Mode is overal aanwezig, zelfs in de virtuele wereld – in zuiver digitale versie en heel wat andere vormen. En dat roept heel wat vragen en discussies op.

Ons leven verloopt steeds meer digitaal. Sommigen reageren enthousiast, anderen – voorlopig nog – afwachtend. De virtuele wereld dringt tot diep in ons dagelijkse bestaan binnen, binnenkort zelfs tot in onze garderobe. We kunnen nu al kleding kopen die we niet meer aan kleerhangers hangen, maar in mappen opbergen. We kleden onze avatars aan om onze digitale avonturen te personaliseren, met kleding in de vorm van unieke stukken: NFT’s* genaamd. De grote merken hebben natuurlijk al virtuele winkels opgezet. Tegelijk biedt de virtuele wereld bijna onbeperkte vormen van expressie voor ontwerpers die zich niet langer zorgen hoeven te maken over de materiële haalbaarheid – en de kosten – van een productie. Tussen evolutie en extrapolatie: de kwantummechanica van de mode.

Draagbare NFT 'HALO OCEAN' van Philipp Plein

Draagbare NFT ‘HALO OCEAN’ van Philipp Plein

Fashion Week op je reality-headset

Afgelopen maart vonden de eerste edities plaats van de Metaverse Fashion Week, waar vooral grote merken en luxegroepen bijeenkwamen. Die presenteerden virtuele ontwerpen die nog relatief dicht bij hun fysieke collecties lagen. Daarnaast was er ook de Crypto Fashion Week, die meer gericht was op opkomende en onafhankelijke ontwerpers, met vooral originele en excentrieke modellen. Twee complementaire gebeurtenissen waar we twee jaar geleden geen bitcoin op hadden ingezet. “De virtuele Fashion Weeks zijn voorlopig vooral bedoeld om aandacht te trekken,” zegt Marine Peyrol, Digital en Social Media Manager van de Fédération de la Haute Couture et de la Mode. “Ze hebben een zekere nieuwsgierigheid opgewekt, maar technisch gezien stonden de events nog niet helemaal op punt.” Sinds drie of vier jaar maken luxemerken gebruik van de gamewereld om generatie Z, en in het kielzog daarvan de millennials, samen te brengen. In maart 2021 presenteerde Balenciaga een collectie in de vorm van een videogame met als titel ‘Afterworld: the age of tomorrow’. De toeschouwers kregen een virtual reality-headset toegestuurd. Dolce & Gabbana had zich nog vóór de NFT’s gepositioneerd met de #DGFamily. Dergelijke initiatieven, die nieuwe links leggen tussen de virtuele ecosystemen en de fysieke wereld, creëren een unieke ervaring die de verkoop geen windeieren legt.

Philipp en de virtuele wolkenkrabber

In maart 2022 hield Philipp Plein zijn eerste modeshow in het metaverse*, met een reeks NFT-kledingstukken. De locatie? Plein Plaza in Decentraland, een virtual-realityplatform in 3D bestaande uit iets meer dan 90.000 percelen die je kunt aankopen met de cryptomunt Mana. De Duitse ontwerper met zijn winstgevende bedrijfsstrategieën kocht al 65 percelen in Decentraland voor 1,4 miljoen dollar, met de bedoeling een 120 meter hoge virtuele wolkenkrabber te ontwikkelen en een NFT-kunstmuseum (M.O.N.A.) op te richten. Toeschouwers konden de show bijwonen via hun avatars en unieke kleding en accessoires kopen voor tussen 1.500 en 15.000 euro. Afgelopen juni lanceerde het bedrijf Meta (dat in 2021 door Mark Zuckerberg een nieuwe naam kreeg om zijn nieuwe ambities te weerspiegelen) een virtuele multimerkenboetiek, met Balenciaga, Prada en Thom Browne als eerste deelnemers. De collecties zijn ontworpen om de avatars van Instagram-, Facebook- en Messengergebruikers te kleden.

