Kanye West en mode, het is lang een moeizame relatie geweest. Vergelijk het met de schrijnende beelden op de gemiddelde speelplaats: een kind wil er koste wat kost bijhoren, maar het “in”-groepje moet hem niet hebben. Bovendien vindt niemand noch zijn kleren, noch die van zijn vriendinnetje mooi. Neen, Kanye mocht lange tijd niet meespelen in de modespeeltuin. Over Kardashian is het zelfs notoir dat ontwerpers haar weigerden te kleden. Misschien de reden waarom het koppel dan maar naakt de bladen sierde?
Daar is op een paar seizoenen tijd verandering in gekomen. Het hyper selecte Maison Martin Margiela neemt de tourkostuums van de rapper voor haar rekening, om maar een voorbeeld te noemen. Wests “doorbraak” valt echter in het niets in vergelijking met die van zijn vriendin. Riccardo Tisci, Albert Elbaz, Phoebe Phillo, Carine Roitfeld, Karl Lagerfeld: ze ontvangen de reality ster tegenwoordig met open armen en voorzien haar pasgeboren ukje van een jaloersmakende garderobe -dat alles uiteraard gedetailleerd uit de doeken gedaan op haar springlevende Instagram account.
En Kimye, zoals ze door hun fans worden genoemd, zijn niet de enige die de “reality onderwereld” zijn ontgroeid. De Franse Nabilla, bij onze zuiderburen bekend geworden dankzij het equivalent van Big Brother- mocht deze zomer in Jean Paul Gaultiers haute couture defilé opdraven. Ook landgenote Zahia –de schandaalgrage prostituee die enkele jaren geleden ei zo na de volledige nationale voetbalploeg ten onder hielp- kan rekenen op vrienden in hogere kringen. Met de steun van niemand minder dan Karl Lagerfeld lanceerde ze ondertussen een succesvol lingerielabel. En dat terwijl diezelfde Lagerfeld in volle jaren negentig, toen de aristocratische Ines de la Fressange nog zijn muze was, niet eens de naam “Claudia Schiffer” over de lippen kreeg –een naar zijn normen te vulgair starlet.
Vanwaar die plotse ommekeer? Waar is het legendarische snobisme van de ontwerpers naartoe? Hoe komt het dat Kardashian en co, tot voor kort uitgespuwde stijlparia’s, plots tot stijliconen worden gebombardeerd?
GEWENNING AAN REALITY
Eerst en vooral is er het feit dat het reality concept deel is gaan uitmaken van onze cultuur en we er langzaamaan milder voor worden. Sterker nog: ook van bovenaf wordt in zekere zin aan reality gedaan.
We willen weten wat Kim Kardashian bezighoudt, maar eisen ook een blikje achter de schermen van pakweg de royals. Kate en William poseren met baby George in de ouderlijke tuin (“Marie, kom kijken: de Middletons hebben rododendrons geplant!!”), de wereld wil weten wat er in Kate’s winkelkar zit en William moet in een interview uitleggen hoe hij de babykamer wil inrichten.
Hetzelfde geldt voor de oppergoden van de modewereld. Dankzij programma’s als America’s Next Topmodel, Project Runway, The Face, The Hills, etc werd de reality weg naar de modewereld vrijgemaakt. Geen hoge stijlpiet die tegenwoordig niet in zo’n show opdraafde of tenminste het idee in overweging nam. Zelfs Anna Wintour geeft toe aan de universele vraag naar “een kijkje achter de schermen”. Het begon met de veelbesproken documentaire –reality wordt bij de elite een “documentaire” genoemd…- The September issue. Straks draaft ze ook op in The Fashion Fund, een zoektocht naar nieuw ontwerptalent in de VS. Kijkers smullen nu al bij het idee van de hopelijk theatrale sneren van jurylid Wintour…
Voyeurisme zit er nu eenmaal goed ingepompt in onze cultuur. Een façade, een publiek imago, voldoet niet langer. Het publiek wil persoonlijkheid zien en wil de man of de vrouw achter het label kennen. Een evolutie die ook insiders opmerken. Tim Blanks, hoofdredacteur van Style.com, vertrouwde het ons enkele maanden geleden nog toe: “Het is tegenwoordig onmogelijk niet mee te doen, zelfs extreem discrete gevallen als Raf Simons of Haider Ackermann zien dat in: je moet je eigen merk vertegenwoordigen en dat het liefst met veel spektakel.”
