Parijs, een grijze donderdag, een grijs gebouw. Voor mijn neus worden meters en meters aan fragiele rode kant uitgerold, het begin van een cape die Roodkapje groen van afgunst zou maken. De creatie is bestemd voor een opmerkelijke paspop: geen wespentaille voor deze mannequin, wel een gezond maatje meer. Onverwacht, maar dat heb je nu eenmaal met Haute Couture: het verrast je keer op keer!
Ik bevind me in het atelier van Alexis Mabille, sinds 2012 lid van het prestigieuze clubje Franse Haute Couture ontwerpers. Hij deelt die titel met grootheden als Chanel, Dior en Maison Martin Margiela –in het totaal zijn ze met z’n dertienen.
Wat maakt hen nu zo uniek? Wat is Haute Couture eigenlijk? Wat maakt het zodanig speciaal, dat de term een dubbele dosis hoofdletters verdient? “Haute Couture staat in de eerste plaats voor uitzonderlijke techniek en doorgedreven vakmanschap.” legt Mabille uit. “Mensen denken vaak aan bombastische, fantasierijke creaties, maar het kan net zo goed om een sobere, zwarte broek gaan. Zonder goede techniek valt dat creatieve gedeelte in het water. Je zal het verschil, zelfs voor een broek, met bijvoorbeeld prêt-a-porter meteen merken: de broek volgt exact de vorm van je lichaam, vertoont geen enkele naad, heeft perfect ingebouwde zomen, is uit de beste materialen opgetrokken,… Haute Couture is echt een kunst!”
Een kwaliteitslabel dus, dat niet zomaar wordt toegekend. De criteria, gehandhaafd door de Fédération Française de la Couture, zijn streng, en niet weinig doorspekt van Frans chauvinisme: “Haute Couture is eigenlijk Frans levend patrimonium. Je bent als ontwerper verplicht je atelier hier in Parijs te vestigen en er wordt van je werk verwacht dat het de Franse tradities en spirit weerspiegelt. Verder moet je met bedreven vakmensen werken en artisanale technieken handhaven –hier wordt alles met de hand gemaakt, machines zijn uit den boze!” Het is dan ook geen uitzondering meerdere weken aan één creatie te werken, time is geen money in deze business: “Het is niet erg als ik uren aan één borduursel werk of twintig keer opnieuw een dure stof verknip bij wijze van test, kwaliteit primeert hier boven strategische kosten.”
Alexis Mabille is een redelijk jong modehuis, amper tien jaar oud. In 2005 begon de ontwerper een uniseks prêt-a-porter lijn, ondertussen ontwerpt hij uitsluitend voor vrouwen en is het hele Haute Couture luik erbij gekomen. Mabilles androgyne origines blijven zich wel opdringen in zijn stijl. De vlinderstrik, uniseks accessoire bij uitstek, is voor dit huis dan ook wat de camelia bloem voor Chanel is. “Clichématig kent het mannenuniversum geen fantasie en frivoliteit, terwijl de vrouwengarderobe uitpuilt van tierelantijntjes. Ik vind het leuk beiden door elkaar te mengen. Voor mij is niets eleganter dan een vrouw met een beetje mannelijke rigeur in haar look, gemixt met frivole elementen. Een ultra gesofisticeerde, kanten beha onder een breed mannenhemd: vuurwerk!” Een typisch Frans idee, denk maar aan de legendarische smoking van Yves Saint Laurent: 10/10 dus voor vaderlandsliefde, de beruchte Fédération zal het graag horen!
Het grote prestige ten spijt, is Haute Couture hier en daar slachtoffer van een oubollig imago. Een legertje naaisters die je jurk in elkaar steken, als waren het de muisjes van Assepoester, is dat nog van deze tijd? En wie kan dat nog betalen? “Onzin,” meent Mabille, “We werken met artisanale methoden, maar die kunnen ook modern zijn. Ikzelf ben dol op kant, maar heb collega’s die met gesmolten plastiek werken, hoogtechnologische stoffen weven, enzovoort. Verder is het ook een misvatting dat niemand nog Haute Couture koopt. Historisch gezien was de Europese bourgeoisie er als eerste bij, tegenwoordig komen mijn klanten vooral uit het Midden-Oosten en Azië. Het gaat dan om industriële magnaten of voltallige koninklijke families. Af en toe krijg ik ook Europeanen en Amerikanen over de vloer, in dat laatste geval meestal uit Californië. De markt is er meer dan ooit, alleen zijn deze klanten wat discreter, minder ostentatief.”
