In moeilijke economische tijden hebben we onze vrienden harder nodig dan ooit. Maar wat als zij juist de oorzaak zijn van die financiële zorgen?
Aika* is net terug van een vrijgezellenweekend in Barcelona. Blij? Nou, eerder blut. De acht andere vriendinnen hadden enorm uiteenlopende inkomens, wat voor een ongemakkelijke sfeer zorgde bij iedere entreeprijs en cocktail die ze bestelden. Eén van de vriendinnen kon het zich zelfs niet veroorloven om mee te gaan; de rest ging uiteindelijk mee uit liefde voor de bruid, in stilte dankbaar dat de bruiloft zelf in eigen land zou zijn en het hotel werd betaald door de rijke ouders van het koppel.
In economisch lastige tijden heb je je vrienden hard nodig. Maar wat als zij, onbedoeld, bijdragen aan die financiële stress? Het is misschien overdreven om te zeggen dat je vrienden de oorzaak zijn van de crisis, maar het groeiende verschil tussen rijk en arm heeft zeker impact op vriendschappen.
Meer dan een derde van Gen Z en millennials heeft een vriend(in) die hen tot overspending aanzet
Levensfase speelt hier net zo goed een rol als levensstijl. Voor wie gewend is om alles op sociale media te delen, wordt de druk om een bepaald imago te onderhouden alleen maar groter. Trends op TikTok zoals “geld komt terug, herinneringen niet” maken het niet makkelijker om aan die druk te weerstaan. ‘Ik zou liever bij mij thuis afspreken om kosten te besparen, maar Shola houdt van fancy plekken die er goed uitzien op Instagram,’ zegt Katie*, een styliste van 28. “Ik ben diegene die een halve pint en frietjes bestelt, terwijl zij voor een Aperol spritz en truffelfrietjes gaat. Ik haat het om steeds het bedrag in mijn hoofd op te tellen, maar ik moet binnen mijn budget blijven. Zij hoeft dat niet.”
Cyndi Lauper zong ooit dat “geld alles verandert” en hoewel liefde het onderwerp is van ontelbare liedjes, blijft geld een taboe, zelfs als het soms het einde van vriendschappen betekent.
Uit een onderzoek van Credit Karma bleek dat meer dan een derde van Gen Z en millennials een vriend(in) heeft die hen tot overspending aanzet, waardoor sommigen zelfs schulden aangaan of de vriendschap beëindigen om hun bankrekening te beschermen. Ongeveer 43% van de millennials zegt vaak te veel uit te geven aan uit eten gaan, terwijl 28% het moeilijk vindt om ‘nee’ te zeggen, puur uit de drang om hun vrienden tevreden te houden of hun levensstijl bij te houden.
Naarmate we ouder worden, ontwikkelen ook onze carrières zich, en opeens bevind je je op een totaal ander niveau dan je vrienden
Gezellig samenkomen kan al stressvol zijn, maar niet zo ingewikkeld als de kwestie ‘kopen vs huren’. Louise*, een interieurontwerper van 35, weet dat ze geluk heeft met haar eigen huis in de randstad. Ze dacht het haar vrienden makkelijker te maken door ze uit te nodigen voor een etentje bij haar thuis. “Ik wist dat ze het financieel moeilijk hebben, dus ik wilde een goedkope avond organiseren. Het was een gezellige avond, maar na een paar jaloerse opmerkingen voelde ik me toch ongemakkelijk. Het deed me verlangen naar onze studententijd, toen we allemaal nog in hetzelfde schuitje zaten.”
Naarmate we ouder worden, ontwikkelen ook onze carrières zich, en voor je het weet bevind je je op een totaal ander financieel niveau dan je vrienden. Na mijn studies begon ik met een laagbetaalde baan en werkte ik me langzaam op naar een zes-cijferig salaris als moderedacteur. Maar toen mijn kinderen op een leeftijd kwamen waarin ze vroegen waar hun moeder was en waarom ze altijd in Parijs was, besloot ik freelancer te worden. Zelfstandig werken biedt vrijheid, maar ook onzekerheid, vooral als je de enige kostwinner bent.
Jaren later maak ik me weer zorgen om geld, niet omdat ik arm ben (ik zou mezelf nooit financieel tekortgedaan noemen), maar omdat ik vrienden heb die veel stabielere, lucratieve keuzes maakten – of een partner in de financiële sector trouwden. Het is niet ongebruikelijk dat mijn vrienden discreet de rekening betalen of tickets voor me kopen, zogenaamd goedkoper dan ze zijn. Hoewel ik hetzelfde zou doen als ik in hun positie was, weet ik dat ik nooit op hun niveau zal komen. En dit verschil kan op latere leeftijd nog pijnlijker aanvoelen, vooral voor oudere vrienden zonder financieel gelijke tred.
Het zou naïef zijn om te denken dat de steeds groter wordende kloof tussen rijk en arm geen invloed heeft op onze vriendschappen
Mijn kinderen, inmiddels tieners, staan ook voor dezelfde financiële uitdagingen, alleen leven zij in een grote stad, waar sommigen van hun vrienden opgroeien met privéjets en zelfs panic rooms. Mijn oudste dochter voelde zich een keer gekwetst omdat een vriendin niet begreep dat zij niet altijd uit eten kon gaan. “Zij heeft een trustfonds,” zei mijn dochter. “Als ik zeg dat ik het niet kan betalen, biedt ze aan om het voor me te betalen, maar dat voelt niet goed.”
Omgaan met zulke delicate situaties is al moeilijk genoeg, ongeacht je leeftijd. Maar het laat ons ook zien dat het begrip ‘rijkdom’ altijd relatief is. Zoals een vriendin van mijn dochter ooit opmerkte: “Wauw, jullie huis is zo groot. Waarom hebben jullie zoveel kamers nodig?”
Zoals Charlotte York ooit zei in Sex and the City: “geld en vriendschap gaan niet altijd samen”. Maar omdat ze vaak toch met elkaar verweven zijn, is eerlijkheid de enige optie, samen met het vermogen tot compromissen sluiten. Het is belangrijk om de waarde van geld te begrijpen. Maar de waarde van vriendschap? Die kun je niet zomaar in cijfers uitdrukken.
Via ELLE UK