Kortom, de grenzen tussen mode- en reality land zijn geopend, goed voor verkeer in beide richtingen. Als Anna Wintour aan de reality tour mag, waarom zou een Kardashian zich dan niet in de Vogue regionen mogen begeven?
LUCRATIEVE FASCINATIE
Het reality concept wordt dus steeds beter geaccepteerd, en in haar kielzog ook Kim Kardashian. Een andere belangrijke factor voor haar succes is de publieke fascinatie die ze losmaakt en het feit dat mode-insiders daar graag een graantje van meepikken.
Je zou toch denken dat iemand die haar hele leven uit de doeken doet, niet langer boeit. Desondanks blijft ze miljoenen kijkers lokken. Het feit dat iemand zonder duidelijk talent- iemand waarop universeel wordt neergekeken zelfs- tòch een sterrenleven kan leiden, toch op de thee mag bij Andre Leon Talley en toch wordt aangekleed door Riccardo Tisci, spreekt tot de verbeelding. Hier vindt, hoe onbewust ook, een potje identificatie plaats: als zij het kan, kan de kijker het ook. Dat simpele idee, dàt doet dromen, dat fascineert. En dus wil het publiek weten wat Kim zoal nog kan bereiken, wil het op de hoogte blijven van elke stap naar boven -of juist naar beneden.
Een fascinatie die designers op hun beurt fascineert -en tussen haakjes: ook hun design kassa goed doet rinkelen…
CHOC IS (OPNIEUW) CHIC
Gewenning en fascinatie leggen voor een Kim Kardashian dus de weg open naar het MET Gala, maar ook haar showgehalte en de controverse die ze met zich meebrengt, helpen een handje. Puur economisch is het voor een designer inderdaad interessant om een gouden kip als Kardashian voor zijn wagen te spannen, maar is dat wel verenigbaar met het stijlvolle, chique imago van zijn modehuis? Critici vinden van niet, al stappen steeds meer huizen juist heel bewust van dat elitaire af.
Neem nu Jean Paul Gaultier, die zijn keuze voor de controversiële Nabilla deze zomer met klem verdedigde: “Ze heeft niet alleen haar uiterlijk mee, maar heeft ook ‘iets’ meer, ze straalt iets extra uit…” Daar is dat fascinerende aura weer! Gaultier is trouwens één van de eerste die zich tegen de chic/niet chic code verzette en er zijn hele stijl op uitbouwde. Toen de grote couturier begin jaren negentig een kegelbeha voor Madonna ontwierp, fronsten heel wat wenkbrauwen. Drie decennia later heeft zijn creatie een iconische status bereikt, het vulgaire popsterretje van weleer ook trouwens. Gaultier kraakt codes en conventies en plooit ze naar zijn eigen wil. Man/vrouw, lingerie/gewone kledij, religie/heiligschennis, maar ook chic en trash worden vrolijk door elkaar geflanst. Alledaagse objecten, soms zelfs afval, verwerkt hij schaamteloos in zijn haute couture creaties: omdat het beste van deze wereld soms gewoon bij het grof vuil (of in een reality show) te rapen valt… Een idee dat ook in de tegenwoordig weer zo hippe pop art beweging hoog staat aangeschreven.
LIEVER TRASH DAN BOURGEOIS
Over popcultuur gesproken: vergeet ook Sofia Coppola niet, noch de manier waarop ze Paris Hilton vorig jaar even uit de vergeetput viste. De bekroonde regisseur fotografeerde de ster in haar huis in LA, een megalomaan kitschfest dat Coppola gebiologeerd achterliet: “Paris is echt een pop icoon en heeft een fantastisch gevoel voor humor. Ze was één van de eersten om zichzelf tot een merk om te toveren en is 100% toegewijd aan die stijl.”
