
En dan heb je de andere manier, de zogenaamde pirate’s way, Emilie’s stijl. Zij behoort tot de categorie tattoo artiesten –met de nadruk op dat laatste. “Voor mij is dit niet zomaar een job, tattoo’s zijn echt mijn passie en ik ben er 24/24 mee bezig. Als ik niet in mijn atelier sta, werk ik thuis aan een tekening. Als ik niet in België ben, bezoek ik artiesten over de hele wereld. Als ik niet aan het werk ben, laat ik me tatoeëren door mensen die het echt waard zijn.“
Verwar het gemiddelde Bertje Tattoo dus niet met de artiesten. Doe dat wel, en je komt niet verder dan de balie van Emilie’s atelier. “Bullshit outside,” klinkt het streng. La Perla is dan ook geen commerciële shop, maar een plek waar op maat gemaakte creaties worden gezet. “Echte tattoo kenners kiezen artiesten uit om hun stijl, mijn klanten komen hier bewust omdat ze zich in de mijne kunnen vinden. Als dat niet het geval is, probeer ik ze naar een andere artiest te oriënteren.” Of, in het geval van amateurs, aan de deur te zetten!
Hoe wij, tattoo leken, dan een echte artiest kunnen herkennen? “Begin bij de shop, je merkt meteen met wie je te maken hebt. Echte kunstenaars richten hun atelier in, hebben een eigen stijl en esthetiek, denken na over de inrichting. Je stapt echt hun wereldje binnen! Sommigen moeten het van doodshoofden en dode dieren hebben, maar dat is de regel niet. Ik hou bijvoorbeeld erg veel van de jaren zeventig en laat me daardoor inspireren. Het interieur hier verandert eigenlijk constant, onlangs heb ik nog een volledige muur naar beneden gehaald.”
“Dit hoekje heb ik ingericht voor een old school barbier, moest iemand zich ooit geroepen voelen…”
“Het vergt ook heel wat speurwerk. Ik ontmoet veel artistieke mensen en raak via hen aan leuke spullen en materialen. Zo heb ik deze oude tegels verzameld, op een plankje laten monteren en aan de muur geplakt.”
De schilderijen aan de muur zijn originele tekeningen van Emilie en haar collega’s. “Heel af en toe doet het pijn om je kunstwerk de deur uit te zien stappen, dan is het leuk om toch nog de oorspronkelijke tekening te hebben…”
Tekeningen die onderling veel verschillen vertonen. Net als de schilderkunst kent de tatoeage diverse stijlen. “Er zijn echt veel vertakkingen: pointillage, grove ‘borstelstreken’, brute kleuren, schaduwen, geen kleur, meerdere dimensies,,… Onmogelijk ze allemaal op te noemen, elke artiest doet zijn ding.” Emilie zelf volgt de Japanse school: erg donkere achtergronden met sterke kleuren en harde lijnen.
Echte kenners hebben trouwens een verzamelmentaliteit: “Mijn levensverhaal staat eigenlijk op mijn huid. Ik laat me tijdens mijn reizen door verschillende artiesten tatoeëren en verzamel net als mijn klanten grote namen –een beetje zoals kunstverzamelaars. Mijn hand is door de Argentijnse Bara bewerkt, de bloemen door de Spaanse Tomas Garcia. Mijn volledige arm werd door Brujo onder handen genomen en deze vlinder is van Rob Benavides uit San Diego –stuk voor stuk meesters in hun vak!”
De twee skeletten op Emilie’s borst zijn zelfs “vintage”: “Ze zijn gezet door de in Parijs gebaseerde artiest Just. Het gaat eigenlijk om een redelijk oude tekening, ondertussen is zijn stijl veel veranderd.” De tattoo heeft op ingewijden dan ook hetzelfde effect als een vintage Chanel jurk op ons.
“Daarom vind ik het zo jammer dat mensen zich in de tatoeage smijten zonder geïnformeerd te zijn. Sommigen lopen met grote namen rond zonder te beseffen wat ze dragen. Dat is voor mij hetzelfde als een goede wijn niet weten te appreciëren."
