Glamoureuze Hollywood-actrice, muze van de Franse New Wave cinema, sixties stijlicoon, burgerrechtenactivtiste, en FBI-doelwit. Hoe contradictoir het ook klinkt, elk van deze beschrijvingen past als gegoten bij de tragische figuur van Jean Seberg. Het leven van de ranke it-girl turned persona non grata leest dan ook als een roman…
Had ze geen eigenwijze grootvader gehad, dan heette Jean Seberg gewoon Carlson. Maar toen opa Edward in het leger trad, besloot hij dat de Nieuwe Wereld te dicht bevolkt was met Carlsons, en dus veranderde hij zijn familienaam naar Seberg, dat hem deed denken aan klaterende bergrivieren in de Zweedse bergen. Tientallen jaren later ziet de actrice op 13 november 1938 het levenslicht in een pietepeuterig dorpje in het Amerikaanse midwesten.
Jean Seberg arriveert in Londen voor de première van haar eerste film, de blockbuster Saint Jean.
Golden girl
De piepjonge Jean maakt haar filmdebuut in 1957 wanneer ze uit niet minder dan 18.000 kandidates wordt gekozen om de titelrol te spelen in blockbuster Saint Joan, die het verhaal van de controversiële Jeanne d’Ark vertelt – een voorteken naar haar eigen omstreden leven? Maar de film flopt grandioos en Seberg wordt door de pers op de brandstapel gegooid. Producent Otto Preminger belooft haar een tweede kans in de prent Bonjour Tristesse en zo belandt Jean voor het eerst in haar toekomstige tweede thuisland Frankrijk.
Op de set van Bonjour Tristesse valt de schoonheid voor de charismatische François Morieul en algauw stapt ze met hem in het huwelijksbootje. Ze woont in la douce France tijdens de hoogdagen van de vernieuwende New Wave cinema en mag zich al snel een icoon noemen van deze filmstroming. Voor haar rol in de kaskraker Au bout de souffle, waarin ze samen met Jean-Paul Belmondo acteert, wordt ze de hemel ingeprezen, een wereld van verschil met de giftige kritieken uit haar prille acteercarrière.
Niet alleen haar acteerprestaties, maar ook Sebergs stijlgevoel maken indruk. Met haar korte kopje, eenvoudige t-shirts in Bretoense streep en naturelle make-up valt ze op tussen de zwaar opgemaakte it-girls uit deze periode. Menig jong meisje adoreert haar modieuze looks en zo wordt algauw een van de grote stijliconen uit de jaren zestig.
Maar wanneer het einde van the swinging sixties aanbreekt, loopt ook Jeans huwelijk met Morieul op z’n laatste benen. De actrice is steeds vaker te vinden in Hollywood. Maar daar komt abdrupt een einde aan wanneer ze op de zwarte lijst van de grote Hollywood studio’s belandt. Reden? De FBI.
FBI-intriges
In volle sixties politieke paranoia steunt Jean namelijk de NAACP, een burgerrechtenorganisatie die zich het lot van Afro-Amerikanen aantrekt. Ook de Black Panter Party krijgt grote sommen geld van de actrice en dat alarmeert de Amerikaanse overheidsdienst. Jean wordt het slachtoffer van COINTELPRO, een programma waarbij verdachte sujets op systematische wijze worden geïntimideerd en zwartgemaakt om hun imago bij het grote publiek ten gronde te richten. In geclassificeerde documenten die jaren later publiek worden gemaakt staat te lezen dat de FBI geruchten had laten verspreiden via de media dat Jean zwanger was van een vooraanstaand lid van de Black Panter Party.
Seberg was op dat moment effectief zwanger, maar wel van haar tweede echtgenoot Romain Gary. De intimiderende FBI-strategieën werken en de gevoelige Jean wordt steeds radelozer. In 1972 trouwt ze voor een derde keer, ditmaal met filmmaker Dennis Berry, maar ook deze verbintenis kan haar geen vreugde schenken. De actrice vervreemdt van haar echtgenoot en belandt in de armen van Ahmed Hasni. Seberg is zwaar depressief en onderneemt verschillende zelfmoordpogingen. Ze slaagt in haar lugubere opzet op 30 augustus 1979, wanneer ze spoorloos verdwijnt.
Seberg met haar tweede echtgenoot, schrijver Romain Gary
Zelfmoord (of niet?)
Het levensloze lichaam van Seberg wordt negen dagen later gevonden op de achterbank van haar auto, gewikkeld in een dekentje. Naast haar ligt een zelfmoordbriefje gericht naar haar zoon. Daarin staat te lezen: “vergeef me, ik kan niet meer met mijn zenuwen leven”. Maar er gaan geruchten de ronde dat de dood van Seberg allesbehalve een zelfmoord was. Waar het officiële politierapport spreekt van een overdosis barbituraten – er werd een leeg flesje met het medicijn naast haar gevonden – bevat haar bloed zo’n hoog alcoholpercentage dat ze comateus moet geweest zijn en onmogelijk zelf in haar auto kan geraakt zijn. Zat de FBI ook achter haar zogenaamde zelfmoord? Sebergs dood zal altijd in nevelen gehuld blijven.