Een groot deel van Mabilles creaties wordt op huwelijksfeesten in Qatar of Dubai gedragen. Duizenden vrouwen, gehuld in de mooiste Westerse Couture, troepen er samen voor een gezellig onderonsje –mannen feesten traditioneel in een andere zaal. Spetterende modefeestjes dus achter gesloten deuren, geen Hello Magazine of Paris Match toegelaten hier. “Dat stoort me niet, je moet het mysterie rond Haute Couture respecteren…”
“Alles is op maat gemaakt, rond het lichaam geboetseerd. Op basis van haar maten, maken we eerst een persoonlijke paspop voor elke klant, daarop slaan we aan het ontwerpen. We zullen ook nooit iets afwerken zonder dat ze het tientallen keren heeft gepast.” Dat verklaart meteen de genereuze vormen van het mannequin in Mabilles atelier. De meeste klanten hebben trouwens appartementen in Parijs of Londen, of ze huren volledige hotelverdiepingen af, kwestie van dichter bij hun ontwerper te zijn tijdens het passeizoen.
“Na verloop van tijd schep je een band, leer je de hele familie kennen Mijn jongste klant ooit was een éénjarige, ik ontwierp een jurkje voor haar eerste verjaardagsfeest. Dat bewijst hoezeer zij ook met de traditie van Haute Couture opgroeien: ze weten hoe het in zijn werk gaat, vinden het normaal en accepteren het prijskaartje dat eraan hangt. “ Over prijskaartjes gesproken, er wordt nièt over gesproken… –het “mysterie”, weet je wel- maar een kleine zoektocht op het net levert hallucinante bedragen van tientallen duizenden euro’s op. Voor die prijs verwachten ze uiteraard perfectie, fouten worden niet getolereerd. “Dat maakt van Haute Couture een delicate onderneming, er komt zoveel meer bij kijken dan het ontwerpen en maken alleen. De klant verwacht een luxe service, met de nodige egards te worden behandeld en wil uiteraard van geen blunder weten. Vergelijk het met de conciërge van een luxehotel: de omgang met onze klanten is een job op zich.”
Een job die Myrthe Mabille, de Nederlandse schoonzus van de ontwerper, uitvoert. Zij houdt de sociale agenda van haar klanten in het oog –stel je voor dat een kennis op eenzelfde bruiloft een ontwerp uit eenzelfde stof draagt!-, reist heen en weer tussen Londen, Qatar en Seoul om maten op te nemen, spendeert uren aan de telefoon met persoonlijke assistenten om het transport van Mabilles creaties te verzorgen, mag de brokken lijmen als een klant voor een bruiloft in Parijs landt, maar haar jurk op het vliegveld van Abu Dhabi is vergeten, kent de juwelenkisten van haar klanten uit het hoofd en adviseert deze tiara of die smaragd met dat nieuwe ontwerp te dragen,… Kortom: deze vrouw kan een boekje opendoen over het wel en wee in Haute Couture land. Myrthe pakt de sky is the limit toestanden van haar vak aan met de praktische nuchterheid die onze Noorderburen eigen zijn, een grappige combinatie die nu en dan voor vreemde situaties zorgt. “Soms maak ik me echt zorgen als ik aan het vliegveld van Dubaï door een geblindeerde wagen wordt opgepikt en na een rit van drie uur in de woestijn nog steeds geen levende ziel of huis ben tegengekomen: word ik ontvoerd?? Plots verschijnt er dan een kast van een huis in the middle of nowhere en herken ik de vertrouwde gezichten van onze klanten. Altijd een opluchting…”
Mabille zelf vindt het transport van zijn creaties fascinerend: “Er mag geen plooitje in zitten bij aankomst. We zetten een jurk dus op een paspop, binden die in een houten kist vast, omringd door mousseline om kreuken tegen te gaan, steken die kist in een container en zetten het geheel op het vliegtuig. Grote veilinghuizen en musea doen hetzelfde met hun kunstwerken. Echt grappig!” Klinkt het. “Behalve als je in allerijl een nachtvlucht moet nemen om met de douane te gaan onderhandelen omdat de kist te groot blijkt,” voegt Myrthe er nuchter aan toe.
Buiten oogt Parijs nog steeds grijs, met spijt in het hart verlaat ik het gezellige boudoir van Alexis Mabille. Ik moet huiswaarts keren, een rit van drie uur, Myrthe zelf maakt zich op voor een trip naar het Verre Oosten, een vlucht van langere duur. Ik heb 1001 dromen over de kisten vol Haute Couture die ze straks in haar bagage heeft steken, maar die zullen nooit worden bevestigd: magische mode, daar hoort een vleugje mysterie bij!
(Beeld: Eva Vlonk)