Het uur van de virtuele waarheid

Op de NFT-markt is het zoals in de echte wereld: wat zeldzaam is, kost veel geld. Afgelopen mei lanceerde de Zwitserse horlogemaker Frédérique Constant 888 NFT-horloges, virtuele modellen die nooit tastbaar zullen worden. Amper één ervan werd echt geproduceerd en aan de koper uitgereikt via een loterij. De hele serie was in 48 uur uitverkocht voor een prijs van 0,123 ethereum, een eenheid van cryptomunt. Om een breder publiek te bereiken, kon je de NFT’s ook met een kredietkaart kopen, voor een prijs van ongeveer 250 euro. Sommige waren enkele dagen later al beschikbaar voor honderd keer de prijs op de secundaire markt Opensea, een marktplaats om NFT’s te verhandelen. Oliver van Lanschot Hubrecht, verantwoordelijk voor strategische en digitale projecten bij Frédérique Constant: “Horloges en hun binnenwerk vormen de kern van onze raison d’être. Maar onze gemeenschap en onze klanten zijn ook geïnteresseerd in de ervaring. Dat geldt voor de gehele luxesector. Het metaverse en NFT’s zijn daar één facet van.”

De Mutani-mutatie

Virtuele mode is een kans voor jonge ontwerpers. Tijdens hun opleiding kunnen ze volop experimenteren en extravagante collecties ontwikkelen. Maar zodra ze afgestudeerd zijn, moeten ze zich aanpassen aan de eisen van de markt. De digitale technologie biedt hun nu een uitweg uit die paradox. Mutani is een jong Belgisch bedrijf voor digitaal design dat op het punt staat om de stap van avantgardistische ontwerpen naar Web3 te versnellen. Mutani is opgericht door Shayli Harrison, voormalig student aan de Academie van Antwerpen, en heeft als missie ontwerpers te koppelen aan digitale ontwikkelaars. Samen creëren ze virtuele kleding die ze verkopen op digitale platforms als The Dematerialised, Exclusible of JEVELS, een interface gewijd aan immateriële juwelen. “Je zou het concept kunnen zien als een revolutie en een evolutie van het modesysteem zoals we dat vandaag kennen,” zegt Ann Claes, die van bij het begin bij het vernieuwende project betrokken was. “De digitale wereld is opener dan de fysieke, vooral voor jonge ontwerpers.” Je kunt er unieke digitale mode dragen in de vorm van NFT’s, gecontroleerd door blockchain. De outfits zijn overdraagbaar op verschillende platforms en sociale media. Een stuk dat gemaakt wordt onder de auspiciën van Mutani, bestaat overal en je kunt het kopen, maar dan wel als virtueel bestand.

De Cyber 6

De naam Cyber 6 is een digitale knipoog naar de revolutionaire Zes van Antwerpen. Brandon Wen, Flora Miranda, Maximilian Rittler, Nadav Perlman, Stefan Kartchev en Shayli Harrison komen van over de hele wereld, uit de Verenigde Staten, Israël en Australië, en leerden elkaar kennen op de Antwerpse Academie. Mutani heeft voor en met hen een multimerkencollectie van exclusieve, avantgardistische stukken ontwikkeld. Ann Claes: “De zes jonge ontwerpers lanceerden half augustus hun collecties rond gaming. Shayli had dat concept al tijdens haar studie verkend. Ze spreekt de taal van ontwerpers, maar ook die van digitale ontwikkelaars.” De eerste exploten van deze moderne ontdekkingsreizigers bleken overtuigend: de pilootcollectie van Stefan Kartchev, Miscible Displacement, combineerde een digitaal stuk met een fysieke tweelingversie. Het unieke model was in acht seconden verkocht voor de prijs van 2.000 euro. Na de verkoop organiseerde Mutani een feest in de virtuele wereld Sansar om het baanbrekende succes te vieren, met Stefan Kartchev als dj en tachtig deelnemers die hun virtuele aankopen droegen. Iedereen zat thuis, maar toch waren ze samen.