Hoe zit het met laseren? Ik ben er in principe tegen, al moet ik toegeven dat ook ik het doe. Dat is dan wel enkel om plaats te ruimen voor een nieuwe tekening. Ik ben nu 32 en heb nog maar één arm vrij (mijn rug is van nek tot knieholte getatoeëerd), dat is toch een beetje frustrerend. Daarom heb ik er reeds een drietal laten verwijderen, waaronder deze op mijn bovenarm: ik wil hem een beetje uitvagen en dan laten overzetten. Ik zal trouwens nog wachten voor ik aan die arm begin, ik wil eerst aan maturiteit winnen. Het wordt mijn laatste project en is dus extra belangrijk.”
Emilie is trouwens niet als enige aan het werk in de studio. “Er bestaat wereldwijd een netwerk tattoo artiesten en het is de gewoonte om elkaar te ontvangen. Er bestaat geen opleiding, geen geheime formule voor deze job: je wordt beter door keihard te werken en altijd te blijven bijleren. Dat doe je door andere artiesten aan het werk te zien, je door hen onder handen te laten nemen, technieken uit te wisselen. Momenteel heb ik een Italiaan op bezoek, die zelf een shop heeft in de buurt van het Como meer. Ik ga er vaak heen om collega’s te ontmoeten, te tatoeëren, te schilderen, te wandelen,… Hij is hier nu voor enkele weken en doet zijn ding, daarvoor heb ik ook een gastenhoekje. Die uitwisseling inspirerend en leerrijk!”
Zover voor de theorie, over naar het echte werk. Hoe begin je aan een tattoo? “Eerst en vooral komen klanten op consultatie: we hebben een kennismakingsgesprek en kijken of we op dezelfde lijn zitten. Indien wel, wordt de tekening in samenspraak gemaakt. ” Klanten met de verafschuwde “commerciële mentaliteit” staan alweer snel buiten. “Er moet sprake zijn van wederzijds vertrouwen. Ik geef alles voor mijn klant, maar moet ook zeker weten dat hij ermee doorgaat en ik hem kan vertrouwen. De gemiddelde tekening neemt me 9 uur werk in beslag, dat wil ik niet voor niets hebben gedaan. Ik heb op dat vlak al veel negatieve ervaringen gehad. Veel mensen snappen niet hoeveel huiswerk dit vergt.”
Eens de eerste schets af is, wordt die met stift op de huid getekend –kwestie van de juiste afmetingen en lijnen te hebben. “Niemand is gelijk, ook al heb je dezelfde maat: tattoo’s ogen en vallen anders op elk lichaam.” De afgewerkte tekening wordt vervolgens op stencil papier gezet en zo op de huid “gestempeld”. Daarover zal de artiest met de naald tatoeëren –er wordt dus niets lukraak op de huid gezet.
Over die naalden gesproken, ik krijg ze met een klein hartje (ik kan er écht écht écht niet tegen!) allemaal te zien: voor elke functie een ander exemplaar. “Je hebt naalden om rechte lijnen te traceren, anderen zijn speciaal ontworpen om te kunnen inkleuren, nog andere zorgen voor een schaduweffect,…” De elektrisch aangedreven naald wordt in een potje speciale inkt gedoopt, waarvan er opvallend weinig wordt gebruikt. “Eigenlijk gaat er echt niet veel inkt in een tattoo: in één potje zitten er zo’n 15 druppels, waarvan je op twee uur tijd nog geen derde gebruikt. Veel hangt natuurlijk af van ‘de hand’ van de artiest.”
Of zo’n kunstwerkje duur is? “Voor een goede tatoeage moet je veel geld neertellen, ik ken artiesten die tot 300 euro per uur vragen. Dat lijkt veel, maar je moet de uren werk naast het tatoeëren zelf meetellen: de research, de consultaties, de tijd achter je tekentafel,… Een tattoo moet je dus echt als een investering beschouwen. Zo kan het zetten alleen van een volledige rugtekening 20 à 40 uur werk in beslag nemen.”
