Regisseur, cabaretier en parfumkenner Lieven Debrauwer over de opkomst van nicheparfums.
Een zingende cineast met een passie voor parfum, Lieven Debrauwer laat zich niet makkelijk in een hokje stoppen. Passie is de leidraad in zijn leven die hem van achter de filmcamera tot op het podium bracht.
Wat was er eerst: de liefde voor film of voor parfum?
Film. Ik was al sinds mijn kinderjaren bezig met het maken van films. Eigenlijk wou ik toneel spelen maar ik was te schuchter, daarom ben ik maar achter de camera gekropen. Mijn interesse voor parfums kwam er in mijn studententijd. Als tiener droeg ik enkel parfums uit de supermarkt waarop duidelijk stond dat ze voor mannen waren. Het was pas toen mijn tante me tijdens een bezoekje aan mijn kot in Gent een flesje Lagerfeld Cologne cadeau deed, dat ik besefte dat er nog zoveel meer geuren bestonden. Dat was een openbaring. Het parfum was zeer zoet wat ik vreemd vond voor een mannenparfum. Toen het leeg was, heb ik meteen een nieuw flacon gekocht, een hele investering als student! Omdat ik het flesje zo mooi en verfijnd vond, kon ik het niet over mijn hart krijgen om het weg te gooien. Dat was het begin van mijn collectie die intussen 130 parfums en 500 flacons telt.
Een flinke collectie. Waar bewaar je die?
In mijn parfumkamer. Die is helemaal aan mijn parfumcollectie geweid en alles staat er netjes tentoon gesteld. Sinds vorig jaar organiseer ik er geleide bezoeken voor groepjes van zes personen. Omdat de mensen nogal lang moesten rechtstaan heb ik mijn presentatie in een overzichtelijke powerpoint presentatie gegoten. Ik kreeg steeds vaker de vraag of ik ook grotere groepen wou ontvangen maar dat was onmogelijk bij mij thuis. Zo is het idee ontstaan om een voorstelling over parfum in elkaar te steken en door Vlaanderen te touren.
Waar haal je je kennis over parfums vandaan?
Naarmate mijn collectie uitbreidde, nam ook mijn kennis over parfum toe. Aanvankelijk ving ik hier en daar iets op in de parfumerieën, later ben ik veel beginnen lezen om me echt in de materie te verdiepen. Vijf jaar geleden raakte ik bevriend met Sylvaine Delacourte van Maison Guerlain in Parijs. Als ik in Parijs ben, blijf ik bij haar logeren. We praten vaak over parfum en dan pols ik aan de ontbijttafel steeds naar de nieuwigheden. Af en toe licht ze een tipje van de sluier op maar ik moet beloven dat ik mijn mond hou. Gelukkig kan ik zwijgen!
Intussen heb ik goede contacten in de wereld van de parfumerie en krijg ik de kans om kostbare collecties mee te nemen op tournee. Zo heb ik een heel mooi gamma van Les Exclusifs Chanel en Atelier de Cologne.
Ligt jouw liefde bij nicheparfums of kan een commerciële geur je ook boeien?
Er zijn natuurlijk de wereldberoemde klassiekers zoals Shalemart van Guerlain en Chanel N°5. Die zijn gewoon in de commerciële parfumketens te koop maar groeiden intussen uit tot legendarische geuren. Als parfumliefhebber vind ik het vooral belangrijk om de leuke verhalen achter deze parfums te kennen. Zo gingen Ernest Beaux, de maker van Chanel N°5, en Jacques Guerlain, de createur van Shalemart, de weddenschap aan om elkaar parfum na te maken. De winnaar mocht het parfum, weliswaar onder een andere naam, op de markt brengen. Zo is Liu van Guerlain ontstaan, het is eigenlijk een kopie van Chanel N°5.
Heb je zelf de ambitie om een parfum te maken?
Niet echt. Er zijn al veel parfumhuizen, al dan niet verbonden aan modehuizen, die echte parfumklassiekers op de markt brachten. Daar zitten mensen achter die hun vak kennen.
Ik heb een ander vak geleerd tijdens mijn studie fotografie, later volgde de filmschool. Toen ik besliste om cabaretier te worden, ben ik zangles gaan volgen. Ik weet niet of ik zin heb om nu nog een bij te scholen tot parfummaker. Er is een verschil tussen een passie hebben voor iets en de nood hebben om het zelf effectief te doen. Ik weet ook niet of ik er de geschikte persoon voor ben, ooit nam ik eens deel aan een workshop parfum maken en de geur van het resultaat was niet te harden. Toen besefte is pas echt dat parfums maken een vak op zich is. Het is niet omdat iemand noten kan lezen dat die persoon in staat is een mooie compositie te schrijven. Een parfum op maat laten maken, spreekt me dan wel weer aan. Helaas tel je daar bij Guerlain zo’n 30.000 euro voor neer.