Zo zie je maar, Tim Blanks’ uitspraak werkt blijkbaar in beide richtingen. Niet alleen wil het publiek “de man achter” een label ontdekken, ook een schijnbaar onbelangrijk persoon kan een label worden. Een merk dat fascineert en goed verkoopt, ook al weten we niet echt wat we op cultureel vlak aan Paris Hilton te danken hebben. Om het met een zin uit Kanye Wests hit Niggas in Paris te zeggen: “No one knows what it means, but it’s provocative, it gets the people going!”
Paris Hilton dus, te benaderen als een soort plastieken kunstwerk. Over plastiek gesproken, over naar Karl Lagerfeld en zijn plotse “vriendschap” met Kim Kardashian. De ontwerper liet zich onlangs deze fijne quote ontvallen: “In de bourgeois mentaliteit heeft plastiek een slechte reputatie, daarom vind ik het leuk er iets moois uit te maken. Ik hou van de geur van plastiek! Ik eet geen bubble gum, maar hou wel van zijn geur…” Je hoort het goed: voor een modegod als Lagerfeld zal Kardashian nooit goed genoeg zijn, wel geniet hij van de sfeer rond haar persoon. Hoezeer hij zijn gepoederde neus ook optrekt voor trash, liever sterven dan bourgeois te worden genoemd. Choc is nu eenmaal het nieuwe chic…
ASSEPOESTER
“Chic” en “bourgeois” zijn niet de enige codes die worden gekraakt, ook schoonheidsidealen krijgen een harde klap te verwerken. Eigenlijk doet Kardashian in modetermen àlles verkeerd, van haar gebrek aan stijl tot haar ronde figuur –dat laatste ronduit een misdaad in modeland.
Een verfrissende misdaad, dan wel. Designers zijn haar figuur niet gewend en staan voor een uitdaging, eentje die steeds meer van hen met plezier aangaan. Aan Riccardo Tisci’s recente ontwerpen voor de ster te zien, vindt hij het trouwens best leuk voor de verandering een model mét voorgevel te hebben. 
Bovendien vormt Kardashian de perfecte Assepoester, oftewel het ideale slachtoffer voor een goede oude make-over: van modeparia tot stijlkoningin! Carine Roitfeld ging de uitdaging in elk geval niet uit de weg, zij hees de ster voor haar CR Fashion Book in een parade aan grote designers. Gedaan met strakke jurken en decolletés. Brave truitjes, confituur make-up en een gouden beugel moesten met het oude imago van de ster botsen. “Kijk wat Roitfeld kan!!” leek de shoot te schreeuwen. “Ten eerste is ze mooi en in de modewereld is dat een talent. Ten tweede is ze controversieel, maar dat was ook Marilyn Monroe en ik hou van controversiële mensen,” aldus de schokgrage Roitfeld. Een paar jaar geleden deed ze met haar beruchte porno chic nog stof opwaaien, vandaag doet ze dat door een rondborstige reality ster ongegeneerd mooi te noemen en haar in de meest exclusieve labels te steken. Daar is die chic/choc clash weer.
En dus zijn Lagerfeld en Kris Jenner tegenwoordig vier biker handschoentjes op één buik. De Kardashians en de mode-elite: vriendjes voor het leven?
AAN TAFEL!
Of toch maar tot de volgende speeltijd? Of de liefde tussen de beroemde TV-clan en modeland een blijvend fenomeen wordt, valt nog te zien.
Het blijkt immers niet zo gemakkelijk een een blijver te zijn en écht serieus te worden genomen. Victoria Beckham, Mary-Kate en Ashley Olsen, Olivia Palermo: de weinigen die de limieten van het popsterrendom wisten te verzetten, zijn op een hand te tellen. Hoe hard het wereldje is, getuigden de tranen van ijskoningin Posh toen het publiek haar op de New Yorkse modeweek in september 2012 duidelijk maakte dat ze zich –na 8 seizoenen keihard werken- eindelijk een échte ontwerpster mocht noemen. Ze is niet langer hofnar op het grote modebanket, maar heeft haar plaatsje aan tafel veroverd. Een positie die voor de meeste reality Assepoesters van deze wereld niet is weggelegd: het is niet omdat je een glazen design muiltje krijgt aangeschoven dat je ook mee aan tafel mag schuiven… Daar is een enorme dosis écht talent voor nodig.