Kleine kanttekening: “Dit is en blijft een activiteit waar bloed aan te pas komen, ethische artiesten springen daar op een verantwoordelijk mee om. Als klanten bloed aan hun handen hebben, zorg ik ervoor dat het direct ontsmet wordt. Stel je voor dat ze de klink van de kleedkamer aanraken, een kop koffie, een stuur,… Je moet echt overal aan denken en alles ontsmetten. Plastieken handschoenen zijn één ding, maar ik pak zelfs de lampen en elektrische draden rond de tattoostoel in: je kan nièt voorzichtig genoeg zijn!”
Emilie tatoeëert sinds haar negentiende over de hele wereld, ondertussen is ze een echte huidexpert geworden. “Ik kan meteen aan iemands huid merken of hij of zij gezond leeft. De kwaliteit van de huid verschilt ook van land tot land. Japanners hebben bijvoorbeeld een zijdezacht velletje, dat is super om op te tatoeëren. Hun huidskleur laat felle tinten trouwens heel mooi uitkomen. Kleur komt ook beter uit op blanken, al is er in Europese landen vreemd genoeg minder vraag naar. Mexicanen zijn dan weer dol op kleur, maar hun donkere huidskleur is op zich niet ideaal. De Mediterrane huid is ook moeilijk: die is erg hard, waardoor inkt minder vlot intrekt.”
De leeftijd blijft natuurlijk een belangrijke factor: “Ik probeer me altijd in te beelden hoe een tatoeage er na tien of vijftien jaar zal uitzien. Het draait daarbij niet echt om het feit dat de huid minder soepel wordt, wel om het los komen van de inkt. Met de jaren gaat die onder je huid bewegen, waardoor lijnen wazig worden. Details of kleine tattoo’s kunnen zelfs helemaal zwart worden –we noemen dat een ‘blow up’. Deels daarom raad ik kleine tattoo’s op bijvoorbeeld de pols, zoals dat nu de grote rage is, af.”
Over rages gesproken: wat zijn de populaire plekken voor een tattoo? Vroeger liet men zich eerst van kop tot teen tatoeëren, daarna pas kwamen de handen aan de beurt. Tegenwoordig laat men eerste de handen of vingers bedekken, wat voor mij eigenlijk sociale zelfmoord is. Bovendien verouderen vingers heel slecht, je bent bijna zeker van een blow up. Aan meisjes die een tattoo op de buik willen, vraag ik ook altijd of ze nog kinderen willen. Een zwangerschap rekt die huid echt extreem uit: dat is een te groot risico voor de tattoo, geen goed idee dus.”
Tenslotte zijn er ook plekken die pijnlijker zijn dan anderen. De nek is er zo één, omdat de harde huid daar minder snel inkt opneemt…
Emilie maakte enkele jaren geleden een uitzondering op haar “enkel ingewijden” filosofie: ze zette Veerle Baetens voor Broken Circle Breakdown in de verf.
“Felix Van Groeningen had me oorspronkelijk gecontacteerd om meer te weten over het leven van een tattoo artiest. Ik kende hem niet, maar vind hem ondertussen fantastisch. Voor mij is hij een echte artiest die respect verdient, ook al is hij absoluut niet geïnteresseerd in tatoeage. Hoe dan ook, na enkele ontmoetingen vroeg hij me de tattoo’s voor zijn hoofdpersoon te ontwerpen. Ik ben op de set geweest en heb de fittings met Veerle Baetens meegemaakt. Ook daar moesten we bekijken hoe mijn ontwerpen op haar lichaam vielen, of ze goed tot hun recht kwamen. Van mijn creaties zijn later een soort stickers gemaakt, die dagelijks door de visagisten op de set werden bijgewerkt.”
Een geslaagde samenwerking dus: “Veerle zei me later hoe vreemd het voelde om na een draaidag met haar tattoo’s te gaan winkelen. De lokale bakker en slager behandelden haar plots op een volledig nieuwe manier… Ze vond het wel grappig om eens in mijn vel te kruipen! ”
Het vel van een gepassioneerde artiest dus, die Japanners als hét perfecte schilderdoek beschouwt, die muren volschildert en weer neerhaalt, die grootmeesters verzamelt, die drie paspoorten per jaar verbruikt én die mijn naaldenangst een beetje kleiner heeft gemaakt...
(Beeld: Marloes Desterbecq)