Hoe definieer jij een niche parfum?
Nicheparfums zijn voor mij karakterparfums, gewaagde parfums. Ze zijn ook kwalitatief hoogstaand, vandaar de iets minder toegankelijke prijs. Je kan het vergelijken met de haute couturecollecties in de wereld van de mode. Er zijn heel wat parfums die om commerciële redenen worden gelanceerd. Vaak zit er een hele marketingstrategie achter. Dat zijn meestal geuren die de grote massa willen behagen. Nicheparfums willen dat niet, ze willen een bepaald publiek bereiken.
Wie grijpt naar nicheparfums?
Mensen die houden van kwaliteit. Ze zijn bestemd voor personen met pit en karakter. Voor mensen die iets anders willen.
Hoe begin je aan de zoektocht naar een parfum dat je bij past.
Laat je goed adviseren. Het is belangrijk dat de persoon die je helpt veel productkennis heeft en de verschillende ingrediënten goed kent. Stel jezelf de vraag: wat draag ik graag? Is mijn slaapkamer romantisch, strak of wit? Eet ik liever een dessertje een hartig voorgerecht? Dat heeft allemaal invloed op de keuze van je parfum. Een goede adviseur kan je zoektocht naar een parfum vergemakkelijken maar je moet uiteindelijk kiezen met je eigen neus. Ik raad mensen daarom af om een parfum aan iemand cadeau te doen.
Wat is het grote verschil tussen mannen en vrouwenparfums? En hoe zit het dan met unisex geuren?
Het cliché zegt dat mannenparfums doorgaans scherp en kruidig zijn, vrouwenparfums eerder bloemig en zoet. Maar ik hoor heel vaak dat vrouwen graag mannenparfums ruiken en zelfs dragen. Thierry Wasser, parfumeur bij Maison Guerlain zei ooit: ‘Le parfum n’a pas de sexe’. Mannen- en vrouwenparfums zijn ontstaan vanuit een marketinggegeven en dienen als een richtlijn voor de klanten. Net zoals een man een broek draagt en een vrouw een rok. Maar dat is nu helemaal niet meer zo. In de parfumwereld gebeurde een gelijkaardige verschuiving. Ik draag zelf ook wel eens een vrouwenparfum. Amouage is een nichelijn met mannen en vrouwen parfums maar ik kies voor de vrouwengeur.
Ben je trouw aan één bepaalde geur?
Ik heb 130 parfums, dus nee. Ik vergelijk het met een kleerkast, daar hangen ook geen tien rode jurken of tien zwarte hemden in. Net zoals je ’s ochtends een outfit samenstelt die bij je humeur en je dagtaak past, kies ik een parfum dat bij dat alles aansluit. Soms heb ik zin in een geur die me omhelst, dan weer iets sprankelends of een parfum dat net zegt: ‘laat me met rust’.
Ben je zelf gevoelig aan de geur van mensen? Zegt hun parfum iets over hen?
Ja, een parfum is een deel van het geheel maar niet iedereen is daar even bewust mee bezig. Soms vragen vrouwen tijdens mijn lezingen om hun parfum te ruiken maar wanneer ik in de buurt van hun hals kom, ruik ik vaak niets. Ik ruik wel de geur van de mottenballen in hun kledij, ik ruik mufheid van de sjaal die ze aanhebben, ik ruik het glas wijn dat ze gedronken hebben en ik ruik aan hun handen dat ze sigaretten gerookt hebben. Maar ik ruik geen parfum. Veel mensen denken dat een paar druppeltjes achter de oren en op de polsen volstaat om drie dagen fris te ruiken. Dat is dus niet waar.
Zijn er trends in parfums?
Ja, de iets meer gewaagde en intense geuren zijn aan een opmars bezig dankzij het succes van de nicheparfumerieën. Bijna alle modehuizen met een parfumlijn hebben, hebben daarnaast ook een nichelijn met exclusieve geuren. In de commerciële parfumerieën blijft de vraag naar frisse, lichte parfums groot. Nichemerk Atelier de Cologne biedt een mooi alternatief. In tegenstelling tot de naam doet vermoeden maken zij geen colognes maar eau de parfums met de allure van een cologne. Het voordeel is dat de geur langer houdt.
Draag je zelf elke dag parfum?
Ja. Het zou een ramp zijn mocht ik op een dag niet meer kunnen ruiken, dat zou even erg zijn als blind of doof worden. Alle zintuigen zijn heel belangrijk voor mij.
Favoriet parfum?
De eerste liefde die blijft hangen, ook bij parfums. Ik ben dus nog steeds dol op Lagerfeld Cologne, het parfum dat ik van mijn tante cadeau kreeg. Mijn andere grote en blijvende liefde is Shalimar van Guerlain.