Virtueel feest in aanwezigheid van de kopers van de Stefan Kartchev x MUTANI-collectie in de Sansar virtuele wereld

Virtueel feest in aanwezigheid van de kopers van de Stefan Kartchev x MUTANI-collectie in de Sansar virtuele wereld

Van virtuele naar fysieke collectie

“Digitaal gaat hand in hand met de fysieke wereld. Je kunt het werk van de makers valoriseren omdat ze een percentage van de verkoop van de NFT’s ontvangen,” vertelt Ann Claes enthousiast. “Dankzij blockchain is het proces heel transparant. Ontwerpers worden niet langer naar willekeur betaald. Hier worden de royalty’s geaccumuleerd, ook bij een doorverkoop.” Dankzij de digitale toepassingen kun je bovendien een heel universum verwerven bij elk stuk. “Voor de Cyber 6 hebben we ook avatars ontwikkeld. De NFT is als een geschenkdoos die de hele leefwereld van de ontwerpers bevat. Je kunt er de geschiedenis van het kledingstuk ontdekken, het ontwerpproces, augmented-realityversies, een animatiefilm en zelfs een specifieke, door Hiele ontwikkelde ringtone. We bieden een complete mode- en lifestyleomgeving.” Met de verkoop van zijn digitale stukken eind 2021, heeft Stéphane Kartchev trouwens de lancering van zijn fysieke collectie kunnen financieren.

Alternatief modeverhaal

Het metaverse biedt een oneindig aantal mogelijkheden die zich nog in de opbouwfase bevinden. Ann Claes: “De technologie moet nog verbeteren om de bijzonder fijne detailleringsniveaus in de virtuele wereld te laten werken. Dit is het begin van een marathon om een hoog niveau van creativiteit te valoriseren.” In september lanceert Mutani een parallel project in samenwerking met Exclusible en Manish Arora, die in de loop van zijn carrière een ongelooflijk vakmanschap wist te ontwikkelen. “De volgende collectie van Arora, die virtueel zal zijn, zal het thema van de ‘warrior princess’ onderzoeken. Het draait allemaal om de ontwikkeling van een universum met als leider een avatar gemodelleerd naar een Indiaas supermodel uit de jaren 90, Nayanika Chatterjee, nu een ambassadrice voor vrouwenrechten. Een volledig alternatief modeverhaal, gecombineerd met extreme creativiteit en borduurwerk.”

Qua creatie zijn er bedrijven die uitsluitend digitaal functioneren, zoals Dress X, een van de pioniers op het gebied van virtuele mode. Andere merken maken geleidelijk de overgang naar NFT’s. Zoals in elke context van innovatie rijzen er nieuwe vragen. Volgens Marine Peyrol denkt de Fédération de la Haute Couture et de la Mode na over de uitdagingen van de nieuwe toepassingen. “Wij hebben de naam Paris Fashion Week beveiligd in de virtuele wereld. Als we in 2023 van start gaan, willen we er zeker van zijn dat we juist gepositioneerd zijn. We moeten ervoor zorgen dat we in verband worden gebracht met de juiste artiesten en de juiste spelers in de digitale wereld.” Jonge ontwerpers zullen de steun nodig hebben: zichtbaarheid op sociale media is niet vanzelfsprekend. Anders dan in de fysieke wereld, krijg je op het internet te maken met algoritmes. Elk opkomend gebied heeft zijn eigen buitengewone mogelijkheden, maar er zijn ook grenzen aan het nieuwe. Want ook met avatars en parallelle werkelijkheden blijft schoonheid gebaseerd op onze (virtuele) menselijkheid.

Avatar en silhouet ontworpen door Sharyll Harrison x MUTANI voor de Crypto Fashion Week (in samenwerking met DressX).

Avatar en silhouet ontworpen door Sharyll Harrison x MUTANI voor de Crypto Fashion Week (in samenwerking met DressX) – ©Persdoc

 

DIGITAAL LEXICON

Blockchain: een systeem om elke fase van de creatie of overdracht van een origineel werk, fysiek of digitaal, in real time vast te leggen. Een soort gigantisch downloadbaar openbaar register.

Metaverse: een reeks parallelle virtuele werelden die cycli van niet-lineaire evoluties volgen.

NFT: Non Fungible Token, ‘niet vervangbare jeton’. Door blockchain gevalideerd eigendomscertificaat dat een unieke creatie identificeert en alle informatie verzamelt over de auteur, de overdracht en de eigenaar ervan.

LEES OOK :
Fast fashionketen Shein opent winkel in Antwerpen, maar is dat goed nieuws?
Zien: de 150 beste streetstyle looks van Milaan Fashion Week
De 8 grote modetrends voor herfst en winter 2022